Кўк тусли оқ, юмшоқ, мўрт металл. Нам ҳавода барқарор гидроксид-кар-бонатли парда билан қопланади. Сувда пассивланади. Амфотерлик хосса-ларни намоён этади; кислоталар, ишқорлар билан таъсирлашади



Download 0,6 Mb.
bet1/4
Sana24.02.2022
Hajmi0,6 Mb.
#241864
  1   2   3   4
Bog'liq
1-топшириқ 2


ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ
ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ
ИСЛОМ КАРИМОВ НОМИДАГИ ТОШКЕНТ ДАВЛАТ ТЕХНИКА УНИВЕРСИТЕТИ ОЛМАЛИҚ ФИЛИАЛИ

Математик ва табиий-илмий фанлар” кафедраси

7Бс-20 Машинасозлик технологияси гурухи талабаси
Позилов Отабек Пайзивой ўғлининг
2020-2021-ўқув йили баҳорги семестри учун
Умумий ва ноорганик кимё” фанидан
1-топшириғи


Олмалиқ 2021 йил


I IВ – гуруҳ элементлари


Рух


581. Zn – рух

Кўк тусли оқ, юмшоқ, мўрт металл. Нам ҳавода барқарор гидроксид-кар-бонатли парда билан қопланади. Сувда пассивланади. Амфотерлик хосса-ларни намоён этади; кислоталар, ишқорлар билан таъсирлашади. Кучли қайтарувчи: кислород, галогенлар, халькогенлар, ишқорий муҳитда металл нитратлари билан реакцияга киришади. Олиниши: 58210, 58412, 5866 га қаранг.


Mr = 65,39; d = 7,133; tсуюқ = 419,5 °C; tқайн = 906,2 °C.

1. Zn + H2O(буғ) = ZnO + H2 (600 – 800 °C).


2. Zn + 2HCl(суюл.) = ZnCl2 + H2↑.
3. Zn + H2SO4(суюл.) = ZnSO4 + H2↑,
4Zn + 5H2SO4(конц.) = 4ZnSO4 + H2S↑ + 4H2O (S, SO2 қўшимчалари).
4. Zn + 4HNO3(конц., иссиқ) = Zn(NO3)2 + 2NO2↑ + 2H2O,
4Zn + 10HNO3(суюл., иссиқ) = 4Zn(NO3)2 + N2O↑ + 5H2O,
4Zn + 10HNO3(ж.суюл., иссиқ) = 4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O.
5. Zn + H3PO4(конц., иссиқ) = ZnHPO4↓ + H2↑.
6. Zn + 2NaOH(конц.) + H2O = Na2[Zn(OH)4] + H2↑,
Zn + 4(NH3·H2O)[конц.] = [Zn(NH3)4](OH)2 + H2↑ + 2H2O,
2Zn + 8(NH3·H2O)[конц.] + O2 = [Zn(NH3)4](OH)2 + 6H2O.
7. Zn + 4NH4Cl(конц., иссиқ) = [Zn(NH3)4]Cl2 + 2HCl↑ + H2↑,
Zn + 2HCl(конц.) + 2NH4Cl(қ) = (NH4)2[ZnCl4] + H2↑.
8. 2Zn + 2H2O + O2 2Zn(OH)2 (20 °C),
2Zn + H2O + O2 + CO2 Zn2CO3(OH)2 (20 °C).
9. 2Zn + O2 = 2ZnO (t > 225 °C, ҳавода ёниши).
10. Zn + E2 = ZnE2 (t > 60 °C, E = F; 60 °C, сувда, E = Cl, Br, I).
11. Zn + E = ZnE (t > 130 °C, E = S; 800 – 900 °C, вак., E = Se, Te).
12. 3Zn + 2E = Zn3E2 (400 – 650 °C; E = P, As).
13. 3Zn + SO2 = ZnS + 2ZnO (600 – 700 °C).
14. Zn + CO2 = ZnO + CO (800 – 950 °C).
15. 3Zn + 2NH3(г) = Zn3N2 + 3H2 (500 – 600 °C).
16. Zn(кукун) + CdSO4 = ZnSO4 + Cd↓.
17. 4Zn + 7NaOH(конц.) + 6H2O + NaNO3 = 4Na2[Zn(OH)4] + NH3 (қайн.).
18. Zn + 4NaCN + 2H2O = Na2[Zn(CN)4] + 2NaOH + H2 (қайн.),
Zn + 2Na[M(CN)2] = Na2[Zn(CN)2] + 2M↓ (M = Ag, Au).
19. Zn + 2MCl3 = ZnCl2 + 2MCl2 (500 °C; M = Sm, Eu, Yb).
20. Zn + ZnCl2(c) F Zn22+ + 2Cl.


582. ZnO – рух оксид

Цинкит. Оқ (баъзан сариқ тусли). Термик барқарор, кучли чўғлантирилганда буғланади ва парчаланади, фақат мўл О2 босимида суюқланади. Сув билан реакцияга киришмайди, водород билан қайтарилмайди. Амфотерлик хоссани намоён этади; кислоталар, ишқорлар, кислотали ва асосли оксидлар билан реакцияга киришади. Кокс билан қайтарилади. Олиниши: 5811, 9, 14, 5839, 5841, 5865 га қаранг.


Mr = 81,39; d = 5,606; tсуюқ = 1975 °C (p).

1. ZnO(қ) + 5H2O F [Zn(H2O)4]2+ + 2OH; pЭК25 = 16,66.


2. ZnO + 2HCl(суюл.) = ZnCl2 + H2O.
3. ZnO + NaOH(40%-ли) + H2O = Na[Zn(OH)3] (қайн.),
ZnO + 2NaOH(60%-ли) + H2O = Na2[Zn(OH)4] (90 °C).
4. ZnO + 2NaOH = Na2ZnO2 + H2O (500 – 600 °C).
5. ZnO + 4(NH3·H2O)[конц.] = [Zn(NH3)4]OH2 + 3H2O.
6. ZnO(суспензия) + SO2 = ZnSO3↓.
7. ZnO + SiO2 = ZnSiO3 (1200 – 1400 °C),
2ZnO + SiO2 = Zn2SiO4 (900 – 1000 °C).
8. ZnO + Fe2O3 = (Fe2Zn)O4 (800 – 1000 °C).
9. ZnO + H2S = ZnS + H2O (450 – 550 °C).
10. ZnO + C(кокс) = Zn + CO (1100 – 1200 °C).
11. ZnO + 4NaCN(конц.) + H2O = Na2[Zn(CN)2] + 2NaOH (қайн.).
12. 2ZnO(қ) F 2ZnO(г) F 2Zn(г) + O2 (1300 – 1700 °C).


583. Zn(OH)2рух гидроксид

Оқ, аморф ёки кристалл. Сувда амалда эримайди. Амфотер; кислоталар, ишқорлар билан реакцияга киришади. Ҳаводан СО2 ни ютади. Комплекс ҳосил қилиш реакцияларига киришади. Олиниши: 5818, 5845, 6, 5854, 5, 5873 – 5 га қаранг.


Mr = 99,40; d = 3,03.

1. Zn(OH)2 = ZnO + H2O (100 – 250 °C),


Zn(OH)2·nH2O = Zn(OH)2 + nH2O (40 – 50 °C, вак.).
2. Zn(OH)2(қ) + 4H2O F [Zn(H2O)4]2+ + 2OH; pЭК25 = 15,52,
Zn(OH)2(қ) + 4H2O F [Zn(OH)4]2– + 2H3O+; pЭК25 = 14,51.
3. Zn(OH)2 + 2HCl(суюл.) = ZnCl2 + 2H2O.
4. Zn(OH)2 + 2NaOH(конц.) = Na2[Zn(OH)4].
5. Zn(OH)2 + 4(NH3·H2O)[конц.] = [Zn(NH3)4](OH)2 + 4H2O.
6. Zn(OH)2 + 6NH3(c) = [Zn(NH3)4](OH)2 (– 40 °C).
7. Zn(OH)2(қ) + 2NH4Cl(конц.) F [Zn(H2O)2(NH3)2]Cl2.
8. 2Zn(OH)2(суспензия) + CO2 = Zn2CO3(OH)2↓ + H2O.


584. ZnSO4рух сульфат

Цинкозит, госларит (гидрат). Оқ, кучли қиздирилганда парчаланади. Cувда эрийди (катион бўйича гидролизланади). Концентрланган сульфат кислота, ишқорлар, аммиак гидрати билан таъсирлашади. Алмашиниш ва комплекс ҳосил қилиш реакцияларига киришади. Олиниши: 5813, 5862, 4 га қаранг.


Mr = 161,45; d = 3,74; ks = 54,1(20), 67,2(80).

1. 2ZnSO4 = Zn2(SO4)O + SO3 (500 – 600 °C),


2ZnSO4 = 2ZnO + 2SO2 + O2 (740 – 1000 °C).
2. ZnSO4∙7H2O = ZnSO4 + 7H2O (250 – 280 °C).
3. ZnSO4(суюл.) + 4H2O F [Zn(H2O)4]2+ + SO42–,
[Zn(H2O)4]2+ + H2O F [Zn(H2O)3(OH)]+ + H3O+; pKk = 7,69.
4. ZnSO4 + H2SO4(конц., совуқ) = Zn(HSO4)2.
5. ZnSO4 + 2NaOH(суюл.) = Zn(OH)2↓ + Na2SO4,
ZnSO4 + 4NaOH(конц.) = Na2[Zn(OH)4] + Na2SO4.
6. ZnSO4 + 2(NH3·H2O)[суюл.] = Zn(OH)2↓ + (NH4)2SO4,
ZnSO4 + 4(NH3∙H2O)[конц.] = [Zn(NH3)4]SO4 + 4H2O.
7. 2ZnSO4 + H2O + 2Na2CO3 = Zn2CO3(OH)2↓ + 2Na2SO4 + CO2↑,
ZnSO4(эр) + 2KHCO3 = ZnCO3↓ + K2SO4 + H2O + CO2
(t ≤10 °C, CO2 атмосферасида).
8. ZnSO4 + H2E + 2Na(CH3COO) = ZnE↓ + 2CH3COOH + Na2SO4
(50 – 60 °C; E = S, Se),
ZnSO4 + H2E = ZnE(коллоид) + H2SO4.
9. ZnSO4 + Na2S = Na2SO4 + ZnS↓,
ZnSO4 + BaS = BaSO4↓ + ZnS↓.
10. 3ZnSO4 + 2H3PO4(конц.) = Zn3(PO4)2↓ + 3H2SO4 (қайн.).
11. ZnSO4 + 2KCN(суюл.) = Zn(CN)2↓ + K2SO4,
ZnSO4 + 4KCN(конц.) = K2[Zn(CN)4] + K2SO4.
12. 2ZnSO4 + 2H2O 2Zn↓ (катод) + O2↑ (анод) + 2H2SO4.


585. ZnCl2рух хлорид

Оқ, жуда гигроскопик, учувчан, парчаланмай суюқланади ва қайнади. Сувда яхши эрийди (катион бўйича гидролизланади). Ишқорлар, аммиак гидрати билан таъсирлашади. Комлпек ҳосил қилиш реакцияларига киришади. Оли-ниши: 5812, 10, 5822, 5861 га қаранг.


Mr = 136,30; d = 2,907; tсуюқ = 293 °C; tқайн = 733 °C;
ks = 367(20), 549(80).

1. ZnCl2·1,5H2O ZnCl2 + 1,5H2O (25 – 30 °C, вак.).


2. ZnCl2(суюл.) + 4H2O = [Zn(H2O)4]2+ + 2Cl (pH < 7).
3. ZnCl2(конц.) + 2H2O = [Zn(H2O)2Cl2],
[Zn(H2O)2Cl2] + H2O F [ZnCl2(OH)] + H3O+.
4. ZnCl2 + 2NaOH(суюл.) = Zn(OH)2↓ + 2NaCl,
ZnCl2 + 4NaOH(конц.) = Na2[Zn(OH)4] + 2NaCl.
5. ZnCl2 + 2(NH3·H2O)[суюл.] = Zn(OH)2↓ + 2NHCl,
ZnCl2 + 4(NH3∙H2O)[конц.] = [Zn(NH3)4]Cl2 + 4H2O.
6. ZnCl2 + 6NH3(с) = [Zn(NH3)6]Cl2 (– 40 °C).
7. 3ZnCl2 + 4Na2HPO4 = Zn3(PO4)2↓ + 6NaCl + 2NaH2PO4.
8. ZnCl2(c) + 2MCl = M2[ZnCl4] (M = Na, K),
ZnCl2 + MCl(конц.) + H2O = M[Zn(H2O)Cl3].
9. ZnCl2(эр) Zn↓ (катод) + Cl2↑ (анод).
10. ZnCl2(c) + Zn F Zn22+ + 2Cl (350 °C).


586. ZnS – рух сульфид

Оқ, аморф (эритмадан чўктирилгани) ёки кристалл – куб α-модификация (сфалерит) ва гексагонал β-модификация (вюрцит). УБ-нурларга сезгир. Аморф ҳолда реакцион фаол. Водород сульфид билан узоқ ишлов берилганда пептизацияланади (коллоид эритмага ўтади). Сувда эримайди, ишқорлар, аммиак гидрати билан реакцияга киришмайди. Кучли кислоталар билан таъсирлашади. Нам ҳолда ҳаво кислороди билан секин оксидланади. Олини-ши: 58111, 5829, 5848 га қаранг.


Mr = 97,46; d = 4,14 (α), 3,98 (β) 2,9 – 3,1 (аморф);
tсуюқ = 1650 ÷ 1775 °C (p); t(α→β) > 980 °C;
tсубл = 1185 °C; pЭК25 = 24,92 (α), 23,10 (β).

1. ZnS + 2HCl(конц.) = ZnCl2 + H2S.


2. ZnS + 4H2SO4(конц., иссиқ) = ZnSO4 + 4SO2↑ + 4H2O (S қўшимчаси).
3. ZnS + 8HNO3(конц.) = ZnSO4 + 8NO2 + 4H2O (қайн.).
4. ZnS(нам) + 2O2 ZnSO4.
5. 2ZnS + 3O2 = 2ZnO + 2SO2 (800 – 1000 °C).
6. ZnS + 2ZnO = 3Zn + SO2 (850 – 880 °C, N2 оқимида).


587. Na2[Zn(OH)4] – натрий тетрагидроксоцинкат

Оқ, кучсиз қиздирилганда парчаланади. эритмада фақат кучли ишқорий муҳитда ҳосил бўлади, натрий гидроксиднинг метанолдаги 15%-ли эритма-сида барқарор. Эритма сув билан суюлтирилганда, СО2, кислоталар таъсир эттирилганда парчаланади. Олиниши: 5823, 5834, 5854 га қаранг.


Mr = 179,40.

1. Na2[Zn(OH)4] = ZnO + 2NaOH + H2O (t > 100 °C).


2. Na2[Zn(OH)4]·2H2O = Na2[Zn(OH)4] + 2H2O (t ≤ 87 °C, вак.).
3. Na2[Zn(OH)4](эр) = 2NaOH + Zn(OH)2↓ (сув билан суюлтириш).
4. Na2[Zn(OH)4] + 2HCl(суюл.) = 2NaCl + Zn(OH)2↓ + 2H2O,
Na2[Zn(OH)4] + 4HCl(конц.) = 2NaCl + ZnCl2 + 4H2O.
5. Na2[Zn(OH)4] + CO2 = Na2CO3 + Zn(OH)2↓ + H2O.



Download 0,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish