Mavzu: Bozor islohatlari vaularning asosiy yo’nalishlari. Islohatlar bosqichlari va vazifalari

Qayta moliyalashtirish yoki uchyot siyosati.
Bunda
davlat nom idan m arkaziy banklar uchyot stavkasini
o'zgartiradi. Stavka oshganda pul qim m atlashib, unga
talab qisqaradi. U pasaytirilganda pul arzonlashib, unga
talab oshadi. 
Bu ayni paytda kreditning arzon yoki qim m at
bo'lishini bildiradi. Bu esa iqtisodiyotga kredit hisobidan 
430 
XX b o b . Iqtisodiy siyosat 
yuboriladigan investitsiyalarni o ‘zgartirib, uning o ‘sishiga
ta ’sir etadi. 
Masalan, Yevropa mamlakatlarida qayta moliyalashti 
rish stavkasi 2001-yil oxirida 1,7% bo'lsa, 2002-yil oxiri-
da bu 0,9% ga tushdi. Bu bilan kredit arzonlashtirildi,

---

chunki kommersiya banklari shunga qarab kredit uchun
undiriladigan foiz stavkalarini belgiladilar. 
2.
Ochiq bozorda operatsiyalar o'tkazish siyosati.
Bu
davlat obligatsiyalarini chiqarib firm alar, banklar va
aholiga sotish va vaqti kelganda ularni qaytadan sotib
olishni bildiradi. Bu obligatsiyalarni olish qulay bo'ladi,
chunki ularga q at’iy belgilangan foizni davlat to'laydi,
bu bilan ularning darom adliligi kafolatlanadi. Davlat
obligatsiyalari sotilganda pul ularga bog'lanib qoladi,
natijada uning m uomaladagi m iqdori qisqaradi. Aksin 
cha, ular qaytadan sotib olinganda pul ulardan bo'shab
m uom alaga keladi, u yerdagi pul m iqdori ko'payadi.
Demak, bu usul bilan ham pul miqdori tartiblanadi. 
3.
Majburiy rezerv siyosati.
Bu siyosatga binoan
markaziy banklar boshqa banklar uchun kredit resursi-
ning majburiy rezervini kiritadi. Bu tartibga ko'ra bank 
lar kreditga beriladigan pulning bir qism ini M arkaziy
banklar ixtiyoriga beradi. Bu rezerv oshsa, kredit puli
qisqaradi, agar u kamaysa, bu pul ko'paydi. Masalan,
m am lakatda jam i kredit resurslari 80 m lrd. dollar.
Shundan 10% rezervga o'tkazilsa 72 mlrd. doll, kredit
uchun pul qoladi. Bordi-yu bu rezerv 15% ga chiqarilsa,
kreditga 68 mlrd. dolllar qoladi. Bu bilan kreditga
m o ijallan g an pulning taklifi oshadi yoki qisqaradi.

---

Shunga qarab kredit olish goh oshib, goh qisqarib tura 
di. M onetar siyosatning aytilgan yo'nalishlari shuni
ko'rsatadiki, unda turli iqtisodiy vositalar qo'llaniladi. 
M onetar siyosat 2 xil bo'ladi: 
1.