«Kimyoviy Kimyoviy texnologiyalar»» fakulteti 18 18



Download 1,55 Mb.
Pdf ko'rish
bet4/5
Sana23.01.2021
Hajmi1,55 Mb.
#56361
1   2   3   4   5
Bog'liq
de-broil gipoteziyasi. moddaning tolqin xususiyatlari. shredringer tenglamasi. majburiy nurlanish. lazerlar

z

y

x

U

z

-i

y

-i

x

-i

m

1

H



)

,



,

(

  



 

2

)



,

,

(



  

  

 



2

2

2



2

2

2



2

2

2



z

y

x

U

m

z

y

x

U

z

y

x

m

















1

dxdydz

z

y

x

Ψ

 

  

V

2



|

)

,



,

(

|



 

2

2



2

2

2



       

,

  



  

2

  



  

z

y

x

p

p

p

p

U(x,y,z)

m

p

U(x,y,z)

K

H





)



,

,

(



)

,

,



(

z

y

x

E

z

y

x

H





E



dxdydz

E

dxdydz

H

V

V







*

*



Oxirgi tengliklarda normallashtirish shartidan foydalanildi. Agar Gamiltonian va 

Oxirgi tengliklarda normallashtirish shartidan foydalanildi. Agar Gamiltonian va 

to’liq funksiya ma’lum bo’lsa, munosabat 

to’liq funksiya ma’lum bo’lsa, munosabat –– sistemaning to’la enaergiyasini 

sistemaning to’la enaergiyasini 

xisoblash uchun ishlatiladi.

xisoblash uchun ishlatiladi.

Ko’p zarrachalardan iborat bo’lgan masalalarda Gamiltonianni quyidagicha 

Ko’p zarrachalardan iborat bo’lgan masalalarda Gamiltonianni quyidagicha 

yozish mumkin:

yozish mumkin:

bu yerda, N

bu yerda, N-- zarrachalar soni, 

zarrachalar soni, 



mi

mi -- ii chi zarracha massasi, 

chi zarracha massasi, 





–– 

–– chi zarracha 

chi zarracha 

uchun laplapsian, summa barcha zarrachalar ucun olinadi. U

uchun laplapsian, summa barcha zarrachalar ucun olinadi. U-- sistemadagi barcha 

sistemadagi barcha 

zarrachalarning o’zaro ta’sir va ularning tashqi maydon bilan ta’sir potensial 

zarrachalarning o’zaro ta’sir va ularning tashqi maydon bilan ta’sir potensial 

energiyasidir. 

energiyasidir. 

U

m

H

N

i

i

i

  

 



1

2

1



2









Majburiy nurlanish

Majburiy nurlanish

1928 yil Landsberg, Mandelshtam, Raman Yorug’likni kombinatsion

1928 yil Landsberg, Mandelshtam, Raman Yorug’likni kombinatsion

sochilishini topgan. Moddaga monoxramatik nur tushadi va sochiladi.

sochilishini topgan. Moddaga monoxramatik nur tushadi va sochiladi.

Sochilishda boshqacha nurlar bor ekanligini sezganlar. Sochilayetgan nur v0

Sochilishda boshqacha nurlar bor ekanligini sezganlar. Sochilayetgan nur v0

chastotasi tushayetgan nur chastotatsi v bilan sochilayetgan jism aylanma

chastotasi tushayetgan nur chastotatsi v bilan sochilayetgan jism aylanma

chastotasi vi ning yigindisiga yoki ayirmasiga teng ya’ni v = v 

chastotasi vi ning yigindisiga yoki ayirmasiga teng ya’ni v = v -- vi kurinishda

vi kurinishda

ifodalanadi. Bunga kombinatsion sochilish deb nom berildi.

ifodalanadi. Bunga kombinatsion sochilish deb nom berildi.

Atom Ye1 va Ye2 kvant holatda bo’lsa 3

Atom Ye1 va Ye2 kvant holatda bo’lsa 3--rasmda Atom tashqi hv fotonni

rasmda Atom tashqi hv fotonni

Yutib uygongan holatga utadi a) ma’lum vaktdan keyin uz

Yutib uygongan holatga utadi a) ma’lum vaktdan keyin uz--uzidan 2 holatdan 1

uzidan 2 holatdan 1

holatga utadi va hv foton chiqaradi. b) rasmda yutilish sponton nurlanish

holatga utadi va hv foton chiqaradi. b) rasmda yutilish sponton nurlanish

majburiy nurlanish.

majburiy nurlanish.





a) Ye1

a) Ye1 Ye2 tashqi hv nur tushgan va yutilgan.

Ye2 tashqi hv nur tushgan va yutilgan.

b) Ye1


b) Ye1 Ye1 aynigan holatda asosiy holatga uz

Ye1 aynigan holatda asosiy holatga uz--uzidan tushgan. Bunga sponton 

uzidan tushgan. Bunga sponton 

nurlanish deyiladi.

nurlanish deyiladi.

v) 1916 yil Eynshteyn posto’lat kilgan. Agar atom 2 holatda (Ye2) bo’lsa, unga 

v) 1916 yil Eynshteyn posto’lat kilgan. Agar atom 2 holatda (Ye2) bo’lsa, unga 

tashqi kuch ta’sir etsa (hv= Ye1

tashqi kuch ta’sir etsa (hv= Ye1--Ye2) tashqi chastota shartni bajarsa, unda 

Ye2) tashqi chastota shartni bajarsa, unda 

majburiy utish (indukirlangan) nurlanish ruy beradi degan.

majburiy utish (indukirlangan) nurlanish ruy beradi degan.

Bunda Ye1

Bunda Ye1--Ye2=hv foton tushadi atom 2

Ye2=hv foton tushadi atom 2--holatdan 1

holatdan 1--holatga utadi. (Ye1

holatga utadi. (Ye1--

Ye2=hv) aynan teng bir xil ikkita foton va bir vaktda chiqadi. Ya’ni 1 ta 

Ye2=hv) aynan teng bir xil ikkita foton va bir vaktda chiqadi. Ya’ni 1 ta 

fotondan 2 ta foton hosil bo’ldi.

fotondan 2 ta foton hosil bo’ldi.

Agar bitta atomda shunday ikkita foton hosil bo’lsa, shunday aynigan 

Agar bitta atomda shunday ikkita foton hosil bo’lsa, shunday aynigan 

atomlarni kup sonda hosil kilinsa va yo’lida har bir hv 

atomlarni kup sonda hosil kilinsa va yo’lida har bir hv -- foton 2 taga aylansa, 

foton 2 taga aylansa, 

bunda jalasimon bir xildagi (monoxramatik) kogerent, (ularni yunalishlari xam 

bunda jalasimon bir xildagi (monoxramatik) kogerent, (ularni yunalishlari xam 

bir xil) fotonlar oqimi hosil bo’lishi nazariy aytilgan edi. Bunday kvant 

bir xil) fotonlar oqimi hosil bo’lishi nazariy aytilgan edi. Bunday kvant 

kuchaytirgich 1951 yil Fabrikant tomonidan kashf kilindi va "XX asr ajoyiboti" 

kuchaytirgich 1951 yil Fabrikant tomonidan kashf kilindi va "XX asr ajoyiboti" 

-- degan nom oldi.

degan nom oldi.





Majburiy o’tish nurlanishi yana qanday ataladi?

Majburiy o’tish nurlanishi yana qanday ataladi?




Quyida berilagan reybusni yecha olsangiz savolga javob topasiz



Download 1,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish