Mavzu: elektr maydonni hisoblash. Elektrostatik maydon induktsiya vektori va uning oqimi

 
ifodani yozib olaylik. Endi esa yozilgan 
(1.1)
va 
(1.2)
ifodalarni umumlashtirgan 
holda, 

---

nuqtaviy zaryad uchun elektrostatik maydon induktsiya vektorini topish ifodasini 
Gauss sistemasida (SGS sistemasida) yozadigan bo’lsak quyidagi: 
⃗⃗ ⃗⃗ 
⃗
 
ifodani olamiz. Bu ifodani yozishda albatta Gauss sistemasida (
, 
ekanligini, hamda vakum uchun (
yozilayotganligini inobatga olish kerak. 
(1.3)
ifodadan ko’rinib turibdiki SGS sistemasida 
⃗⃗ 
va 
⃗⃗ 
lar bir bo’ladi. Shu 
sababli undan hulosa chiqaradigan bo’lsak, Gauss sistemasida 
⃗⃗ 
ning birligi 
quyidagiga teng:
 
[ ]
[ ]
[ 
]
Endi SI sistemasida yozadigan bo’lsak, 
(1.1)
va 
(1.2)
ifodalarni 
umumlashtirib, ushbu sistemada (
⁄
) ekanligini, hamda vakum 
uchun (
ekanligini inobatga olgan holda, quyidagi ifodani hosil qilamiz: 
⃗⃗ 
⃗
 
(1.4)
ifodadan ko’rinib turibdiki SI sistemasida SGS sistemasidan
 
⁄
ga 
farq qilmoqda. SI sistemasida 
⃗⃗ 
ni birligini quyidagiga teng: 
[ ]
Elektrostatik maydon induktsiya vektorining ikkinchi hossasi bu, uning 
elektr maydon superpozitsiya printsipiga bo’ysunishi hisoblanadi. 
⃗⃗ ∑
⃗⃗ 
 
Elektrostatik maydon induktsiya vektorining oqimi. 
Elektrostatik maydon induktsiya vektorining oqimi deganda, biror yassi 
sirtni, shu sirt normali yo’nalishida kesib o’tayotgan elektrostatik maydon 

---

induktsiya vektorlari soniga aytiladi. Uning qiymati sirtni kesib o’tayotgan 
vektorlar soniga teng. Ushbu induktsiya oqimi skalyar 
kattalik bo’lib, bu kattalik adabiyotlarda odatda Ф