Кимё-технология факултети кимёвий технология

Fraksion tarkibi. 
Karbyuratorli yoqilg`ilarning fraksion tarkibiga 
dvigatelning ishga tushirish sharoiti, isitish davomiyligi, eskirishga chidamliligi va 
yoqilg`ining to`liq yonishi bog`liq bo`ladi. Avtomobil dvigatellarining kuzgi-
qishki va yozgi mavsumlarda ekspultatsiya qilish sharoitlari turlichadir. Shuning 
uchun ham hozirgi zamon me`yorlari tomonidan fraksion tarkibga mavsumiy 
talablar qo`yilgan. Yozgi sharoitda qo`llash uchun mo`ljallangan benzinlar bug`lari 
ancha past bosimga ega. Tovar benzinining zarur bo`lgan ishga tushirish xosalarini 
ta`minlash uchun uning tarkibiga 30 % gacha yengil komponentlardan kiritadilar. 
Yozgi benzinlarda odatda 2-3 % butan, qishgilarida esa 5-8% gacha saqlanadi. 
 
Kimyoviy barqarorlik. 
Karbyuratorli yoqilg`ilarni saqlash, tashish va 
ishlatish jarayonida ulrning kimyoviy tarkibida birinchi navbatda oksidlanish va 
polimerlanish reaksiyalari tomonidan keltirib chiqaradigan o`zgarishlar bo`lishi 
mumkin. Avtomobil benzinlarining kimyoviy barqarorligi standart sharoitlarda 
aniqlanadigan induksion davrlarining davomiyligi bilan hamda smolalarning 
miqdorida barqarorlik bilan xarakterlaydilar. Aviatsion benzinning kimyoviy 
barqarorligini baholash uchun smolalarning miqdorida barqarorlik davrining 
ko`rsatkichlari qo`llaniladi.
Alkenlarni saqlamagan komponentlar oddiy haydash benzinlari, katalitik 
riforming benzinlari, alkilatlar va izomerizat yuqori kimyoviy barqarorlikka egadir. 

---

9 
Kokslash termik va katalitik kreking benzinlarida teskarisi kata miqdorda elkenlar 
saqlanadi. Saqlash va tashishda tovar benzinining komponentlari oson oksidlanib 
smolalarni hosil qiladi. Ikkilamchi kelib chiqishli komponentlarni saqlagan 
yoqilg`ilarning kimyoviy barqarorligini oshirish uchun ularga antioksidlovchi 
peresadkalar: 
n
-oksidofenilamin, 
ionol 
(2,6-di-uchlamchi-butil 
n
-krezol), 
antioksidlovchi FCH-16, yog`och smolali antioksilovchilar qo`shiladi.