Ma’ruza №34 Qaynar qatlam pechi va aglomeratsion mashinalarning tasnifi, issiqlik va massaalmashuv jarayonlari Tayanch iboralar

 
Muallaq holatda kuydirish pechi 
Sulfidli materiallarni muallaq holatda kuydirish pechining konstruksiyasi 34.1-rasmda 
keltirilgan. 

---

Pech vertikal silindrik temir kojuxdan iborat bo‘lib, uning ichi 230-250 mm o‘lchamli 
shamot g‘ishti bilan futerovkalangan. Kojux va shamotli futerovka orasiga 10-20 mm li issiqlik 
izolyasiyalovchi qatlam qo‘yilgan. 
Kuydirilayotgan material aeroaralashma ko‘rinishida kameraning pastki yoki ustki qismida 
joylashgan chang gorelkalari orqali pechning ishchi maydoniga purkaladi. 
Kuydirish kamerasining pastki qismida kuydirilgan material uchun qabul qiluvchi bunker 
joylashgan. 
Kameraning chetki devorlarida gazlarni chiqarish uchun ikkilamchi havoni uzatish uchun 
patrubkalar va pechni kuzatish va qotmadan tozalash uchun tuynuklar joylashgan. Tom va 
to‘kuvchi bunkerda qotma hosil bo‘lishini kamaytirish uchun suv yoki havo bilan sovutish 
maqsadga muvofiqdir. 
Shu maqsadda pechning ushbu qismlari ba’zida kessonlar yoki trubalardan tayyorlanadi. 
Umuman olganda muallaq holatda kuydirish pechining konstruksiyasi ko‘p tubli va 
barabanli pechlarnikidan ancha sodda va arzondir. 
Kuydiriluvchi material bir necha soniya ichida pech kamerasidan o‘tib, pechda bo‘lgan 
butun vaqt davomida muallaq holatda bo‘ladi va keyin qabul qiluvchi bunkerga tushadi. Muallaq 
holatda kuydirish pechlarining tuzilishi 34.1-rasmda, xarakteristikasi 34.1-jadvalda keltirilgan. 
34.1-rasm. Muallaq holatda kuydiruvchi pastdan yuklanadigan silindrsimon pech 
Qaynar qatlamda kuydiruvchi pechlar 
– rangli metallurgiyada sulfidli ruda va 
boyitmalarni oksidlovchi kuydirishda keng foydalanilanib kelmoqda. Chunki uning ishlab 
chiqarish unumdorligi yuqori bo‘lib, tashqaridan issiqlik berilishi talab etilmaydi. Aksincha 
pechning ishchi hajmidagi harorat xom-ashyo tarkibidagi sulfidli minerallarni shiddatli 
oksidlanishi (yonishi) xisobiga ajrayotgan issiqlik (ekzotermik reaksiya) xisobiga amalga oshadi.
Qaynar qatlamli pechlar vertikal xolatda silindr shaklida bo‘lib, diametri 5-7 m, balandligi 
7-12 m va ostki qismini yuzasi 20-40 m
2
ni tashkil etadi (34.2-rasm).

---

Pechning bir sutka davomidagi ishlab chiqarish unumdorligi ostki qismining yuzasi 
bo‘yicha 3,5-6 t/m
2
ni tashkil etadi. Pechning bunday nomlanishiga sabab, yirikligi 0,074 – 0,2 
mm bo‘lgan boyitma pechning ishchi hajmida uning tagidan ma’lum bosimda berilayotgan havo 
hisobiga bamisoli qaynayotgan qatlamga o‘xshash xarakterlanadi.
34.1-jadval 
Muallaq holatda kuydirish pechlarining xarakteristikasi 
Ko‘rsatkichlar
Pech turlari 
Sulfidlarni kuydirish uchun 
Ruxli 
konsentratlarni 
kuydirish uchun 
1 
2 
Ishchi maydon hajmi, 
m
3
100 
100 
100 
Kojux diametri, 
m
4,2 
4,2 
6,5 
Kojux balandligi, 
m
10 
10 
8,8 
Gazoxodning ichki diametri, 
m
1,04 
1,04 
Pechlar 
sakkiz 
podli 
mexanik 
pechlarni 
o‘zgartirib 
yasalgan, ulardan 
to‘rtta 
o‘rta 
podlar 
olib 
tashlangan 
Ikkilamchi havo uchun furmalar soni 
5 
5 
Furmalar diametri, 
m
0,150 
- 
Aeroaralashma uzatish 
pastdan 
yuqoridan 
yuqoridan 
Dastlabki shixta bo‘yicha solishtirma ishlab 
chiqarish, 
t/(m
3.
sutka)
0,6-1,25 
0,7-1,2 
Desulfurizatsiya darajasi 
95 
80-95 
SHartli yoqilg‘i sarfi, % 
net 
net 
Pechda materialning bo‘lish vaqti,
 sek
3-6 
3-6 
Pechning maksimal harorati, 
o
S 
1000 
950 
 
Pechning asosiy qalinligi 10-16 mm bo‘lgan temirdan tayyorlangan bo‘lib, uning ichki 
qismi o‘tga chidamli loy va shamotli g‘isht bilan qoplangan.
Pechning ishchi xajmini kislorodga to‘yingan havo bilan ta’minlash maqsadida uning tag 
qismining butun yuzasi bo‘ylab 800 dan 1000 tagacha naychalar joylashtirilgan.