Mashgʻulot turi: ma’ruza 1-Mavzu: Raqamli texnologiyalar haqida tushuncha. Mavzu rejasi

---

Mashgʻulot turi: ma’ruza 
1-Mavzu: Raqamli texnologiyalar haqida tushuncha.
 
Mavzu rejasi: 
1. Raqamli texnologiyalar (Digital technologies) tushunchasi, uning maqsadi 
va vazifalari.
2. Tizim haqida tushuncha va uning asosiy turlari. Raqamli axborot tizimlarning 
ta’rifi va tavsifi. Raqamli axborot tizimlarining strukturasi va tarkibiy
elementlari.
3. Raqamli axborot
tizimlarning dasturiy ta’minoti va turlari. Raqamli 
texnologiyaning jahon miqyosidagi o‘rni.
 
 
 Raqamli texnologiya tushunchasi va uning ahamiyati
Raqamli texnologiya bu – xo‘jalik yuritishning bir zamonaviy shakli bo‘lib. 
unda ishlab chiqarish va boshqarishning asosiy faktori sifatida raqamli 
ko‘rinishdagi katta ma’lumotlar majmui va ularni qayta ishlash jarayoni xizmat 
qiladi. Olingan natijalarni amaliyotda ishlatish esa an’anaviy ho‘jalik yuritish 
shakllariga nisbatan ancha katta samaradorlikka erishishga imkon beradi. Misol 
sifatida turli xildagi avtomatik ishlab chiqarish jarayonlarini, 3D-texnologiyasini, 
bulutli texnologiyalarni. masofaviy meditsina xizmatlari ko‘rsatishni, aqlli 
texnologiyalar yordamida mahsulot yetishtirish va uni yetkazib berishni, turli 
xildagi tovarlarm saqlash va ularni sotish jarayonlarini keltirish mumkin. 
Raqamli texnologiylarga o‘tish nimani anglatadi? - degan savolga quyidagicha 
qilib javob berish mumkin: 
•
Raqamli tcxnologiyalarga o‘tish deganda, kompuyterlar va bilimlarga 
asoslangan holda jamiyat va iqtisodiyot rivojlanishining butunlay yangicha turini 
barpo etishni tushunamiz: 
•
Raqamli texnologiyalarga o‘tish jarayonining asosiy tarkibiy qismlari 
sifatida ma’umotlar bilan ishlashni amalga oshirib beradigan mobil ijtimoiy 
tarmoqlar, bulutli texnologiyalar. sensor tarmoqlar, buyumlar interneti hamda 
sun’iy intellekt texnologiyalari misol sifatida ko‘rsatish mumkin: 
•
Yuqorida ko‘rsatib o‘tilgan texnologiyalar birgalikda "aqlli" ob’yekt va 
jarayonlarni 
(aqlli davlat, aqlli uy. aqlli shahar, sog‘liqni saqlash, transport va 
tadbirkorlik)
yaratishga imkon beradi. 
Raqamli texnologiyalar quyidagi tizimli o‘zgarishlarda namoyon bo‘ladi: 
Ta’lim, ishlab chiqarish va boshqaruvdagi virtualizatsiya jarayonlarining 
amalga oshishi: 
•
buyumlar interneti va masofaviy ta’limning paydo bo‘lishi:
 

---

•
blokcheyn texnologiyalar va u vositasida yurutiladigan turli-tuman 
jarayonlar; 
•
mayning jarayoni hamda mustaqil biznes yuritish imkoniyatining hosil 
bo‘lishi; 
•
yangi bank-pul-kredit tizimi va banklar faoliyatining paydo bo‘lishi; 
•
katta investitsyalar jalb qilish imkonini beradigan ICO (Initial Coin 
Offering) jarayonining tadbiq etilishi; 
•
yangi kadrlar va yangi ish joylarining paydo bo‘lishi; 
•
yangi korporativ madaniyatning yuzaga kelishi; 
•
yangi boshqaniv va nazorat usullarining tadbiq qilinishi; 
•
katta ma’lumotlar bazalari (big data) tarkib topishi; 
•
sun’iy intellekt va intellektual boshqaruv tizimlarhiing amalga oshishi; 
•
mustaqil pul birligi sifatida kriptovalyutalarning paydo bo‘lishi ; 
•
bundan boshqa juda katta imkoniyatlarning yuzaga kelishi; 
Raqamli texnologiyalarining asosiy rivojlanish bosqichlari sifatida esa 
quyidagilami keltirishimiz inumkin: 
1-
 
Bosqich:
•
Boshqaruv jarayonlarni kompyuterlashtirish va avtomatlashtirishning 
amalga oshirilishi 
(shu jumladan, ARM. ERP. EDI, SRM, SAPR, ASU, ASUTP va