Lamarkning sistematika soxasidagi ishlari

4. Mendelning birinchi qonuni

Mendel dastlab tahlil uchun faqat bitta alternativ belgisi bilan farq qiluvchi ya’ni sariq va yashil no’xatlarini olib, ularning avlodlarida belgilar qanday irsiylanishini kuzatdi. Birinchi bo’ginda no’xatlarning barchasi sariq rangli bo’ldi. Bunday chatishtirish natijasini tahlil qilib mendel o’zining birinchi qonunini kashf etdi. Uni quyidagicha tariflash mumkin:

Bir juft belgisi bilan farq qiladigan gomozigota organizmlar o’zaro chatishtirilsa duragaylar ota-ona allel juftlaridan 1 tadan oladi va ular fenotip va genotip jihatdan bir xil bo’ladi.

Mendelning ikkinchi qonuni

Mendelni yashil rang kelgusi bo’g’inda irsiylanishi qiziqtirgan. Shuning uchun u gomozigota organizmlarni o’zaro chatishtirish natijasida olingan geterozigota duragaylarni o’zaro qayta chatishtiradi. Vaholanki sariq rangli no’xatlar bilan birga yashil rang ham namoyon bo’ldi. Mendel bu tajribani quyidagicha tushuntirdi :

• 
  Birinchi avlodda yuzaga chiqmagan gen butunlay yo’qolib ketmaydi balki yashirin holatda saqlanadi.
  
• 
  Belgi birinchi avlodda yuzaga chiqmay keyingi avlodda yuzaga chiqsa demak ushbu belgini tashuvchi bo’ladi.
  
• 
  Birinchi avlodda yuzaga chiquvchi dominant genni bosh harf bilan “ A “ ; yuzaga chiqmaydigan retsetsiv genni kichik harf bilan “ a “ ifodalanadi .
  

Allel genlarning o’zaro Ta’siri