Kriptografik kalit

Kriptografik kalit - bu ma'lum qoidalarga muvofiq yaratilgan belgilar ketma-ketligi. Ushbu ketma-ketlik matnlarni kriptografik o'zgartirishda qo'llaniladi. Har bir kriptografik algoritmning o'z talablariga ega bo'lib, ularga muvofiq kalitlar yaratiladi. Har bir kalit ma'lum bir algoritm uchun yaratilgan.
Zamonaviy kriptografik kalit - bu tasodifiy sonlar ketma-ketligi asosida ma'lum qoidalarga muvofiq yaratilgan ma'lum uzunlikdagi raqamlar ketma-ketligi. Har bir kalit uchun tasodifiy sonlar ketma-ketligi yangidan yaratiladi, ketma-ketlik bir necha marta ishlatilmaydi. Tasodifiy sonlar ketma-ketligini yaratish uchun maxsus dasturiy ta'minot ob'ektlari yoki tasodifiy sonlar generatorlari deb ataladigan qurilmalar qo'llaniladi.
Har bir algoritmning o'ziga xos kalit talablari bor, shuning uchun har qanday kriptografik kalit ma'lum bir algoritm uchun yaratiladi va faqat shu algoritm bilan ishlatiladi.
Amaldagi kalitlarning tuzilishiga ko'ra shifrlash usullari quyidagilarga bo'linadi
§ simmetrik shifrlash: ruxsatsiz shaxslar shifrlash algoritmini bilishi mumkin, ammo maxfiy ma'lumotlarning kichik qismi noma'lum - xabarni jo'natuvchi va qabul qiluvchi uchun bir xil bo'lgan kalit;
§ assimetrik shifrlash: uchinchi shaxslar shifrlash algoritmini va, ehtimol, ochiq kalitni bilishi mumkin, lekin faqat qabul qiluvchiga ma'lum bo'lgan shaxsiy kalitni emas.
Kriptografiya uchta komponentni o'z ichiga oladi: ma'lumotlar, kalit va kriptografik transformatsiya. Shifrlashda dastlabki ma'lumotlar xabar, natijada esa shifrlash bo'ladi. Shifr hal qilinganda, ular joylarini o'zgartiradilar. Kriptografik transformatsiya hammaga ma'lum, deb ishoniladi, lekin foydalanuvchi xabarning ma'nosini qiziquvchan ko'zlardan yopgan kalitni bilmasdan, xabar matnini tiklash uchun tasavvur qilib bo'lmaydigan darajada ko'p kuch talab etiladi. (Qayta ta'kidlash kerakki, mutlaqo buzilmaydigan shifrlash yo'q. Ma'lumotlar seriyasi ularning kontekstdan aniqlanmaydigan ba'zi buzilishlari uchun juda muhim bo'lganligi sababli, odatda har qanday belgining buzilishiga sezgir bo'lgan shifrlash usullaridan foydalaniladi. Ular nafaqat yuqori maxfiylikni, balki har qanday buzilish yoki xatolarni samarali aniqlashni kafolatlaydi. Shundan kelib chiqib ma’lumotlarning maxfiyligini ta’mimlashda bardoshli shifrlash algoritmlaridan foydalanadi. Bugungi kunda bardoshli deb baholanotgan o’nlab simmetrik shifrlash algoritmlari mavjud, ularning asosiy parametrlari quydagi talablarga javob berishi kerak.

• 
  chidamlilik
  
• 
  kalit uzunligi
  
• 
  turlar soni
  
• 
  qayta ishlangan blokning uzunligi
  
• 
  apparat/dasturiy ta'minotni amalga oshirishning murakkabligi
  
• 
  transformatsiyaning murakkabligi