Mavzu: Asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar va ularni hisoblash

Mavzu: Asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar va ularni hisoblash

1-masala
Jadval ma’lumotlari bo‘yicha quyidagilarni hisoblang:
a) xarajat oqimlari bo‘yicha YaIM hajmi;
b) daromad oqimi bo‘yicha YaIM hajmi (MHTning eski talqiniga ko‘ra); v) SIM hajmi;
g) MD hajmi.

Hisob	Mlrd.
	pul birl.
Korporasiyalarning taqsimlanmagan foydasi	10
Sof eksport	20
Dividendlar	105
Korporatsiyalar foydasiga soliq	10
Tovar va xizmatlarning davlat tomonidan sotib	1000
olinishi
Alohida qo‘yilmalardan daromad	340
Foiz	400
Ijara to‘lovi	25
Yalpi xususiy ichki investitsiyalar	610
Yollanma ishchilarning ish haqi	3140
Biznesga bilvosita soliqlar	400
Iste’mol qilingan kapital hajmi	500
Shaxsiy iste’mol xarajatlari	3300

2. masala

YaIM 6000 pul birligiga, iste’mol xarajatlari 4200 pul birligiga, davlat xarajatlari 900 pul birligiga, sof eksport esa 120 pul birligiga teng.

Quyidagilarni hisoblang:

a) yalpi va sof investitsiyalar hajmi;
b) eksport 450 pul birligiga teng bo‘lganda import hajmini; v) amortizatsiya 200 pul birligiga teng bo‘lsa SMMni.

2. masala

Quyidagi ma’lumotlarga asosan yalpi ichki mahsulot va takroriy hisob qiymatini aniqlang:

Iqtisodiy jarayon bosqichlari	Qiymat (pul
	birl.)
«1-firma» xomashyo topadi	200
«2-firma» xomashyoni qayta ishlashga yetkazadi	250
«3-firma» xomashyoni konstruksiyali matoga qayta	400
ishlaydi
«4-firma» matoni yakuniy mahsulot tayyorlovchiga	500
yetkazib beradi
«5-firma» yakuniy mahsulotni ishlab chiqaradi	800
«6-firma» yakuniy mahsulotni ulgurji sotuvchiga	900
yetkazib beradi
«7-firma» mahsulotning chakana savdosini amalga	1000
oshiradi
Umumiy savdo qiymati	4050

4-masala

Taklif etilgan jadvalni tahlil qiling (ma’lumotlar taxminiy):

Yil	Nominal YaIM	Deflyator	Real YaIM
	(mlrd.pul birl.)	(% da)	(mlrd.pul birl.)
1	1800	50
2	2400	70
3	3500	100
4	4200	105
5	6000	120

Quyidagi savollarga javob bering:

1. 
   Nominal YaIM qanday ko‘ratkich hisoblanadi?
   
2. 
   Real YaIM nominal YaIMdan qanday farq qiladi?
   
3. 
   Deflyator nima, uni qanday hisoblash mumkin?
   
4. 
   Jadvalning so‘ngi ustunini to‘ldiring.
   

5-masala

Iqtisodiyot quyidagi ma’lumotlar orqali ifodalangan:

Ko‘rsatkichlar	Pul birliklari
YaIM	600
Uy xo‘jaliklari iste’moli	320
Sof investitsiyalar hajmi	110
Davlat xarajatlari	90
Eksport	120
Import	90
Budjetga tushuvchi bevosita soliqlar hajmi	40
Bilvosita soliqlar hajmi	30
Tadbirkorlarga subsidiyalar	25

Quyidagilarni hisoblang:

a) amortizatsiya mablag‘lari hajmi;
b) milliy daromad (MHTning eski talqiniga ko‘ra); v) davlat budjeti holati.

6-masala

Iqtisodiyot quyidagi ko‘rsatkichlar bilan ѐritilgan:

1. 
   Iste’mol xarajatlari (S) = 2300;
   
2. 
   Yalpi investitsiyalar (I) = 700;
   
3. 
   Davlat xarajatlari (G) = 800;
   
4. 
   Transfert to‘lovlari (TR) = 100;
   
5. 
   Davlat qarzi bo‘yicha foiz to‘lash (N) = 100;
   
6. 
   Soliqlar (T) = 800.
   

YaIM =YaMM deb taxmin qilinsin.

Hisoblang:

a) shaxsiy jamg‘armalar; b) davlat jamg‘armalari;
v) agar defitsit obligasiyalar chiqarish bilan 80%ga moliyalashtirilishi ma’lum bo‘lsa, davlat budjeti defitsitini qoplash uchun chiqarilgan davlat obligasiyalari qiymati va qo‘shimcha pul miqdori.