Kasbiy psixologiyada shaxs muommosi

Yuqorida ta’kidlab o’tilgan ilmiy muommolardan birinchisi, bir shaxsni boshqa odamlardann ajratib turadigan individual tuzilishga ega ekanligidir. Ushbu yaqqol psixologik muommoni xal qilish shaxsning mazkur tuzilishining ichki sharaoitlarida ifodalanuvchi xulq-atvorini oldindan bashorat qilish imkoniyatini yaratadi.

• Yuqorida ta’kidlab o’tilgan ilmiy muommolardan birinchisi, bir shaxsni boshqa odamlardann ajratib turadigan individual tuzilishga ega ekanligidir. Ushbu yaqqol psixologik muommoni xal qilish shaxsning mazkur tuzilishining ichki sharaoitlarida ifodalanuvchi xulq-atvorini oldindan bashorat qilish imkoniyatini yaratadi.

Endopsixika

• Shaxsning ta’sirlanishi, xotira , tafakkur, hayol kabi bilish jarayonlarni xususiyatlarini, irodaviy zo’r berish xislatlarini, ixtiyorsiz xarakatlarni va shu kabii fazilatlarni aks ettiradi.

Ekzopsixika

• Shaxs munosabatlarining tizimini va uning qaiziqishlari, mayillari, idealari, maslagi, ustunlik qiluvchi, xukmron xissiyotlarni, egallagan bilimlarni, tajribalarni va shu singarilarni qamrab oladi.

Individual tajriba va bilishlarni egallash

• Shxsning hayoti va uning voqelikka nisbatan munosabati ko’pincha ko’nikmalarni egallash va bilimlarni o’zlashtirishning samarasi qo’zg’atuvchini uzluksiz ravishda mustahkamlanib borishinig maxsulidir.(E.Torndayk, B. Skiner )

• Shxsning hayoti va uning voqelikka nisbatan munosabati ko’pincha ko’nikmalarni egallash va bilimlarni o’zlashtirishning samarasi qo’zg’atuvchini uzluksiz ravishda mustahkamlanib borishinig maxsulidir.(E.Torndayk, B. Skiner )

Psixologiyada iroda sifatlari

• Maqsadga intilish – shaxsning o‘zidagi barcha kuch-quvvatlarini oldiga qo‘ygan maqsadiga qaratish, o‘z xatti-harakatlarini ko‘zlagan maqsadiga erishish vazifasiga bo‘ysundirish, har qanday qiyinchilik va to‘siqlarga qaramay maqsadni amalga oshirish uchun intilish qobiliyatidir.
• O‘zini tuta bilish – odamning o‘z xatti-harakatlari, his-tuyg‘ulari, xulq-atvori kabilarni boshqara bilishda aks etuvchi iroda sifatidir.