Компьютер архитектураси” 14.Ҳисоблаш машинасининг Фон-Нейман томонидан ишлаб чиқилган схемасини келтиринг ва уни ишлаш тамоилини тушунтириб беринг

“Компьютер архитектураси”
14.Ҳисоблаш машинасининг Фон-Нейман томонидан ишлаб чиқилган схемасини келтиринг ва уни ишлаш тамоилини тушунтириб беринг.
1946-1948 yillarda Prinston universiteti jamoasi Djon Fon Neyman qo’l ostida EXMlarni loyihasini ishlab chiqishgan. Ular bu mahinani yaratishmagan bo’ishsada lekin ularning bu goyasi dan xozirgi kungacha foydalanishgan. Bu loyiha Fon Neyman mashinasi yoki Prinston mashinalari nomini oldi . Loyiha tarkibiga mashinaning strukturasi va uning funksiyalari ning prinsiplari kiritilgan.

Prinston mashinalari arxitekturasi (Fon Neyman arxitektursi)

Djon Fon Neyman taklif qilgan xisoblash mashinalarining funksial prinsiplari quyidagilar

1. EXM protsessor, xotia va tashqi qurilmalardan tarkib topgan.
2. EXM da protsessor xotiraddagi dasturlarni boshqaruvchi yagona aktiv manba hisoblanadi.
3. Xotira har biri o’z adresiga ega bo’lgan yacheykalardan tashkil topgan. Har bir yacheyka o’zida dastur buyruqlarini yoki ma’lumotlarni qayta ishlovchi birliklarni saqlaydi.
4. Istalgan paytda protsessor o’zining maxsus registrida joylashgan manzildan (buyruqlar sanagich) dasturning bitta buyrug’ini bajaradi.
5. Ma’lumotlarni qayta ishlash faqat protsessor registrlarida amalga oshiriladi. Protsessor ma’lumotni istalgan tashqi qurilmaga jo’natishi mumkin va aksincha.
6. Har bir dastur buyrig’i keyingi bajarilishi uchun shifrlangan bo’lishi kerak.
7. Protsessor dasturlarni buyruqma-buyruq bajarishi kerak.

33. CISC тизимлари
CISC - Kompleks Instruction Set Computer uchun mo'ljallangan. Bu aslida bitta operatsiya orqali ko'plab operatsiyalarni bajarishga qodir bo'lgan CPU. Ushbu asosiy operatsiyalar xotiradan yuklash, matematik operatsiyalarni bajarish va h.k.
CISC xususiyatlari
- Murakkab ko'rsatmalar
- Murojaat qilish rejimlarining ko'pligi
- Yuqori quvurli
- Uskuna ma'lumotlarining ko'proq turlari
CISC-arxitekturasi bilan tizimlar bir qator kamchiliklarga ega. Bu JAV bilan tuzilganidan so'ng olingan dasturlarni yaxshiroq tahlil qilishni talab qildi. Bir qator tadqiqotlar o'tkazildi, buning natijasida qiziqarli naqshlar aniqlandi:
1) SRW operatorlariga mos keladigan murakkab buyruqlar bajarilishi, dasturiy ta'minot dasturida boshqarish ROMining imkoniyatlarini oshirishni talab qiladi;
2) kompilyatsiya qilingan dasturda HLM operatorlari protseduralar (subroutines) shaklida amalga oshiriladi, shuning uchun protsedura chaqirish operatsiyalari va undan qaytarish hisoblash yukining 15 dan 45 foizigacha hisob beradi;
3) hisoblash paytida operatsiyalarning qariyb yarmi ro'yxatga olish, xotira xujayralari yoki registrlar va xotira o'rtasidagi ma'lumotlarni uzatishni qisqartiruvchi topshirish operatsiyalari.
4) dasturni tashkil etadigan buyruqlar ko'pchilik (90-95% dan ko'p) mashinalar buyrug'i tizimining nisbiy ixcham qismini tashkil qiladi (20%);
5) har bir operatsiya bir (kamida ikki) davrda amalga oshirilishi uchun, nisbatan kichik buyruqlar majmuasini apparat bilan samarali tarzda amalga oshirilishi mumkin.
Tadqiqot natijalarini batafsil tahlil qilish an'anaviy me'morchilik echimlarini jiddiy qayta ko'rib chiqishga olib keldi va natijada paydo bo'ldi buyruqni o'rnatish me'yorlarini kamaytiradi