|
Mundarija:
|
|
Bbet
|
|
Kirish……......................................................................................
|
|
I.Bob.
|
Qo‘rg‘oshin-rux rudasini qisqacha tasnifi ..............................
|
|
1.1.
|
Qo‘rg‘oshinning asosiy minerallari.....................................
|
|
1.2.
|
Ruxning asosiy minerallari ......................................................
|
|
II.Bob.
|
Qo‘rg‘oshin-rux rudasini boyituvchi fabrikalar...................
|
|
III.Bob
|
Qo‘rg‘oshin-rux rudasini boyitish nazaryasi..........................
|
|
Kirish
O‘zbekiston yer osti boyliklari bilan haqli suratda faxrlanadi. Bu erda mashhur Mendeleev davriy jadvalinning deyarli barcha elementlari topilgan. Hozirga qadar 2.7 mingdan ziyod turli foydali qazilma konlari va ma’dan konlari namoyon bo‘lgan istiqbolli konlar aniqlangan. Ular 100ga yakin xom ashyo turlarini o‘z ichiga oladi. SHulardan 60 dan ortig‘i ishlab chiqarishga jalb kilingan. 900 dan ortiq kon qidirib topilgan. Har yili respublika konlaridan taxminan 0.5 mlrd. dollar miqdorda foydali qazilmalar qazib olinmoqda va ular yoniga 60-70 mlrd. dollarlik yangi zahiralari bo‘yicha respublika 4- o‘rinda, uni qazib olish bo‘yicha 7- o‘rinda, mis zahiralari bo‘yicha 10-11-o‘rinda va h.q. turadi [1].
Oltin boshqa bironta ham metal ega bo‘lmagan noyob fizik-qimyoviy xususiyatga ega. U agressiv muhitga chidamli, ishlov berishga qulay oson kavsharlanadigan metall. Oltin infraqizil nurlarni tugatishga qaytaradi. Oltinning eng ko‘p ishlatiladigan sohalari zargarlik, stomatologiya, tabobat, fazo texnikasida, yadroviy texnikada, aviatsiyada, aloqa va elektrotexnikada va h.q. Oltin asosan davlatlararo to‘lov birligidir. SHuning uchun respublikamiz iqtisodiyotini ko‘tarishda oltinning ahamiyati katta. Mustaqil respublikamiz prezidenti va hukumati tomonidan foydali qazilma boyliklarini qazib olish va foydalanish uchun katta ishlar qilinmoqda .
Respublikamiz prezidenti I.A. Karimov ta’kidlaganlaridek, Respublikamiz foydali qazilmalaridan oqilona foydalanish – dolzarb masala. U atrof muhitni muxofaza qilishning bosh omillardan biridir. Foydali qazilmalarni qazib olish va qayta ishlash paytida katta isrofgarchiliklarga yo‘l qo‘yilmoqda. Eskirgan uskunalarni almashtirish, yangi texnologiyalarni joriy etish, ayrim sexlar, uchastkalar va butun boshli zavodlarni rekonstruksiyalash asosida foydali qazilmalarni sanoat usulida yanada to‘liq va oqilona qazib olish muhim vazifa bo‘lib turibdi [2].
Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi davom etayotgan og‘ir bir sharoitda iqtisodiyotimizning yanada barkaror rivojlanishini ta’minlash, uni diversifikatsiya va modernizatsiya qilish, ishlab chiqarishni texnik qayta jihozlash borasidagi ishlarni izchil davom ettirish zarur. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi davrida olib borilayotgan tadqiqot ishlari konchilik sanoatida mavjud texnologiyalarning samaradorligini tushurmaslik, hamda rivojlanish yo‘lida texnologik jarayonlarni modernizatsiyalash maqsadida takliflar etish bilan bajarmoqda.
O‘zbekiston dunyodagi juda katta oltin, kumush va boshqa qimmatbaho hamda er bag‘rida kam uchraydigan metallar zaxiralariga ega bo‘lgan davlatlar jumlasiga kiradi. Mis rudalari bilan birga rangli metallarning 15 dan ortiq turi, chunonchi, oltin, kumush, molibden, kadmiy, indiy, tellur, selin, reniy kobalt, nikel, osmiy va boshqalar xam qazib olinadi. Rangli metallar rudalarining zaxiralari asosan Olmaliq ruda maydonida jamlangan. Qalmakir koni noyob konlardan bo‘lib u mis, molibden rudalarini qazib chiqarish bo‘yicha chet eldagilardan ancha ustun turadi. Bu konning rudasini Olmaliq kon-metallurgiya kombinati qayta ishlaydi. Kombinat Uzbekistondagi eng yirik korxonalardan biridir.
Bundan tashqari, istiqbolli Dalnee mis koni topilgan. Uning mis, molibden, oltin, kumush, reniy, tellur, selin va oltingugurt zaxiralari katta. Bu konda chet el sarmoyasi ishtirokida mis qazib chiqaradigan va yo‘ldosh metallarni ajratib oladigan ishlab chiqarishlar qurilishini amalga oshirish yangi boyitish fabrikasi qurishni talab qiladi. Bu fabrikani ruda xom ashyosi bilan ta’minlash ikki yuz yilga mo‘ljallangan.
Xozirda, mamlakatimizda sog‘lom va barkamol avlodni tarbiyalash, yoshlarni o‘z ijodiy va intellektual saloxiyatini ro‘yobga chiqarish, mamlakatimiz yigit-qizlarini XXI asr talablariga to‘liq javob beradigan har tomonlama rivojlangan shaxslar etib voyaga etkazish uchun zarur shart-sharoitlar va imkoniyatlarni yaratish bo‘yicha chora-tadbirlarni amalga oshirish ko‘zda tutilmoqda.
Do'stlaringiz bilan baham: |
