Ma’ruzalar matni toshkent– 2018 so‘z boshi

Totalitarizm (lot. Totalitare - butunlik, to‘lalik, mukammallik, Totalis - jami, to‘la) -

jamiyat hayotining barcha sohalarini davlat tomonidan to‘la nazorat qilish, demokratik tashkilotlarni ta’qib qilish, konstitutsiyaviy huquq va erkinliklarni tugatish, har qanday shaxs, ijtimoiy qatlam, guruh manfaatlarini davlat manfaatlariga bo‘ysundirilishini talab qiladigan siyosiy g‘oyalar tizimi va ular asosida shakllanadigan davlat tuzumi. Bu g‘oya tarafdorlari o‘ta markazlashgan hokimiyat tizimi o‘rnatilgan kuchli davlatni tashkil qilish, mamlakatni boshqarishda yakkayu yagona kuch yoki partiyaning hukmronligini ta’minlashga alohida e’tibor beradilar. Jamiyatda barcha davlat organlari, mansabdor shaxslar faoliyati va omma hayoti ustidan to‘la nazoratni o‘rnatish, davlat ichki va tashki siyosatining asosiy yo‘nalishlarini markaziy tashkilot tomonidan belgilab berilishi, davlatga rahbarlik kilishni yakka shaxs qo‘lida to‘plashdek g‘oyalar ustuvor qiladi. Tarixdan ma’lum bo‘lgan fashistik tuzumlar va sobiq Sovet Ittifoqi va uning ittifokdoshlari bunga misol bo‘lishi mumkin. Totalitar boshqaruv tizimidagi davlatda jamiyatning barcha sohalarida muayyan mafkuraning yakkahokimligi mavjud bo‘ladi. Mafkura yakkahokimligi bo‘lgan jamiyatning esa kelajagi yo‘q. Totalitar tuzum erta yoki kech - halokatga uchraydi.