Kompyuter tarmog’I

KOMPYUTER TARMOQLARI

Mavzu; Kompyuter tarmog’ining arxitekturasi, topologiyasi.

Bajardi. Ochilbayev Javlon.

Tangriberganova Shodiya.

Qabul qildi. Ismailov Temur.

REJA

• 1. Kirish
• 2. «Shina» topologiyasi
• 3. «Yulduz» topologiyasi
• 4. «Halqa» topologiyasi
• 5. Hulosa
• Foydalanilgan adabiyotlar.

Kirish

• Tarmoq topologiyasi qurilmalariga qo'yiladigan talablarni, ishlatiladigan kabel turini, axborot almashishning bo'lishi mumkin bo'lgan va eng qulay boshqarish usulini, ishonchli ishlashini, tarmoqni kengaytirish imkoniyatini belgilaydi. Foydalanuvchida har doim ham tarmoq topologiyasini tanlash imkoniyati bo'lmasa-da, asosiy topologiyalarning xususiyatlarini, afzallik va kamchiliklarini, balki hamma bilishi kerakdir.
• Tarmoqning uch xil topologiyasi mavjuddir:

«Shina» topologiyasi

• «Shina» (bus), hamma kompyuterlar bitta aloqa yo'liga parallel ulangan va axborot har bir kompyuterdan bir vaqtning o'zida qolgan kompyuterlarga uzatiladi (1.1-rasm);.
• «Shina» topologiyasi (ba'zi hollarda «umumiy shina» ham, deb ataladi) o'z tashkiliy qismi bilan tarmoq kompyuter qurilmalarining bir turda bo'lishini va barcha abonentlar teng huquqliligini taqozo qiladi. Bunday ulanishda kompyuterlar axborotni faqat navbat bilan uzata oladi, chunki aloqa yo'li bitta.

• 1.1-rasm. «Shina» tarmoq topologiyasi.

«Yulduz» topologiyasi

• • «Yulduz» (звезда, star) bitta markaziy kompyuterga qolgan hamma tashqi kompyuterlar ulanadi, har bir kompyuter alohida o'z aloqa yo'llaridan foydalanadi (1.2-rasm);
• «Yulduz» — bu markazi aniq mavjud topologiya bo'lib, bu markazga barcha abonentlar ulanadi. Barcha axborot almashinuvi faqat markaziy kompyuter orqali amalga oshiriladi, shuning uchun u tarmoqqa xizmat ko'rsatadi va bu kompyuterning yuklamasi juda yuqoridir. Markaziy kompyuterning tarmoq qurilmalari tashqi abonentlarning qurilmalariga nisbatan keskin ko'p bo'ladi.

«Halqa» topologiyasi

• «Halqa» (кольцо, zing), har bir kompyuter har doim axborotni faqat bitta zanjirda joylashgan keyingi kompyuterga uzatadi, axborotni esa, zanjirda bitta oldinda joylashgan kompyu- terdan oladi va bu zanjir yopiq, ya’ni halqasimondir (1.3-rasm).
• «Halqa» topologiyasi — bu har bir kompyuter aloqa yo'llari faqat ikkita boshqa kompyuter bilan ulanib, biridan faqat axborot oladi va ikkinchisiga faqat axborot uzatadi. Har bir aloqa yo'llarida «Yulduz» topologiyasi kabi faqat bitta axborot uzatuvchi va bitta axborot qabul qiluvchi ishlatiladi. Bu holat tashqi terminatorlardan voz kechish imkonini beradi.

• 1.3-rasm. «Halqa» tarmoq topologiyasi.

Xulosa

• Tarmoq tarkibiga kirgan kompyuterlarningjismoniy o'rni tarmoq topologiyasini tanlashga, umuman olganda, kam ta'sir ko'r- satadi, har qanday kompyuterlarni joylashish holatidan qat'i nazar, oldindan tanlangan topologiya bo'yicha xohlagan vaqtda ulash mumkin (1.10-rasm). Agarda, ulanayotgan kompyuterlarning jismoniy joylashgan o'rni doirasimon bo'lsa ham ularni bemalol «Yulduz» yoki «Shina» topologiyalari bo'yicha ulash mumkin. Aksincha, kompyuterlar qandaydir markaz atrofiga joylashgan bo'lsa, ularni o'zaro «Shina» yoki «Halqa» topologiya ko'rinishida ulash mumkin. Nihoyat, kompyuterlar bir chiziq bo'ylab joylashgan taqdirda ham, ularni o'zaro «Yulduz» yoki «Halqa»simon ulash mumkin.

Foydalanilgan adabiyotlar.

• ,,TARMOQLARNI REJALASHTIRISH VA QURISH’’ TOSHKENT-2013 KITOBI.
• https://www.google.com/search?q=Kompyuter+tarmog%E2%80%99ining+arxitekturasi%2C+topologiyasi.&oq=Kompyuter+tarmog%E2%80%99ining+arxitekturasi%2C+topologiyasi.&aqs=chrome..69i57j33i10i160l2.1759j0j7&sourceid=chrome&ie=UTF-8