Mashinasozlik texnologiyasi fakulteti mashinasozlik texnologiyasi kafedrasi mashinasozlik texnologiyasi

Puxtalik deb mahsulotning vadt davomida o`z ish qobiliyatini saqlash xususiyatiga aytiladi.

Buzilish deb mahsulotning ish qobiliyatini birdan yuqotishiga aytiladi.

Mahsulotning buzilishiga qadar vaqt (soat hisobida) mahsulotning ishlash muddati bo`lib, u tasodifiy miqdordir.

Mahsulotning xizmat muddati mahsulotning chegaralangan reglament holatiga yetishi (chetki yeyilish) orqali aniqlanadi va uni resurs deyiladi.

Resurs mahsulotning ruxsat etilgan xizmat muddati bulib, soat bilan aniqlanadi. Resurs tasodifiy emas, aksincha, mahsulotning ruxsat etilgan ish muddati bo`lib, uning chidamliligini belgilaydi.

Mahsulotning puxtaligi umumiy xossaga ega bo`lib, buzilmasdan ishlash va chidamlilik tushunchalarini o`z ichiga oladi.

Chidamlilik deb mahsulotning ishlashi mumkin bo`lgan chegarali holatiga yetishigacha o`z ish qobiliyatini saqlay olish xususiyatiga aytiladi. Bunda mahsulotni ekspluatasiya qilish davrida belgilangan texnik xizmat va ta'mirlash tizimi asosida uning ish qobiliyati saqlab turiladi.

Mashinaning sifatini ekspluatasiya ko`rsatkichlaridan tashqari ta'mirlashda, tayyorlashda va ekspluatasiya davridagi tejamlilik, iqtisodiy va texnologiyaviylik ko`rsatkichlar tizimi aniqlaydi. Bulardan biri ish hajmidir, ya'ni normal intensivlikda mehnat qilib mahsulotni tayyorlash vaqtini soat bo`yicha aniqlanishiga aytiladi.

Mahsulotning barcha detallarini tayyorlash uchun dastgohlarning yoki boshqa jihozlarning band bo`lish davomiyligini dastgohlarning ishlash vaqti aniqlaydi.

Mahsulotni ta'mirlash yoki tayyorlash jarayonining boshidan oxirigacha ketgan vaqt intervaliga ishlab chiqarish sikli deb aytiladi.

Sermexnatlik deb mashinani yoki uning bironta detalini ta’mirlash yoki tayyorlash tehnologik jarayonlarini bajarish uchun sarflanuvch barcha vaqtlar yiġindisiga aytiladi. Sermexnatlilikka qarab ishchilar soni aniqlanadi.

Serstanoklik deb dastgohlarni ma’lum muddat (vaqt) ichida tayyorlagan maxsulotlar soniga aytiladi. Serstanoklik bóyicha dastgohlar soni aniqlanadi.

Zamonaviy mashinalar yoki uskunalarni tayyorlash va barcha ishlab chiqarish jarayonini aniq, tashkil qilish uchun ishlab chiqarishni texnologik jihatdan tayyorlash (IChTJT) talab qilinadi.