Лизинг операцияларининг хисоби


Лизинг операциялари хисобини такомиллаштириш боскичлари



Download 66,21 Kb.
bet8/13
Sana23.06.2022
Hajmi66,21 Kb.
#695902
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Bog'liq
Лизинг операцияларининг хисоби

Лизинг операциялари хисобини такомиллаштириш боскичлари.

Лизинг туловларини хисоблашнинг узига хос хусусиятлари мавжуд булиб, бу уларнинг хисобини юритишда хам уз таъсирини курсатади.
Лизинг шартномасида лизинг туловлари, уларни тулаш даврийлиги курсатилади. Асосан, лизинг туловини хисоблашда туловнинг фиксирланган умумий суммасидан фойдаланади. Лизинг тулови бунда, уз таркибига амортизация ажратмалари, карзга олинган маблаглардан фойдаланиш учун тулов, лизинг компаниясининг маржаси, келишув юзасидан хизматлар учун берилган туловлар ва лизинг берувчининг лизинг объектини олиш билан боглик харажатларини олади.
Бугунги кунда, амалиётда лизинг компанияси, амортизация ажратмалари урнига лизинг компанияси маблагларини (лизинг объекти киймати) кайтариш суммасидан фойдаланилади. Лизингда аванс тулови буйича хисоблашилганда, лизинг компаниясининг маржаси лизинг объекти колдик кийматидан аникланади ёки лизинг объекти тулик кийматидан ишчи капитал хажмини узгармаслигидан келиб чикиб аникланади.
Лизинг тулови - лизинг барча муддатидаги хамма лизинг туловларининг суммалари ва лизинг олувчини агар мулкни сотиб олмокчи булса, тулаш керак булган суммасидан иборатдир.
Коидага кура, молиявий, кайтариладиган, булинган лизингларда сотиб олишда туланадиган сумма умумий лизинг туловига кушилади.
Куйида Узбекистон Республикаси Марказий банки бошкармасини 1997 йил 29 мартдаги №11 баённомаси билан тасдикланган «Узбекистон Республикаси банкларида лизинг операцияларини амалга ошиш тартиби»да уз аксини топган лизинг туловларини хисоблашни келтириб утамиз.
Лизинг тулови таркибига киритиладиган амортизация ажратмаларининг хажми.

К х М


А=
100 % х Й
бу ерда,
К - лизинг объектининг баланс киймати
М - тулик тиклаш учун аморт ажратмаларининг йиллик меъёри
Й - лизинг муддат (йилларда)
Лизинг компаниясини жалб этилган маблаглар учун тулови:

Ск х Мк


Тжм =
100%
Тжм - жалб этилган маблаглар учун тулов
Ск - кредит суммаси
Мкр - кредитдан фойдаланиш меъёри
Лизинг компаниясининг маржаси

Ск х Слк

Млк =
100
бу ерда,

Мик - лизинг компаниясининг маржази


Ск - кредит суммаси
Слк - лизинг компаниясининг меъёри
Лизинг компаниясининг кушимча хизматлари уз таркибига келишув буйича такдим этилган хизматлар учун туловни ва лизинг компаниясининг лизинг объектини сотиб олиш билан боглик бошка харажатларни олади.
Лизинг шартномаси буйича умумий лизинг туловининг суммаси куйидагича аникланади.

Лт=А+ Тжм+Млк+Тх
бу ерда,

Лт - кушимча хизмат тулови


Йиллик тулови - ЛТ=Лт/й
Чораклик туловда - ЛС=Лт/й/4
Ойлик туловда - ЛС=Лт/й/12
ЛС - даврий лизинг тулови

Лизинг олувчи шартларни бузганлиги учун шартномасининг амал килиши тухтатилса, лизинг шартномасида акс эттирилиши лозим булган лизинг компаниясининг келишувини коплаш суммасини тулаш керак булади.


Ж=Тлт + К+Н
бу ерда,
Ж - келишувни коплаш суммаси
Тлт - туланмаган лизинг туловлари.
К - лизинг шартномасининг режали муддати охирида лизинг объектининг колдик киймати
Н - неустойка
Юкорида келтирилган хисоб-китобни усулига кура «Барака» УЛК мутахассислари узларининг фаолиятларида банк кредит хисоб-китоби буйича анологик бошкача ёндашувдан фойдаланиладилар.
Бундай хисоб-китобларда лизингнинг тулови даврлар буйича амалга оширилиб, компания муассаси, ККС ва компания маржасидан куйилган маблагларнинг кайтарилишидан фарклардан иборат булади.
Куйилган маблагларнинг кайтарилиши амартизация ажратмалари ва колдик кийматдан иборат.
Лизинг туловига кушиладиган аморттизация ажтармаларининг хажми:
А = К х М х Д \ 12
бу ерда,
А - амортизация ажратмаси (ажратма даврлар буйича бир хил хажмда хисобланади)
К- Лизинг объектининг баланс киймати
М - тиклаш учун амортизация ажратмалари меъёри (йиллар ва фоизда)
Д - лизинг тулови даври яъни келгусидаги туловлари уртасидаги давр (ойда)
Ускунанинг колдик киймати (Кк) дан ускуналар баланс киймати (К) фаркини оламиз ва амортизация суммасига кушамиз (АхN) ускунанинг колдик киймати томонлари келишувига кура таксимланган:
Вт=В, бу ерда
п=1 N=Т/Д ва В=С-ДхN
В- ускунанинг колдик киймати
Вп - n-чи лизинг туловида кайтариш суммасига
Т-лизинг муддати (ойда)
n - лизинг тулови тартиби
N - лизинг туловининг сони

Лизинг компаниясининг маржаси


n -1
Мп = Слк х (К-Ах(п-1)-Вi
Мп- n - чи лизинг туловида компаниянинг можараси
Слк - лизинг компаниясининг меъёри
Маржадан ККС
Нп = Сп х Мп, бу ерда
Сп - ККС меъёри
Н n - n - чи лизинг туловида маржасидан ККС
Барча даврий лизинг туловлари
ЛТ n = А+Мп+Вп
ЛТ n - n -чи лизинг тулови
Хулоса.
Лизинг - активларнинг эгаси (лизинг берувчи) бошка томонга (лизинг олувчига) маълум бир вакт ичида тулов эвазига активларни ишлатиш учун эксклюзив хукукни топшириши буйича битимга айтилади.
Лизинг икки турга булинади: операцион ва молиявий.
Операцион лизинг битими буйича - бино ва асбоб-ускуналарни киска вактга (бир кундан бир йилгача ёки купрокга) лизингга олганда лизинг берувчи асосий воситаларни таъмирлаш ва лизингни амалга ошириш буйича харажатлар деб аталувчи жорий харажатларни тулаш, масалан соликлар ва мулк сугуртасини тулашни уз зиммасига олади.
Молиявий лизинг битими буйича лизинг олувчи хамма харажатларни узи коплайди.
Молиявий лизинг - бу активга эгалик килиш хукуки билан боглик булган хамма риск ва мукофотлар, активларни ишчи холатда саклаб турадиган лизинг олувчига утказиладиган лизингга айтилади. Лизинг буйича хисоб-китобларда асосан, актив ва банк утказларидан фойдаланилади. Аккредитив асосан, бирламчи туловда кулланилади.
Лизинг туловлари шартномага кура, банк утказмалари ёрдамида амалга оширилади.
Лизинг операциялари юзасидан кандай хисоб-китоб турларидан фойдаланиш томонларнинг келишувига кура, шартномада белгилаб олинади.



Download 66,21 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish