Mavzu: Aylanayotgan jismga ta'sir qiluvchi markazdan qochma kuchni o'lchash qurilmasi va cassy bilan o'lchash Ishning maqsadi

Mavzu: Aylanayotgan jismga ta'sir qiluvchi markazdan qochma kuch Markazdan qochma kuchni o'lchash qurilmasi va CASSY bilan o'lchash
Ishning maqsadi:

• 
  Markazdan qochma kuchning qanday parametrlarga bog’liqligini o’rganish
  

Kerakli asbob va jihozlar:

1 CASSY-sensori 1 CASSY Lab 2 1 Taymerli adapter yoki S-Taymer 1 Markazdan qochma kuch qurilmasi-S 1 Ta'minlash manbai 1 Shoxsimon yorug'lik datchigi 1 Ko'p ozakli kabel, 6-o'zakli 1 Tutgichli qisqich 1 Sterjen asos-taglik, V-simon, 20 sm 1 Sterjen ustun, 10 sm 1 Juft kabellar, 50 sm, qizil va ko'k 1 Windows XP/Vista/7/8 OT o'rnatilgan kompyuter

524 010 yoki 524 013 524 220 524 034 yoki 524 074 524 068 521 49 337 46 501 16 301 06 300 02 300 40

Nazariy qism
Markazdan qochma kuch qurilmasi F markazdan qochma kuchning r nuqtada joylashgan jism m massiga bog'liqligini tajribaviy tadqiq qiladi. Aylanish markazidan r masofada ω burchak tezlik bilan aylanayotgan jismga ta'sir qiluvchi
markazdan qochma kuch quyidagicha aniqlanadi F = m·ω²·r.
Markazdan qochma kuch qurilmasida sterjenga mahkamlangan m massali yukka ta'sir qiluchi F-markazdan qochma kuch sterjen orqali va aylanuvchi o'qqa o'rnatilgan tenzodatchikka beriladi. Tenzodatchikka qo'yilgan kuch elektrik usulda o'lchanadi. Tajriba uchun mo'ljallangan aniqlik darajasida prujina deformatsiyasi elasatikdir va degormatsiya ko'effitsiyenti F kuchga proporsionaldir.
Agar mavjud markazdan qochma kuch qurilmasi (347 21) markazdan qochma kuch muftasi (524 0681) bilan modernizatsiya qilinsa ham o'lchashlar va natijalarni qayta ishlash usuli o'zgarmaydi va S-markazdna qochma kuch qurilmasi bilan farqi yo'q. Markazdan qochma kuch qurilmasini (347 21) imarkazdan qochma kuch muftasi (5240681) bilan ishlatishdan oldin nol holati va kuchni ko'paytirish koeffitsiyenti markazdan qochma kuch muftasi yo'riqnomasiga asosan o'rnatilishi lozim.


1rasm
Tajriba qurilmasi (1-rasmga qarang): Markazdan qochma kuch qurilmasini tutgichli qisqichlar bilan stolga mahkamlang. Yorug'lik datchigi sterjenli asos taglik bilan o'rnatilgan bo'lib shunday joylashtiriladiki aylanayotgan sterjen
U-simon datchikli dastak orasidan bemalol o'ta olsin. Ammo U-simon oraliqdan m-massali jism o'tib yorug'likni to'sib qo'ymasligi zarur. Marqazdan qochma kuch qurilmasi B kirishga ulanadi, yorug'lik datchigi 6-qutbli kabel bilan taymer korpusi A kirishiga Sensor-CASSY ga ulanadi. Markazdan qochma kuch aylantirish yuritmasi ta'minlash manbaiga ikkita kabellaar bilan ulanadi. Yuritmaning ta'minlash kuchlanishi shunday tanlanishi zarurki bunda o'lchngan kuch qiymati 15 N dan oshmasligi zarur.
Ishnibajarilish tartibi:

• 
  Aylanuvchi dastak tinch turganda ekrandagi kuchni 0 ga o'rnating. Buning uchun markazdan qochma kuch qurilmasida Settings Force FB1 tugmasini bosib > 0 < o'rnating (sichqonchaning o'ng tugmasi bilan).
  
• 
  Kompensatsiyalovchi yuklarni qurilmaning qisqa dastagiga shunday o'rnatingki bunda o'lchangan F kuch yuksiz ammo xavfsizlik vintlari bilan o'tkazilganagi kabi bo'lsin.
  
• 
  Past ω burchak tezligidan boshlang, o'lchangan kuch qiymatini qo'lda tugmasi bilan jadvalga kiriting.
  
• 
  O'lchashni kattroq burchak tezligida davom ettiring.
  
• 
  Qator o'lchashlar o'tkazishda m massani o'zgartirib (r=o'zgarmas) va r ni o'zgartirib (m =o'zgarmas) hollarda o'lchashlar olib boring. Buning uchun Measurement > Append New Measurement Series funksiyasini tanlang va kichik burchak tezliklardan boshlang.
  

Baholash
Har bir individual o'lchashlar seriyasidan keyin tezlikda kuch F va ω² qiymatlarni chiziqli bog'lanishda ekanligini aniqlang. Agar siz F va m (ω,r o'zgarmas) va F hamda r (ω,m constant) orasidagi orasidagi boshqa bog'lanishlarni aniqlamoqchi bo'lsangiz, F kuch o'zgarmas burchak tezligida aniqlanishi zarur. Buning uchun ω²
o'q o'tkazing va o'qning F(ω²) grafik bilan kesishgan tuqtalarini aniqlang(coordinate display amalini ishga tushiring). Bu nuqta koordinatalarini ikkinchi ekranda oldindan tayyorlangan F(m) yoki F(r) (jadvalga sichqoncha bilan click qiling) jadvalga kiriting. Shu asosda kerakli proporsionallik koeffitsiyenti aniqlanadi F = m·ω²·r bu tenglik aniqlangan proporsionallik koeffitsiyentlar bilan tasdiqlangan.