Мавзу №1 Қон таркиби. Машғулотни сўнггида хар бир талаба билиши керак

Мавзу №1 Қон таркиби.

Машғулотни сўнггида хар бир талаба билиши керак:

• 
  Қоннинг нормал таркибини, қоннинг функцияларини;
  
• 
  Умумий қон тахлилининг нормал кўрсаткичларини;
  
• 
  Умумий қон тахлилининг ёшга қараб ўзгаришларини;
  
• 
  Лейкоцитар формуланинг нормал кўрсаткичларини;
  
• 
  Қон шакилли элементлари ва ЭЧТ хисоблаш жараёни, қисқача характеристика;
  
• 
  Қон кўрсаткичлари нинг ўзгаришига олиб келувчи сабабларининг номлари;
  
• 
  Лейкоцитар формула кўрсаткичларини ўзгаришига олиб келувчи сабабларга характеристика;
  

Қоннинг умумий тахлили.

Хар бир талаба қуйидагиларни бажара олиши керак:

1. 
   Бемордан умумий қон тахлилини олишга тайёрлаш.
   
2. 
   Умумий қон тахлили олиш техникаси.
   
3. 
   ЭЧТ аниқлаш.
   
4. 
   Қон шакилли элементларни ҳисоблаш.
   
5. 
   Умумий қон тахлили натижалар интерпретацияси.
   
6. 
   Лейкоцитар формула натижалар интерпретацияси.
   

Қон (sanguis) бириктирувчи тўқиманинг кўринишидан бири бўлиб, плазма ва шаклли элементлардан ташкил топган. Организмнинг турли аъзо ва системаларининг ўзаро таъсирида шаклланади. Қоннинг шаклли элементларига эритроцитлар, лейкоцитлар ва тромбоцитлар киради.

Шаклли элементлар қон умумий хажмининг 45 % ини, плазма эса 55% ини ташкил этади. Қон системасига шаклли элементлар ва плазмадан ташқари лимфа, қон яратиш ва иммунопоэз аъзолар киради (қизил суяк кўмиги, тимус, талоқ, лимфатик тугунлар, лимфоид тўқима тўпланиши).
Қонни морфологик текшириш
Қонни тўлиқ морфологик текшириш жуда кенг ва узоқ вақт талаб этади, шунинг учун фақат айрим холларда ёки илмий мақсадларда қўлланилади.
Беморни умумий текширганда одатда умумий қон тахлили текшируви қўлланилади. Бу тахлил орқали қон шаклли элементларининг миқдорини ва сифат қўрсаткичи ўрганилади:

• 
  гемоглобин миқдорини аниқлаш;
  
• 
  эритроцитлар сонини аниқлаш;
  
• 
  ранг кўрсаткичини хисоблаш;
  
• 
  лейкоцитларнинг сони ва алохида шаклларининг нисбати;
  
• 
  эритроцитлар чўкиш тезлигини аниқлаш (ЭЧТ).
  

Баъзи беморларда касаллик характерига қараб қўшимча текширувлар: ретикулоцитлар, тромбоцитларни хисоблаш, қон ивиш вақтини аниқлаш.
Клиник тахлил учун периферик қон олинади. Қонни иложи борича эрталаб овқатдан олдин олиш зарур, чунки овқат, дори препаратларини қабул қилиш, вена ичига инъекция, температура реакциялари ва бошқа факторлар қон тахлилида турли морфологик ва биохимик ўзгаришларга олиб келади.