Mavzu: Bibliografiyani shakillantirish mezonlari bilan tanishish

bogkliq holda o ‘rganiladi. Rus bibliografiyasi tarixi
masalalarini mashhur bibliograflar N. V. Zdobnov, М. V.
Mashkova, L. M. Ravich, S. A. Reyser, B. A.
Semyonovker, K. R. Sim onlar o ‘rganganlar. Olzbekiston
bibliografiyasi, umuman, O lrta Osiyo bibliografiyasi
tarixini o‘zbek bibliograf olimlaridan М. M. Turopov, Sh.
M. Shamsiyev, E. O. Oxunjonov, H. Mamatraimova,
turkmanistonlik olim A. Yazberdiyevlar tadqiq qilib o
‘rganganlar. Bibliografiya texnologiyasi — axborot
resurslarini, bibliografik mahsulotlarni qayta ishlab
chiqish mahorati. U axborotni yig‘ish, tashkil etish,
saqlash, to ‘plash, qayta ishlov berish, qidirish, xulosa
qilish, nusxa ko‘paytirish, uni uzatish va tarqatishni ta
’minlovchi texnologik komplekslarni takomillashtirishda
ishtirok etadi. Bibliografiyaning metodikasi —
bibliografiyaning nazariyasi, tarixi, texnologiyasi,
amaliyoti bilan uzviy bogliq. U bibliografik axborot
tayyorlash va iste’molchilarga yetkazishning maqsadga
yo‘naltirilgan usullari va uslublari yig‘indisidir.
Bibliografiyaning metodikasini ishlab chiqishda
bibliograflardan M. A. Briskman, M. P. Bronshteyn, M.
P.Gastfer, M. A. Sakdova, S. P. Bavin, S. V. Bushuyev, G.
E. Mironov, A. M. Gorbunov, O. A. Gurbolikova, 0
‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan madaniyat xodimi M. Y.
Nosirova, M. Turopov, Sh. M. Shamsiyev, H.
Mamatraimovalar faoliyat ko‘rsatadilar. Bibliografiyani
tashkil etish — mamlakatda kutubxonachilik va axborot
markazlarini tashkil etish, bibliografiya xizmati tizimini
yaratish, rejalashtirish, muvofiqlashtirish, mehnatni ilmiy

---

asosda tashkil etish, jamiyatning axborotga bo‘lgan
talabini to ia qondirish imkonini yaratish uchun xizmat
qiladi. Bibliografiyaning ahamiyati Har bir davrda jamiyat
taraqqiyoti madaniyatsiz, ma’naviyatsiz amalga
oshmaydi, doimo insoniyat m a’naviy bilimga, dunyoni
bilishga, ilm olishga, o‘zligini anglash uchun hayotni
tushunishga ehtiyoj sezadi. Tevarak-atrof, voqea va
hodisalar, ularning mohiyati, mazmuni, maqsadi,
ijtimoiy-siyosiy voqealar, ularning asl mazmuni, maqsadi,
foyda va zarari haqida bilim beruvchi, kishilarni
ezgulikka, yaxshilikka chaqiruvchi, ruhiy ozuqa beruvchi
adabiyotlar haqida tezkorlik bilan, maqsadga mos holda
m a’- lumot beruvchi ikkinchi darajali hujjatlar —
bibliografik mah12 sulotlardir. Turli xil yo‘nalishda
tuzilgan bibliografiyalarning ahamiyati quyidagilarda
ko‘rinadi: 1. Bibliografiya undan oldingi davrda yaratilgan
madaniy boyliklarimiz, kitobatchilik, nashriyotchilik ishi
tarixi haqida, rivoji haqida m a’lumot beradi. 2.
Adabiyotlarning mazmuni, maqsadi, undagi asosiy
masalalar, muammolar bilan tanishtiradi. 3. Kitobxon
uchun yangi m a’lumot beradi. 4. Kitobxonga o‘qish
uchun eng zarur adabiyotlami tavsiya qiladi. 5.
Kitobxonga adabiyot tanlashda yordam beradi. 6.
Adabiyot tavsiya etadi. 7. Jamiyat hayotida faol ishtirok
etishga, biror-bir sohada muvaffaqiyatlarga erishishda
turtki bo‘ladi. 8. Shaxsiy hayotida o‘zgarishlar bo‘lishi
uchun zamin yaratadi. 9. Kitobxonda o ‘qish
madaniyatini, axborot bilan ishlash madaniyatini
tarbiyalaydi. 10. Ilmiy-tadqiqot ishlari, tarixni o ‘rganish
uchun muhim manba bo‘lib qoladi.