Кимё фанидан абитуриентлар


Органик бирикмаларда учрайдиган изомерия турлари



Download 2,23 Mb.
bet14/18
Sana01.01.2022
Hajmi2,23 Mb.
#280555
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18
Bog'liq
Kimyo qo'llanma 2-qism 5208861586

Органик бирикмаларда учрайдиган изомерия турлари:

1. Структуравий (тузилиш) изомерияси.

а) углерод занжиридаги изомерия б) ҳолат изомерия



в) метамерия





2. Фазовий изомерия

а) геометрик изомерия




б) оптик изомерия

Органик бирикмалар таркибидаги бир углерод атоми тўрт хил гуруҳ билан боғланган бўлади.




3.Dinamik izomeriya (Tautomeriya)


Parafinlar (alkanlar)da

To’yingan bir atomli spirtlarda

Modda

Izomerlar soni

Modda

Izomerlar soni

CH4

1

CH3OH

1

C2H6

1

C2H5OH

1

C3H8

1

C3H7OH

2

C4H10

2

C4H9OH

4

C5H12

3

C5H11OH

8

C6H14

5

C6H13OH

17

C7H16

9

C10H21OH

543

C8H18

18

C4H9N

7

C9H20

35







C10H22

75







C11H24

159







C12H26

355







C13H28

802







C20H42

366319








Izomerlar (bir-biriga izomer sinflar).

Alkanlar - Alkanlar - CnH2n+2

Alkenlar - Sikloparafinlarga - CnH2n

Alkadienlar - Alkinlarga - CnH2n-2

Spirtlar - Oddiy e’firlarga - CnH2n+2O

Karbon kislotalar - Murakkab efirlarga - CnH2nO2

Aldegidlar - Ketonlar va to’yinmagan spirtlar - CnH2nO

Aminokislotalar - Nitrobirikmalarga - CnH2n+1NO2





    1. Organik birikmalarning nomenklaturasi.




  1. Tarixiy nomenklatura

Organik birikmalarning olinishi,xossalari rangi va boshqa xossalariga ko’ra tasodifan nomlanishi.

Masalan “chumoli kislotasi”, “sirka kislotasi”, “metan”, “etan”, “propan”, “butan” va xakozo.



  1. Rasional nomenklatura.

Masalan barcha to’yingan uglevodorodlar metanining xosilalari deb olinadi.
CH3

CH2-C-CH3 Tetremetil metan CH3-CH2-CH-CH3 Dimetil etil metan

CH3 CH3


  1. Jeneva nomenklaturasi.

1892 yilda kimyogarlarning xalqaro yig’ilishida qabul qilingan bu nomenklatura 1930 yilda so’ngra 1937 yilda qayta ishlandi va takomillshtirildi.

1) Asosiy (eng uzun zanjir tanlanadi)



2) Tarmoqlangan zanjir asosiy zanjirni qaysi biriga yaqin bo’lsa o’sha tomondan boshlab uglerod atomlari nomerlanadi.




  1. Asosiy zanjirda funksional guruxlar bo’lsa nomlash funksional gurux turgan tomondan boshlanadi.


Funksional guruxlar ikkita va undan ko’p bo’lsa asosiy funksional gurux modda nomidan keyin, qo’shimcha funksional gurux esa ola qo’shimcha tarzda o’qiladi.




Funksional gurux

Old qo’shimcha (prefiks)

Keyingi ko’shimcha(suffiks)

-COOH

Karboksi

Karbon kislota

-OH

Oksid

ol

-COH

Oksid

al

-NH2

Amino

amin

-CN

Siano

Nitril

-SH

Merkanto

Tiol

NO2

Nitro








  1. Organik birikmalardagi uglerod atomlari nechta qo’shni uglerod atomi bilan birikkanligiga qarab birlamchi,ikkilamchi, uchlamchi va to’rtlamchi uglerod atolari deyiladi.



Номенклатура




Модданинг формуласи

Тарихий номенклатура

Рационал номенклатура

Систематик номенклатура

алкан




неогексан

триметилэтилметан

2,2-диметилбутан

алкен




Изоамилен ёки изопентилен

Носимметрик метилэтилэтилен

2-метилбутен-1

диен




изопрен




2-метилбутадиен-1,3

алкин






диметилацетилен

Бутин-2

ароматик




кумол

Диметилфенил­метан (изопропилбензол)

2-фенилпропан

Галогенли ҳосила




Иккиламчи изоамил (изопентил) хлорид

Метилизопропил­хлор­метан

3-метил-2-хлорбутан

спирт




Изопропил спирт

Диметил карбинол

Пропанол-2

Спирт кўп атомли







пропиленгликол

Пропандиол-1,3

Спирт кўп атомли






глицерин

Пропантриол-1,2,3

альдегид




Изовалериан альдегид

Изопропилсирка альдегид

3-метилбутаналь

кетон




ацетон

диметилкетон

Пропанон-2

Карбон кислота




Изомой кислота

Диметилсирка кислота ёки -метилпропион кислота

2-метилпропан кислота

Оддий эфир







Метилэтил эфир

метоксиэтан

Мураккаб эфир










Сирка метил эфири ёки метилацетат

аминлар







Иккиламчи бутиламин

2-аминобутан







Триметиламин




аминокислота




аланин

-аминопропион кислота

2-аминопропан кислота


3. Organik moddalarning formulalari va nomlari


T.r

Formulasi

Nomi

T.r

Formulasi

Nomi




CHCl3

Xloroform




CHJ3

Yodoform






Izopren






Xloropren






Akrilonitril




CH2=CH-CH=CH2

Butadien-1.3

Divinil







Benzol















Toluol






Fenol






orto-ksilol






Pirokatexin






meta-ksilol






Rezorsin






para-ksilol






gidroxinon






Stirol

Vinilbenzol








pirogallol






Izo-propilbenzol

Kumol







oksigidroxinon




CH3OH

Metanol

Yog’och spirti








floroglyutsin




C2H5OH

Etanol

(vino) spirti






CH2=CH-CH2OH

Allil spirti






Etilenglikol

etandiol







Benzil spirti






Glitserin

propantriol








Orto-krezol


ОЛИМЛАР НОМИ БИЛАН АТАЛУВЧИ РЕАКЦИЯЛАР

Олимлар номи билан аталувчи реакциялар


Реакцияларнинг тенгламалари

Реакция

махсулотлари



Олимлар номи билан аталувчи реакциялар


Кольбе реакцияси

Ум.




Кольбе реакцияси




M:

Метан ва бошқа




Вюрц-Шоригин

Ум.

алканлар(тўйинган

Вюрц-Шоригин

реакцияси

M:



углеводородлар)

реакцияси

Бертло реакцияси







Бертло реакцияси

Коновалов реакцияси






Алканларнинг

нитро-сульфо бирикмалари



Коновалов реакцияси










Крекинг усули





Юқори молекуляр алканларни парчалаб,қуйи молекуляр тўй.ва тўйинмаган углеводородлар олиш

Крекинг усули

Вагнер реакцияси



Кўп атомли спиртлар

Вагнер реакцияси

















  1. Download 2,23 Mb.

    Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish