Мавзу №1: Физиологик ҳомиладорликни олиб бориш. Антенатал парвариш асослари. Соглом аёлларда хомиладорликни олиб бориш


Антенатал ташрифларнинг асосий компонентлар



Download 394,15 Kb.
bet13/13
Sana30.03.2022
Hajmi394,15 Kb.
#518098
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Bog'liq
1-мавзу

Антенатал ташрифларнинг асосий компонентлар





Изланишдар

Ташрифлар

12 х-гача



16
х

24
х

30
х

34
х

36
х

38-40 х

Чил
-ла

1

Клиник курик

























2

хомиладорлик муддати аниклаш

























3

Акушерлик куриги: бачадон тубини баландлигини ва хомила юрак уришни аниклаш

























4

Гинекологик курик (2-ташрифга колдириш мумкин)

























5

АКБ ни улчаш

























6

Аёл буйи/вазнини улчаш

























7

Тана вазни индексни аниклаш

























8

Коннинг гурух, резус омилга текшириш

























9

Клиник ифодаланган анемия/ гемоглобин микдорига кон тахлили

























10

Конда канд микдорини аниклаш

























12

Пешобнинг умумий тахлили (протеинурия, бактериурия)

























13

Захмга кон тахлил

























14

Сузакка скрининг – 3та нуктадан тахлил

























15

ОИВга скрининг

























16

В, С гепатитларга скрининг

























17

УТТ

























18

Альфа-фетопротеинга скрининг

























19

Ташки акушерлик куриги

























20

Гижжа тухумларнинг аниклаш ахлат тахлили


























Физиологик кечаётган хомиладорликни бошкариш куникмалари (биринчи ташрифда)
Боскичма – боскич топшириклар:

  1. Хомиладор аёлни ва уни кузатиб келганларни кабул килиб олишга тайёрланинг: тегишли хужжатларни; курик жойини; инструментлар ва кулкоплар тайёрланг.

2. Пациентни олкишланг ва узингизни таништиринг
3. Амбулатория картаси билан танишинг ва унга тегишли маълумотларни киритинг:
• исми ва фамилияси;
• хомиладорнинг ёши;
• турар жойи ва иш жойи хакидаги маълумот;
• никох кайд этилганми ёки йукми.
4. Аёлнинг ташки куринишига ва унинг узини олиб боришига эътибор беринг (куркиш, хаяжои, безовталик каби холатлар бор-йуклигини аникланг).
5. Хомиладор аёлдан унинг илгари уткизган касалликалари ва шикоятлари тугрисида суранг
6. Илгариги гинекологик касалликлари ва олдинги комиладорликлар кечиши тугрисида саволлар бериб амбулатория картасига маълумотларни киритинг.
7. Охирги хайз тугрисида амбулатория картасига ёзинг
киритинг.
8. Утказиладиган муолажалар хакида сузлаб беринг.
9. Керакли текширишларни утказинг:
• артериал кон босимини улчанг (агар диастолик кон босими 90 мм дан ошса ва хомиладорлик муддати 20 хафтагача булса - мутахассис томонидан бахолаш ва консультация килиш керак);
• сийдик тахлили (симптомсиз бактериурияга, оксилга глюкозага ва кетон таначаларига текширинг);
• аёл вазнни улчанг;
• УТТ зарурат булганда, айникса хомиладорликни эрта даврларида тавсия этилади. Хомиладаги нуксонларини аниклаш максадида хомиладорликни 18 хафтасидан кейин, юрак нуксонлари хавфида - 22 хафтасида УТТ тавсия этилади;
• Кон гурухини ва резус-омилни аниклаш учун кон тахлили утказинг;
• Гемоглобин микдорини, эритроцитлар ва лейкоцитлар сонини аникланг;
• Киндан суртма олиб лабаратория текширишига юборинг.
10. Хомиладор аёл оёкларини курикдан утказинг, шиш ва веналарни варикоз кенгайишига эътибор Беринг.
11. Ташки акушерлик текширишини утказинг:
Бачадон тубини баландлигини;
• Хомилани вазиятини;
• Хомиланинг олдиндан жойлашган кисмини;
• Хомиланинг юрак уришини аникланг.
12. Жинсий аъзоларни текшириб куринг:
• Ташки жинсий аъзоларни курикдан утказинг;
• Кузгулар ёрдамида куринг;
• Бимануал текширинг.
13. Сут безларини текширинг
14. Анамнез, лабаратория текширувлари натижаси, ташки курик маълумотлари асосланиб хомиладорлик муддатини аникланг. Патологик узгаришлар булса диагнозни шакллантиринг.
15. Тугрукни тахмини санасини хисобланг: охирги хайз биринчи кунйга 7 кун кушиб 3 ой оркага сананг.
16. Куриклар натижаларини амбулатория картасига киритинг. Ёзувлар тушунарли ва ижрочи томонидан имзоланган бўлиши керак.
17. Хомиладорга уй картасини тулдиришни ўргатинг.
18. Профилактик максадда 60 мг Fe ва 400 мкг фолий кислотасини 1 ойга тавсия килинг.
19. Келгуси ташриф санасини белгиланг.
20. Инфекцияларни олдини олиш коидаларига риоя килган колда курик учун столни, инструментларни ва кулкопларни зарарсизлантиринг.


Физиологик хомиладорликни бошкаришда маслахат. Клиник куникмалар.
1. Пациент билан саломлашинг, ўтқазинг
2. Аёлни олдинги ташрифидан сунг хис туйгу, узини кандай сезаётганлигини суранг, узини тутиши эътибор беринг
3. Ташки куринишига ва узини тутишига эътибор Беринг
4. Тери копламлари ва шиллик пардалар рангига эътибор беринг.
5.Утказиладиган муолажаларни тушунтириб беринг.
6. Шишларни аниклаш учун оёкларини пайпаслаб куринг.
7. Тиззадан пастрок сохада оёкларини айланасини улчанг.
8. Артериал кон босимини иккала кулларида улчанг
9. Сийдик таҳлили натижаларини изохланг.
10. Хомиладорликни 30-32 хафтасида кон ва сийдик умумий тахлилини такрорланг.
11. Хомилани ривожланиш нуксонларига хавф булса хомиладорликни 20-22 хафталарида УТТ ўтказинг.
12. Акушерликтекширувини ўтказинг: Сут безларини текширинг; Бачадон тубини баландлигини текширинг (хар сафар бу текширувни бир ходим утказиши максадга мувофик). Сантиметр лентасини симфизни юкори киррасига урнатиш керак ва бачадон тубигача масофа улчанади. (нормал бир хомилали хомиладорликда 24 хафтадан бошлаб сантиметр хисобида баландлик гестацион муддатга тенгдир). Коринни пайпаслаш: хар сафарги ташрифда хомилани вазияти ва олд кием и аникланади ва 36 кхфтадан бошлаб олд кисмини кичик чанокга кириши аникланади. Хомилани юрак уриши: 1 дакика мобайнида стетоскоп ёки «Малыш» аппарати ёрдамида юрак уришини тезлиги, ритми ва тиниклиги эшитиб аникланади. Хомилани кимирлаши ва харакатлари аникланади.
13. Кин ажралмаси тахлили утказилади. Микроскопия ва бактериологик текширув хомиладорликни бошида ва 32-36 хафталарида утказилади.
14. Текширув натижалари амбулатор картага киритилади.
15. Физиологик курсаткичлардан фаркланадиган узгаришлар аникланса хомиладор аёл чукуррок текширилади ва бошка мутахассислар билан кейинги олиб бориш тактикасини белгилаш максадида маслахат утказилади.
16. Хомиладор аёлиинг картасида ёзувларни киритииг.
17. Бемор билан сухбатлашинг, саволларига жавоб кайтаринг.
18. Келгуси ташрифии санасини ва вактини белгиланг.
19. Келгани учун миннатдорчилик билдиринг.
20. Инфекцияларни олдини олиш максадида зарарсизлантириш чораларига курик пайтида ва ундан кейин риоя килинг.


Хомиладорлик пайтида парвариш (боскичма – боскич топшириклар).

  1. Аёл ва унинг эри билан хушмуомалалик билан саломлашинг. Уларга кулай жойлашиб утиришини тушунтиринг.

2. Уларга узингизгни таништиринг
3. Аёл ва унинг эрига булажак боласи хакида, хомиладор булгандан бошлаб тугруккача булган жараённи сузлаб беринг. Укув куролларидан фойдаланинг, хомиладорлик пайтида аёл организмида буладиган физиологик узгаришлар хакида айтиб беринг: эндокрин система тизимида; метаболик узгаришларда; нафас, ошкозон-ичак, сийдик ажратиш тизимларида ва репродуктив система тизимида; сут безларида; суяк тизимида юзага келадиган узгаришлар тугрисида маълумот беринг.
4. Хомиладолик гигиенаси тугрисида маълумот Беринг
5. Хомиладорлик пайтида пайдо булаши мумкин буладиган оз шикоятларни енгиллаштириш йулларини ургатинг:
Кунгил айнишда:
1) кам-кам лекин тез-тез овкатланишни ургатинг;
2) иложи булганда ётган жойда овкатланиш, сунгра 15 дакика мобайнида ётишни давом эттириш;
3) эрталабки нонуштада оксилга бой овкатлар (гушт, тухум); сутли овкатлар (кефир, катик, айрон, пишлок, курток) ва бошкаларни истеъмол килишни айтинг;
4) кийин хазм буладиган овкатларни чеклашни (ковурилган, кайнатилган гулли карам);
5) суюк овкатдан кура купрок куюк овкат истеъмол килишни;
6) газли сувни мейёрида ичиш, бу овкат хазм килишини яхшилашини, иштахани очишини, лекин кондаги туз микдорини ошишига олиб келиши тугрисида маълумот беринг.
Кекириш, кабзият:
1. Куп овкат емаслик кераклиги;
2. Тез-тез ва оз-оз овкатланиш;
3. Юкори калорияли ва шур озик-овкат истеъмол килмаслик тугрисида айтинг;
4. Тана аъзолари учун номаъкул холатдан кочиш;
5. Жисмоний машклар;
6. Рационга куйидагиларни кушиш: сабзавотлар, мевалар, кора нон тугрисида гапиринг;
7. Эрталаб овкатланмасдан ва кун буйи бир неча стакан суюклик истеъмол килиш.
Хансираш (тез-тез нафас олиш):
1) Жисмоний юкламани камайтириш; 2) Агар нафас олиш кийинлашаверса врачга мурожаат килиш лозимлиги тугрисида тушунтиринг.
Куйидаги холатларда духтирга тезликда мурожаат килишлигини айтинг:
- Жинсий йуллардан ажралма келса.
- кон аралаш ажралма келса
- оёкларда огрик ва шиш пайдо булса
- аёл узини ёмон холатда сезса
- коринда огрик пайдо булса
- узок вакт турганда чарчаса, ахволи огирлашса айникса кун иссигида ва кун охирида.
6. Аёлга хомиладорлик пайтида ва ундан сунг овкатланиш коидасини тушунтиринг
- Хомиладорлик даврида ва ундан кейин овкатланиш рациони хар хил булиши шарт
- Биринчи уч ойликда оксилга бой махсулотлар (гуштнинг ёгсиз тури, товук гушти, тухум)
- Тез эримайдигаи ва енгил хазм булмайдиган ёгларни камрок истеъмол килиш тавсия этилмайди. Усимликлар ёгида хомиладорлик ривожланиши учун зарур булган Е витамини етарлилиги тугрисида маълумот беринг.
- Кондитер махсулотлари, рафинирланган кандлар, конфет, мураббо истеъмоли чекланиши кераклиги тугрисида айтинг. Хомиладор учун фойдали булган углеводлар усимлик тукимасида мавжудлиги тугрисида маълумот беринг (кора нон, мева ва сабзавотлар)
- Овкат истемол килиш кунлик рацион калорияси хисобида режаланади.
- Кунлик рационда керакли микдорда микроэлементларнинг булиши шарт.
7.Болани айникса унинг 6 ойлигигача кукрак сути билан бокишни мохиятини тушунтириш
8.Ички аъзоларнинг иш фаолиятини ижобийлаштирилган кулай машкларни ургатинг. Тугрукка психопрофилактик тайёрлаш махсус машклар мажмуи мавжуд, у хомиладорлик тугрук ва тугрукдан сунгги даврларнинг ижобий кечишига ёрдам беради. Хомиладорлик даврида машклар врач назоратида утказилади.
Нафас машклари.
Кукрак сохаси нафаси.
А. Тухтаб-тухтаб нафас олиш.
Б. Юзаки нафас олиш.
Корин сохаси оркали нафас олиш.
А. Тулик нафас.
Мушак машклари.
А. Корин мушакларини мустахкамлаш.
Б. Бел сохасидаги огрикни камайтириш.
В. Чот сохаси мускулларнинг эластик хусусиятини ошириш.
9. Хомиладорлик даврида жинсий хаётга оид масаларни ёритинг.
10. Хомиладорликни ижобий тугаши учун ота-оналарга соглом хаёт тарзи мохиятини тушунтиринг
- чекишнинг зарари
- спиртли ичимликнинг зарари
- гиёхвандликнинг зарари
- хомиланинг ривождан оркада колиши
- хомила гипоксияси.
11. Хомиладор аёл учун соглом психологик мухит яратилиши тугрисида булгуси отага тушунтиринг
12. Хомиладор аёлга хотира ёзув дафтари тутишни тушунтиринг.
13. Хомиладорлик пайтида эрта пайдо буладиган хавфли белгилар кандай асоратларга олиб келишини эру-хотинга ургатинг:
- камконлик;
- бош, корин сохасидаги огриклар, юкори кон босими;
- жинсий йуллардан кон кетиши;
- хомилани усишдан колиши ва кимирлашни узнариши.
14. Хомиладор аёлнинг саволларини эътибор билан тингланг ва тулик жавоб беринг.
15. Хомиладор томонидан ахборотни тугри узлаштирилганлигига ишонч хосил килиш учун курсатмани кайтаришни илтимос килинг
16. Келгуси дарснинг вактини белгиланг.


Асосий даволаш чора-тадбирлари
Йод препаратларни буюртириш – бутун хомиладорлик 200 мг/сут
Фолик кислотаси 1 мг/сут хомиладорлик 12 хафтасигача
Камконлик аникланганда анемияга моил регионларда темир препаратлари 60 мг/сут буюртириш


Госпитализицияга курсатмалар
Биринчи марта аникланган, назорат ва даволаш талаб килувчи экстрагенитал касалликлар, хамда суб- ва декомпенсация даражали булган аёллар хомиладорликни давом этириш мумкинлигини аниклаш ва даволаш максадида госпитализацияланади.
Тавсия этиладиган адабиётлар
Асосий адабиётлар

  1. Нажмутдинова Д.К., Юлдашева Д.Ю., Садикова Д.Р., Шодиева Х.Т. “Акушерлик ва гинекологиядаги инновацион амалиётлар”. Ўқув қўлланма. -Ташкент. “RIO TMA” нашриёти. 2019 й.

2. Gabbarova Y.Q., Aupova F.M. “Akusherlik”. Дарслик. - Тошкент “Мехридаре” нашриёти. 2013й.
3. Aupova F.M., Gabbarova Y.Q. “Ginekologiya”. Дарслик. - Тошкент. “Мехридаре” нашриёти. 2015 й.


Кушимча адабиётлар

  1. Под редакцией В.Е. Радзинского и А.М. Фукса. « Акушерство». Учебник. -Москва. ГОЭТАР-Медиа. 2016 г.

  2. Под редакцией В.Е. Радзинского и А.М. Фукса. « Гинекология». Учебник. -Москва. ГОЭТАР-Медиа. 2014 г.

  3. Стандарт антенатального ухода и оказания медицинской помощи беременным в учреждениях первичной медико санитарной помощи. Министерство Здравоохранения Республики Узбекистан. UNFPA. 2016г.

  4. Шехтман М.М. «Экстрагенитальная патология и беременность». Учебник. - Москва. Медицина. 2005 г.

  5. Под редакцией Г.М. Савельевой. «Гинекология». Учебник. -Москва. Медицина. 2009 г.

  6. Нажмутдинова Д.К. и соавт. “Передовые практики в акушерстве и гинекологии”. Практическое руководство. - Ташкент. Baktriapress. 2017 г.

  7. Медицинские критерии приемлимости для использования методов контрацепции. 5-е издание. UNFPA. 2015 г.

  8. Клиническое руководство по ведению больных с кровотечениями в родах и послеродовом периоде. - Ташкент. UNFPA 2008 г.

  9. Клиническое руководство по ведению больных с сепсисом септическим шоком во время беременности и послеродовом периоде. - Ташкент. UNFPA. 2008 г.

  10. Клиническое руководство по ведению больных с гипертензивным синдромом при беременности. - Ташкент. UNFPA 2008г.

  11. Эффективная перинатальная помощь и уход. Руководство ВОЗ. UNFPA 2007г.

  12. Тепловая защита новорожденного. Практическое руководство ВОЗ. UNFPA 2007г.

  13. Неонатология. Руководство ВОЗ. UNFPA 2007г.

  14. Акушерство. Руководство ВОЗ. UNFPA 2007г.

  15. Краткое руководство по профилактике инфекции. Первое издание. - Ташкент. 2004 г.

  16. Приказ МЗ № 500 от 13 ноября 2003г. «О реорганизации работы родильных комплексов (отделений) по повышению эффективности перинатальной помощи и профи лактике внутрибольничных инфекций».

  17. Приказ МЗ № 74 от18 марта 2009 г. «О профилактике передачи ВИЧ инфекции от матери ребенку в учреждениях системы Министерства здравоохранения».

  18. Приказ МЗ № 137 от 18 мая 2012г. «Об организации и обеспечения антенатального ухода и оказания медицинской помощи беременным в учреждениях первичной медико санитарной помощи”.



Download 394,15 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish