Matematika fanidan III chorakda 5-sinf o’quvchilariga taqdim etiladigan misol va masalalar ro’yhati.

5 §. Bir xil maxrajli kasrlarni qo’shish va ayirish 

 

1.  Yashikdagi olmalarning massasi  

  

   

   . Yashikning massasi esa 

  

   

       Olma 

bilan yashik birgalikda necha sentner bo’ladi? 

 

---

2.  1- kuni ekin maydonining 

 

 

  qismi, 2- kuni esa 

 

 

  qismi shudgor qilindi. Shu ikki 

kunda maydonning qancha qismi shudgor qilingan? 

 

3.  Hisoblang : 

1) 

 

 

     

 

 

    ;     2)  

 

  

       

 

  

    ;   3)  

 

  

      

 

  

   ;  

 

4.  Tenglamani yeching: 

 

1) 

   

 

 

 

 

 

 ;    2) 

  

  

     

 

  

 ;    3)  

   

 

  

 

 

  

 ; 

 

5.  Amallarni bajaring: 

 

1) 

  

  

 

  

  

 

  

  

 ;     2)  

  

  

 

 

  

 

 

  

 ;    3)  

  

  

  (

  

  

 

  

  

) ;  

 

6.  To’g’ri to’rtburchakning bo’yi  

 

  

   , eni esa 

 

  

  . Shu to’g’ri to’rtburchakning 

perimetrini toping. 

 

7.  Sayyoh birinchi kuni yo’lning 

 

  

 qismini, ikkinchi kuni esa 

  

  

 qismini o’tdi. U shu 

ikki kunda 30 km yo’l yurdi. Sayyoh jami qancha yo’l bosishi kerak? 

 

 

8.  a ning qanday qiymatlarida tenglik to’g’ri bo’ladi: 

 

1) 

 

  

 

  

  

 

  

  

 ;    2)  

 

  

 

 

  

    ;  3)  

 

  

 

  

  

 

  

  

; 

 

9. 

     

  

  

 

  

  

 

  

  

  bo’lsa,  

  

  

 

  

  

    ifodaning qiymatini toping. 

 

10.  Jamshid 1 – soatda yo’lning  

 

 

  qismini, 2- soatda esa yo’lning 

 

 

  qismini o’tdi. Shu 

ikki soatda u yo’lning qancha qismini o’tgan? 

 

11.  Ekin maydonining  

 

  

  qismi birinchi kun, 

 

  

 qismi ikkinchi kun shudgor qilindi. 

Shu ikki kunda 24 ga yer shudgor qilingan bo’lsa, ekin maydoni jami necha gektar? 

 

12.  Tenglamani yeching: 

 

1)    

 

  

  

  (   

 

  

)  

 

  

 ;      2) 

(

  

  

   )  

 

  

 

  

  

 ; 

 

---

13.  Son uch qismga bo’lingan. 1- qismining  

 

 

  ulishi, 2-qismining 

 

 

 ulishi, 3-qismining 

 

 

 ulishi o’zaro teng. Agar son 3-qismining 

 

  

 ulishi 14 ga teng bo’lsa, sonning o’zini 

toping. 

 

14.  Agar son 7 ga teng bo’lib, uning kasr ko’rinishidagi yozuvida maxraj: 25 ga; 40 ga; 

59 ga teng bo’lsa, shu kasrning suratini toping. 

 

15.  Agar son 12 ga teng bo’lib, uning kasr ko’rinishidagi yozuvida surati: 192 ga; 264 

ga; 156 ga teng bo’lsa, shu kasrning suratini toping. 

 

7 §. Bo’lish va kasrlar 

1.  Kasrni bo’linma ko’rinishida yozing: 

 

1) 

 

  

 ;    2) 

  

  

 ;    3)  

 

  

 ;    4)  

  

  

 ;  

2.  Bo’linmani kasr ko’rinishida yozing: 

 

1)  18:19;    2)  25:38;    3) 14:17;    4) 36:42; 

3.  Kasr ko’rinishida yozing: 

1)  Bo’linuvchi 7, bo’luvchi 9;      3) Bo’linuvchi 8, bo’luvchi 3; 

2)  Bo’luvchi 13, bo’linuvchi18;  4) Bo’luvchi 23, bo’linuvchi28; 

4.  a) 5t yukni 6 ta mashinaga teng qilib ortildi. Har bir mashinaga necha tonna 

yuk ortilgan? 

b) 26 m arqon teng qilib 9 ta bo’lakka bo’lindi. Har bir bo’lak necha metr? 

 

5.  Polizdan 200 kg bodring uzildi va uning chorak qismi tuzlandi, qolgani esa 

sotildi. Necha kilogram bodring sotilgan va u uzilgan bodringning qanday 

qismini tashkil qiladi? 

 

6.   Tenglamani yeching: 

 

1) 

 

 

    ;  2)  

   

 

    ;  3)  

  

   

    ;  4)  

  

   

    ; 

7.  Toshkent va Samarqand shaharlari orasidagi masofa 350 km. sayyoh 

Samarqanddan toshkentga kelishda yo’lning  

 

  

   qismni piyoda, qolgan 

yo’lni esa avtobusda bosib o’tdi. U avtobusda necha kilometr yo’l bosgan? 

 

8.  To’g’ri to’rtburchakning yuzi 54 sm

2

, eni esa 6 sm. Uning perimetrini toping. 

Shu to’g’ri to’rtburchakning bo’yi; eni qo’shni tomonlari yig’indisining 

qanday qismini tashkil qiladi? 

 

9.  Ikki kunda ishning 

  

  

 qismi bajarildi. 1-kuni ishning 

 

  

 qismi bajarilgan 

bo’lsa, 2- kuni qancha qismi bajarilgan? 

 

---

10.  Hisoblang:  

 

1)  (7236+1800):36;               2) 378:21+672:21; 

11.  Xo’jalik 1-kuni ekin maydoning 

 

  

 qismiga, 2-kuni 

 

  

 qismiga chigit ekdi. 2 

kunda maydonning qancha qismiga chigit ekilgan? 

 

12.  Bo’linmani kasr ko’rinishida yozing: 

 

1)   45:60;    2)  25:100;    3) 6:13;       4) 24:11; 

13.  Surati maxrajidan: 1) 2 birlik kichik;  2) 4 birlik katta bo’lgan 6 ta kasr 

yozing. 

14. 100 ning choragi kattami yoki 200 ning nimchoragimi? 

15. Kasrni bo’linma ko’rinishida yozing: 

 

1)  

 

  

 ;    2) 

  

  

 ;    3)  

  

  

 ;    4)  

  

  

 ;