Labaratoriya va sanoatda ammiak ishlab chiqarish

Ammiak kimyoviy xossalari
Ammiakning suvda ko’p eruvchanligiga sabab uning molekulalari orasida vodorod bog’lanishlar hosil bo’lishidir: Lekin ammiakning bunday gidratlari bilan bir qatorda qisman ammoniy ionlari va gidroksid-ionlar ham hosil bo’ladi
Gidroksid ionlar boriigi sababli ammiakli suv kuchsiz ishqoriy muhitga ega bo’ladi. Gidroksid-ionlar NH4+ ionlari bilan o’zaro ta’sirlashganida yana vodorod bog’lanish bilan bog’langan NH3 va H20 molekulalari hosil bo’ladi, ya’ni reaksiya teskari yo’nalishda ketadi. Ammiakli suvda ammoniy ionlari va gidroksid-ionlar hosil bo’lishini ushbu tenglama bilan ifodalash mumkin:
NH3+H2O→NH3·H2↑NH4++OH–
Ammiakli suvda ammiakning eng ko’p qismi NH3 molekulalari holida bo’ladi, muvozanat ammiak hosil bo’lish tomoniga siljigan shu sababli bu suvdan ammiak hidi keladi. Shunga qaramay, ammiakning suvdagi eritmasini NH4OH formula bilan ifodalash odat bo’lib qolgan va u ammoniv gidroksid deyiladi, ammiaik eritmasining ishqoriy muhiti esa NH4OH molekulalarining dissotsilanish natijasi deb qaraladi:
NH4OH = NH4++OH–
Ammiakning suvdagi entmasida gidroksid-ionlarnmg konsentratsiyasi kichik bo’lganligi sababli ammoniy gidroksid kuchsiz asoslar qatoriga kiritiladi.
Shunday qilib, ammiakning suv bilan o’zaro ta’sir reaksiyasida ammiak molekulasiga suvdan proton birikadi, natijada amn kationi NH4+ va gidroksid ion OH– hosil bo’ladi. Ammoniy kationida to’rtta kovalent bog’lanish bor, ulardan bittasi donor-akseptorli mexanizm bo’yicha hosil bo’lgan .
Ammiakning muhim kimyoviy xossasi uning kislotalar bilan o’zaro ta’sirlaslnb. ammoniy tuzlarini hosil qilishidir. Bu holda ammiak molekulasiga kislolaning vodorod ioni birikib, tuz tarkibiga kiradigan ammoniy ionini hosil qiladi:
NH3+HCI=NH4CI, NH3+H3PO=NH4H2PO,
Keltirilgan misollardan ammiak uchun protonlar biriktirib olish rcaksiyalari xosdir. dcgan xulosa kclib chiqadi.
Ammiak kislorodda va oldindan qizdinlgan havoda yonib, azot hamda suv hosil qiladi: