Laboratoriya ishi №9 Yuzalarni gorizontalli tarhini tuzish. Yer ishlari kartogrammasini tuzish. Yer ishlari hajmlarini hisoblash. Ishdan maqsad

Yer ishlari kartogrammasini tuzish.
Yer ishlari hajmlarini hisoblash

Muhandislik inshooti quriladigan maydon yuzasini gorizontallar bilan tasvirlash kifoya qilmaydi. Shu gorizontalli tarhda inshoot loyihalanadi. Muhandislik ishlarining talabiga qarab loyihaga ko‘ra joyni turli nishab bilan tekislash kerak bo‘ladi. Bunda inshootning vazifasi va texnik sharoitlariga qarab, nuqtalarning loyihaviy belgilari bo‘yicha yer ishlari hajmi, ya’ni tuproq qazish va tuproq solish ishlarini hajmi topiladi. Loyihaviy belgi sifatida, ko‘pincha, yer yuzasi nuqtalarining o‘rta balandlik belgisi qabul qilinadi. Loyihaviy belgini aniqlashda quidagi formuladan foydalaniladi:

_,

bunda ΣH₀ – 0 ishlari loyihaviy belgisi (kvadrat uchlari belgilarining arifmetik o‘rta qiymati);

ΣH1 – bitta kvadratga tegishli bo‘lgan burchak uchlari balandlik belgilarining yig‘indisi;
ΣH2 – ikkta kvadratga tegishli bo‘lgan burchak uchlari balandlik belgilarining yig‘indisi;
ΣH4 – to‘rtta kvadratga tegishli bo‘lgan burchak uchlari balandlik belgilarining yig‘indisi;
Topilgan qiymat loyihaviy belgi deyiladi.


Ish belgilarini aniqlash
Loyihaviy belgiga nisbatan aniqlanadigan kvadrat uchlaridagi tuproq qazish chuqurligini va tuproq to‘kish balandligini ko‘rsatuvchi son ish belgisi deyiladi. Ish belgilarini aniqlash uchun nuqtaning loyihaviy belgisidan hisoblangan yer mutloq balandlik belgisi ayriladi.


_.

Ayirma ma’nfiy bo‘lsa, bu qazilma chuqurligi, musbat bo‘lsa ko‘tarma balandligini qiymati bo‘ladi. Hisoblangan ish belgilari kvadratlarning burchak uchlariga yoziladi (23 - rasm).

Loyihaviy va ish belgilari aniqlangandan keyin tarhdagi balandlik belgilari loyihaviy belgiga teng nuqtalar siniq to‘g‘ri chiziq bilan tutashtirilsa, 0 chiziq hosil bo‘ladi. Bu chiziq qazilishi va tuproq to‘kilishi kerak bo‘lgan maydon chegrasini ko‘rsatadi va qizil rang bilan chiziladi. Tarhda tuproq to‘kiladigan ko‘tarma maydon yuzasi sariq rang bilan bo‘yaladi yoki turli shtrixlar bilan belgilanadi. Tuproq olinadigan maydon yuzasi zangori rang bilan bo‘yaladi. Bunday chizma yer ishlari kartogrammasi deyiladi.