Маданий-маърифий маркази

Маданий-маърифий маркази

Доц.Қодирова С.А.

Клубларнинг типлари	Қурилиш жойи	Томошобин кисмининг сигими (ўриндиқлар)	Томошабин қисмининг сони Клубнинг сигимига нисбати
1. Қишлоқ клуби	Қишлоқ ишлаб чиқариш ҳудудида, аҳоли яшаш жойида	150-400	1:02-1:0,25
2. Қишлоқ маданият уйи	Аҳоли яшаш пункти марказида	300-700	1:03-1:04
3. Туман маданият уйи	Туман маъмурий маркази, аҳоли яшаш жойида	500-800	1:0,7-1:0,8
4. Шаҳар клуби	Шаҳардаги туманлар марказини бирлаштиради	300-700	1:0,6- 1:0,7
5. Шаҳар маданият уйи	Шаҳарнинг жамоат маркази	500-1000	1:0,9- 1:1

Одатда клуб бинолари ахоли ўратасида кенг миқёсида маданий-маърифий ишларни олиб бориш учун мўлжалланади. Шу билан бирга аҳолининг барча табақаларини бирлаштирувчи, бир бирига яқинлаштирувчи аҳамиятга эга бўлишлиги учун ҳам кишлок ва шаҳар аҳоли марказларида асосий бино бўлиб доминант вазифасини хам бажаради.
Ўрганилган норматив ҳужжатларга асосан клублар ўзининг жойлашишига ва сигимига қараб қуйидаги турларга бўлинади:
Ҳозирги вақтда энг дикқатга сазовор бўлган клуб турлари асосан икии қисмдан иборат бўлиб, бири - оммавий кўнгил очар қисми ва иккинчи қисми тўгаракларни олиб боришга мўлжалланади.
Булардан ташқари клублар ҳам мавжуд ёшлар клуби, болалар, шахмат, аэроклуб, адабиётчилар клуби каби махсус турлари ҳам бор.

Клубларнинг барча типлари ўзининг функциясига қараб учта асосий гуруҳларга бўлинади:

• Клубларнинг барча типлари ўзининг функциясига қараб учта асосий гуруҳларга бўлинади:
• А. Томошабин қисми клуб биносида турли хилдаги оммавий, маънавий, маърифий ишларни олиб боришга ва дам олишга мўлжалланади. Бунинг ўзи уч гурухдан - томошабин гуруҳи, намойиш гуруҳи ҳамда комплекслардан иборат бўлади:
• томошабин гуруҳига комплексига томоша зали, фойе ва тамаддихона билан вестибюль, анжомлар сақлаш, хизматчи хонаси билан;
• намойиш гуруҳи комплексига - уйин майдончаси, хизматчи хона, киноаппарат хоналари киради;
• саҳна қисми клубнинг қайси типига кўра қурилганига қараб ҚМҚ асосида танланди.
• 1 ва 2 типдаги клубларда вестибюл клуб қисми учун ҳам тамошабин қисми учун ҳам.
• Б. Клуб кисмининг хоналари — учта гурухга бўлинади:
• тўгараклар ва маърузалар хонаси;
• дам олиш хоналари;
• кутубхонага хизмат қилувчи хоналардан иборат.
• Маъруза ва тўгарак гуруҳидаги хоналар - зап ва аудитория, тўгаракларга мўлжалланган 2-3 хона ва хоказо
• Дам олиш хонаси - ракс зали, стол тенниси ўйнайдиган хона, биллиард столи, тамаддихона - буфетдан иборат.
• Қишлоқ ва шаҳар аҳолиси учун кутубхона -қироатхона, китобларни сақлаш хонаси ва ходимлар хонасидан иборат.
• В. Хизматчилар ва маъмурий - хўжалик хоналари: - вестибюль, гардероб, хожатхоналар, маъмурият хоналари, услубият ва хўжалик омборлари хоналари киради.

Маданий-маърифий марказ биноси хоналарининг ўзаро богликлиги

Клубларнинг функционал – технологик боғланишининг умумий схемаси.

• намойиш ўтказиладиган жойлар мажмуаси: 1.1- томоша зали; 1.2- саҳна (эстрада); 1.3- саҳнани технологик жиҳатдан таъминлаш хонаси (эстрадалар); 1.4- кино кўрсатувни технологик жиҳатдан таъминлаш хонаси;
• саҳна хизмат кўрсатувчиларининг хонаси (эстрада): 2.1- ижодий ва техник персональ учун хона;
• томоша ўтказиладиган жойлар мажмуаси: 3.1- вестибюль; 3.2- фойе;

3.3- санитария тугунлари;
4-маъмурий – хўжалик хонаси;

Вестибюль кисмини лойихалаш

Кинотеатр кисмини лойиҳалаш коидалари

Санитар тугунларни тархий ечимлари

Маданий-маърифий марказ биноси лойиҳаси

Маданий-маърифий биноларнинг функционал бўлиниши

Маданий-маърифий марказ биноси лойиҳаси

Талабалар ишларидан намуналар

1.Cultural Center “Moon Hoon” in Korea 2. Reiulf Ramstad's Cultural Center

1.Skelleftea Cultural Center 2. The Yapi Kredi Cultural Center in Istanbul

1.Nigerian Cultural Center 2.Тбилисидаги маданий-маърифий марказ

м

Асосий адабиётлар:

• Иногомов Б.И. Замонавий бино ва иншоотларни лойиҳалаш: Ўқув қўлланма. - Т.: 2010.
• Убайдуллаев Х.М., Инагамова М.М. Турар жой ва жамоат биноларини лойиҳалашнинг типологик асослари: Дарслик. - Т.: Voris-nashriyot, 2005. -251 б.
• Убайдуллаев Х.М., Хидоятов Т.А, Абдурахманов Й.И, Коробовцев Г.И., МансуровЯ.М. Архитектуравий лойиҳалаш: Ўқув қўлланма. - Т.: 2012.
•  Гельфонд А.Л. Архитектурное проектирование общественных зданий и сооружений: Учебное пособие. – М.: Архитектура-С, 2010.-280 стр.

Эътибор билан ўкиб ўрганганларга ташаккур билдирамиз!