Mavzu. Buxgalteriya hisobi predmeti va metodi

1.3. Buxgalteriya hisobining metodi

Metod bu usullar yig’indisidir buxgalteriya hisobi quyidagi usullardan tashkil topgan: hujjatlashtirish, inventarizatsiya, baholash, kalkulyatsiya, ikki yoqlama yozish, schyotlar tizimi, buxgalteriya balansi, hisobot.

Hujjatlashtirish-bu korxona xo’jalik faoliyatini kuzatib borish,hisobga olinadigan xo’jalik operatsiyalarini nazorat qilish va aks etgirishning asosiy usulidir.qujat rasmiylashtirilayotganda uning oldiga qo’yilgan hamma yuridik talablarga rioya qilish kerak.Faqat shunday rasmiylashtirilgan hujjatlargina buxgalteriya hisobining ko’rsatkichlariga umuman va uning ayrim ma'lumotlariga ishonchli dalil bula oladigan kuchga ega bo’ladi. Inventarizatsiya yoki yuklama qilish-bu sanash,tortish,ulchash va hokazolar yo’li bilan korxona mol-mulkini ashyoviy ro’yxatdan o’tkazishdir. Invetarizatsiya-bu hisob ma'lumotlari bilan haqikat o’rtasidagi tafovutni bartaraf qilish uchun korxona mablag’lari natura holatini, ushbu korxonaning boshqa korxonalar bilan hisob kitob ishlarini tekshirish usulidir.

Baholash-bu korxona mablag’lari va ularning kelib chiqish manbalarining pul o’lchovida ifodalanishidir.Bu usul natura va mehnat o’lchovlarini qo’llash, zarur ma'lumotlarni taqqoslash va umumlashtirish, korxona faoliyatining moliyaviy natijalarini aniqlash imkoniyatini beradi. Kalkulyatsiya-bu ishlab chiqarilgan mahsulot va sotib olingan moddiy boyliklarning tannarxini aniqlash usuli bo’lib buxgalteriya hisobi ob'ektlari haqida umumlashgan ma'lumotlar olish uchun zarur.

Ikki yohama yozish-bu usulining xususiyati shundan iboratki,har qanday xo’jalik operatsiyasiga tegishli bir summa buxgalteriya hisobida shu vaqtning o’zida ikkitadan kam bo’lmagan schyotda aks ettiriladi. Xo’jalik operatsiyasini buxgalteriya hisobining schyotlarida aks ettirish ikki yoqlama yozish usuli yordamida amalga oshiriladi.

Schyotlar tizimi-bu hisob ob'ektlarini ularning iqtisodiy mazmuniga ko’ra guruqlash uchun xizmat qiladi. Bu esa schyotlar tizimi yordamida korxona xo’jalik faoliyatini nazarot qilish va reja topshiriqlarini bajarilishi haqida ma'lumotlar olish imkonini beradi.

Buxgalteriya balansi-bu ma'lum bir muddatga xo’jalik mablag’lari holati haqida pul shaklida umumlashgan ma'lumotlar olish uchun xizmat qiladi. Balansda korxona mablag’larining joilanishi va tarkibi,mablag’’lar manbalarining tashkil topish haqidagi ma'lumotlar keltiriladi.

hisobot-bu ma'lum bir muddatga korxona ishlab chiqarish- xo’jalik faoliyati natijalari haqida umumlashgan ma'lumotlar olish usulidir. Balans va hisobot yordamida har bir korxona xo’jalik faoliyati natijalari yakunlanadi.

Tayanch iboralar

1.Xo’jalik hisobi

2.0perativ hisob

3.Statistik hisob

4.Buxgalteriya hisobi

5.Buxgalteriya hisobining predmeta

6.Buxgalteriya hisobining metodi