Мавзу: №1 Компазиция укув предмети сифатида


Мавзу № 6. Китоб ва китоб графикаси



Download 207,5 Kb.
bet7/8
Sana23.02.2022
Hajmi207,5 Kb.
#142971
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
KOMPAZ.

Мавзу № 6. Китоб ва китоб графикаси


Ажратилган соат – 4


Машгулот тури – маъруза


Асосий масалалар


  1. Талабаларга китоб безаш санъатининг энг мухим жихатларидан атрофлича маълумотларни бериш.

  2. графика санъатининг энг оммабоп тури эканлигини уктириш ва шу мазмундаги компазициялар яратиш, укув- машкларини амалий бажаришга тайерлаш.



Таянч тушунча ва иборалар: графика, китоб графикаси, техника воситалари, тушь, миниатюра, офорт, ксилография, литография.


1-асосий масаланинг баени:
Агар графика тасвирий санъатнинг тури эканлигини назарда тутадиган булсак, китоб графикасини унинг энг мухим тармоги деб аташимиз мумкин. Китоб графикасининг хам узига яраша тасвирий ифода воситалари ва ишлаш жараенида амал килиш зарур булган конун-коидалари бор. Бу тамойиллар эса асрлар, йиллар давомида такомиллашиб келмокда десак, асло янглишмаймиз. Чунки саноат ривожланган сари китоб чоп этиш хам такомиллашиб бормокда. Китобни безатиш иши эса хохлаймизми, йукми шу ривожланишга мослаша боради. Унинг техник имкониятлари, сифат даражаси ошади.
Китоб тузилишининг узига яраша шартлари бор. Улар устмукова, ички мукова. Китобнинг унвони, хатбоши вараги, унинг безаги, ички суратли бетлари, хотима расмли безак ва бошка шунга ухшаш унсурларидан иборатдир. Кадимги пайтларда китоб кулда хеч кандай техниквоситаларсиз тайерланган пайтларда кулда хеч кандай техника воситаларисиз тайерланган пайтларда унинг муковалари купинча чармдан тайерланган. Унинг устидан эса яна бир махсус гилофи, уст жилди булган. Матн хам кулда хуснихат билан езилган. Ички кисмлардаги варакларнинг хар бири хошиялар билан махсус сурат-рангдор минатюралар билан безатилган.
Хозирги пайтда имкониятдан келиб чиккан холда, мазмун-мохиятига караб у купинча график имкониятлар даражасида баъзан рангли суратлар билан, баъзан ок-кора тасвирли чизма тасвирлар билан безатилмокда. Барча мукова хамда ички кисмдаги суратларни рангли килиб чикариш купинча болаларга атаб чоп этиладиган бадиий адабиетларда кулланади. Хозирги пайтда бундай кизик суратли китобларни аксарияти юмшок муковаларда чоп этилмокда. Баъзан китобнинг ичидаги суратлар тушда перо билан чизилган тасвирлар асосида безатилади. Баъзан эса графиканинг дастгохли турлари – офрорт, ксиография, литография, линогравюра усулида ишланган муалиффлик асарлари воситасида безатилади. Сунгги пайтларда китоб безак ишларида дастгохли графикадан фойдаланиш нисбатан анча камайганлигини хам таъкидлаб утишимиз уринлидир. Хозирги пайтда безак учун акварельда, гуашьда, хамда тушда бажарилган расм-безаклар купрок фойдаланилмокда.
Купрок устмуковага рангдорлик бахш этилмокда, китобнинг ички кисмлари эса соддарок куриниш касб этиб бормокда.
Яна шуни хам алохида таъкидлаб утмок керакки – албатта китоб безак суратлари бадиий адабиет мазмунини тулдирадиган матнига мос келадиган булиши шарт. Бу талабга доимо эътибор билан ендошиш асарга кизикишнинг ортишидан мухимдир. Чунки сурат-тасвирлар яхши, сифатли бажарилганлиги китобнинг узига хос «рекламаси» вазифасини утайди.
Маълумки, мамлакатимизда куплаб график рассомлар самарали ижод килиб келмокдалар. Улар мустакил санъат асарлари яратиш биланбир каторда китоб безаш ишлари билан хам шугулланиб турадилар. Улар катоида К.Башаров, М.Кагаров, Т.Ли, А. Мамажанов, И.Вохидов, Р.Зуфаров ва бошкаларни санаб утишимиз мумкин.
Китоб безакчилигида унинг мукова кисмига катта эътибор каратилиши маълум. Бу борада айниксаболалар учунчикариладиган эртак асарларини безатиш ишини анча мураккаб десак тугри булади, чунки бундай китобларни безатаетган рассом тасаввури бой, махоратли булиши керак.болалар ижодкор рассом яратган образларда бадиий-адабий асар кахрамонлари сиймосини тасаввур килишлари, унга ишонишлари лозим. Шунда китоб матни суратли образли куринишга хамоханг булади. Уни болалар кизикиш билан томоша киладилар, китоб мазмунини тушунишлари хам осон кечади.
Китоб чоп этиш тарихи ва хозирги кунини билиш учун куп мутоала килиш керак. Утмиш рассомлари ижодини урганиш бу ишда самарали булади. Шу маънода узбек миллий, таникли рассомлардан бири сифатида машхур булиб, ном козонган искандар Икромов меросини урганиш жуда уринли. Мусаввир яратган китоб мукова расмлари намуналари билан атрофлича танишиш яхши самара беради, албатта. Энг мухими эса китоб безаги устида ишлашни амалий урганишни максад килиб куйган талаба бу борада куп машклар бажариши лозим. Шунда у амалий фаолияти давомида махоратини тобора ошириб боради ва юкори натижаларига эриша олади.



Download 207,5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish