Маъмурий ҳуқуқ асослари

Aim.Uz

Маъмурий ҳуқуқ асослари

РЕЖА

1. 
   Маъмурий ҳуқуқ тушунчаси ва манбалари.
   
2. 
   Маъмурий-ҳуқуқий нормалар ва муносабатлар.
   
3. 
   Маъмурий мажбурлов.
   
4. 
   Маъмурий ҳуқуқбузарлик ва жавобгарлик.
   

Адабиётлар.
1.Ўзбекистон Республикаси Конституцияси. Т., Ўзбекистон. 2009
2.И.А.Каримов. “Юксак маънавият енгилмас куч” Т. “Маънавият” 2008 й.
3.Э.Ҳайитбоев, Ж.Ёқубов “Ҳуқуқшунослик” (дарслик) Т. “Янги аср авлоди” 2006 й.
4.ЎзР Конституциясига шарҳ.Т. “Ўзбекистон” 2008 й.
5.ЎзР Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодекси. Т. “Адолат”.2008 й.
«Маъмурият» сўзи лотинча «administratio» сўзидан олинган бўлиб, «бошқариш» маъносини билдиради. Шу боис муъмурий ҳуқуқ кўпинча бошқарув ҳуқуқи ёки бошқаришга оид ҳуқуқ деб таърифланади.
Давлат бошқарувини ташкил этиш тартиби ва бошқарувни амалга ошириш жараёнида вужудга келадиган турли-туман ижтимоий муносабатларни тартибга солувчи нормаларни ўз ичига олган ҳуқуқнинг алоҳида тармоғи маъмурий ҳуқуқ деб аталади
Маъмурий-ҳуқуқий нормалар –давлат бошқаруви соҳасида давлат бошқаруви органлари, давлат хизматчилари, шунингдек корхона, муассаса, ташкилотлар, меҳнат жамоалари ва фуқароларнинг қонунчилик билан рухсат этилган юриш туриш чегарасини белгилаб беради.
Маъмурий -ҳуқуқий муносабат деганда, маъмурий -ҳуқуқий норма билан тартирбга солинган, тарафлар маъмурий- ҳуқуқий нормалар воситада ўрнатилган ҳамда кафолатланган ўзаро мажбуриятлар ва ҳуқуқлар эгаси бўлиб майдонга чиқадиган бошқарув соҳасидаги ижтимоий муносабатлар тушунилади.
Маъмурий мажбурлов маъмурий ҳокимиятни амалга оширишдан иборат маҳсус ваколатлар берилган ижро этувчи органлар (мансабдор шахслар)нинг одамларни ҳуқуқий кўрсатмаларни бажаришга мажбур қилиш, ҳуқуқбузарлик содир этилган тақдирда эса – уларга маъмурий жазо чорасини кўриш бўйича ташкилий, жисмоний ва руҳий таъсир кўрсатишини билдиради.
Маъмурий жавобгарлик – ижро этувчи ва суд ҳокимиятининг махсус ваколатли органлари ва мансабдор шахслари айбдорга белгилайдиган маъмурий жазолар тизими. Маъмурий жавобгарликни қўллаш учун асос вазифасини маъмурий ҳуқуқбузарлик бажаради. Маъмурий ҳуқуқбузарлик деб жамоат ёки давлат тартибига, давлатнинг ёки шахснинг мулкига, фуқароларнинг ҳуқуқ ва эркинликларига тажовуз қиладиган ҳамда содир этилгани учун қонунда маъмурий жавобгарлик назарда тутилган ғайриқонуний, айбли (қасддан ёки эҳтиётсизлик орқасида содир этилган) ҳаракат ёки ҳаракатсизликка айтилади. Маъмурий ҳуқуқбузарлик содир этилган пайтга келиб 16 ёшга тўлган шахслар маъмурий жавобгарлик субъектлари бўлиши мумкин.