Каркаснинг конструктив схемасини жойлаштириш

УСТУНЛАРНИ РЕЖАДА ЖОЙЛАШТИРИШ.

Устунлар режада модуль система бўйича жойлаштирилади. Цехларни эни (12, 18, 24, 30, 36 м) бўлиши мумкин. Шулардан кўпроқ учрайдигани 24, 30 ва 36 м. Рама қадами ташқи деворлар учун 6 ва 12 м ва ички қаторлар учун, технологик талабларга қараб 6,12,18м бўлиши мумкин. Фермаларни қаторини бузмаслик учун ички қатор устунларга ферма кўтарувчи тўсинлар қўйилади. Бинони чеккадаги устунларини модуль сеткани ўқларидан 500 мм ичкарига жойлаштиришади. Бу бинони томини ёпишда ва деворларни кўтаришда стандарт элементлардан фойдаланишга қулайликлар туғдиради.

Устунларни турғунлигини, бинони бўйлама бўйича, устунлар оралигидаги вертикал боғловчи элементлар бажаради. Боғловчи элементларини бинони ўрта қисмига ёки ҳарорат чоки бўйича ажратилган қисмини ўртасига жойлаштиришади. Бу бинони бўйлама бўйича жойлашган элементлар учун ҳарорат ўзгариш бўйича деформацияси, шакл ўзгаришига камроқ таъсир кўрсатади.
Устунларнинг оралигидаги қўйилган вертикал алоқа элементлар шамолдан ва кранлардан бинони бўйлама бўйича пайдо бўладиган кучни қабул қилиб олиб уни заминга ўтказиб юборади. (расм 9.1.)
Саноат биносининг том конструкциясида қўйиладиган горизонтал боғловчи элементлар тизими. Бу боғловчи элементлар тизими каркасни фазовий бикрлигини ва том конструкциясида ишлаётган элементларни турғунлигини ошириш учун ишлайди. Фермани тепа токчаси бўйича боғловчи элементларни тизими (расм 9.2.). Фермани пастки токчаси бўйича боғловчи элементларни тизими (расм 9.3.).


КАРКАСНИ РАМАЛАРИНИ ЖИҲОЗЛАШ.

Кўндаланг рамани жиҳозлашни рама текислигидаги асосий элементлар ўлчовларини аниқлашдан бошланади. Вертикал бўйича ўлчовлар0.00 деб қабул қилинган пол текисликка боғланади.

Горизонтал ўлчовларини бинонинг бўйлама ўқларига боғланади.
Бинонинг фойдали баландлиги қуйидаги формула орқали топилади:

бу ерда: h₁ – полдан кран рельсининг тепа қисмигача бўлган масофа.
Бу масофа маҳсулот ишлаб чиқариш технологиясига ва машина механизмларни баландлигига боғлиқ.
h₂ –кран рельсини тепа қисмидан том конструкциясини пастки қисмигача бўлган масофа.

Нкр – кранни баландлиги рельси тепа қисмидан кранни тележкасини тепа қисмигача бўлган масофа.
a - том конструкциясини эгилишини эътиборга оладиган ўлчов (200-400) мм.
100 – техника хавфсизлиги бўйича ўрнатиладиган ўлчов.
Устун тепа қисмини баландлиги топилади.

h_п.б. – кран остидаги тўсин баландлиги ҳисоблаб топилади ёки

h_р –кран рельсини баландлиги 120, 130, 150, 170 мм га тенг бўлиб рельсни турига қараб жадвалдан олинади.
Устунни пастки қисмини баландлиги:

Устунни энг тепа қисмини фермани таянч баландлигига тенг қилиб олинади:


Горизонтал бўйича асосий ўлчовларни аниқлаш.
Устунни тепа қисмидаги эни талаб қилинган бикрлигини эътиборга олганда бўлиши керак.
Кўпинча тепа қисми энини 500 ёки 1000 мм қилиб олинади.
Кран бинога нисбатан бўйламасига бўйича юрганда устунларга тегиб қолмаслик учун кран тўсини ўқидан устун ўқигача бўлган масофа

дан кам бўлмаслиги керак эмас. Бунда В₁ –кранни рельсни ўқидан ташқарисигача бўлган ўлчами; В₀ –устунни тепа қисмини ўқидан уни ташқи токчасини текислигигача бўлган масофа.
60-75 мм техник хавфсизлиги бўйича ўрнатиладиган ўлчам.
Кранларни таянчи орасидаги масофа 500 мм дан ўзгаради, шунинг учун К - ўлчами 250 мм дан ўзгариши керак.
К-750 ммда Q50 т гача бўлган кранлар учун;
К-1000 ммда Q50-125 т кранлар учун;
К-1250 ммда Q>125 т оғир кранлар учун
Устунлар пастки қисми кранларни кўтариш қобилиятига ва бино баландлигига қараб олинади.