Mavzu: Fitopatogen viruslarning o’simliklarda keltirib chiqaradigan kasallik alomatlari

“Tomirlar aro sariq mozaika”,

• “Tomirlar aro sariq mozaika”,
• “Hol-xol barglilik”,
• “Ppsilloz”,
• “Barglarning maydalanishi”,
• “Antotsianoz”,
• “Tomirlar aro mozaika”,
• “Bo’g’inlar orasining qisqarishi”.

G’o’zaning virus va mikoplazmasimon organizmlar qo’zg’atadigan kasalliklari

Kartoshkaning A-virusi (KAV)

• Birinchi marta Myorfi va Mak-Keytomonidan simtomsiz «Ayrish Chifteyn» navidan ajratib olingan . Virus kartoshka o’simligida mozaika hamda barg plastinkasining to’lqinsimon jingalaklanishi va kichrayishi kabi kasallik alomatlarini keltirib chiqaradi . KAV potiviruslar oilasiga mansub bo’lib, virioni ipsimon ko‗rinishda, o’lchami 730×15nm, virionning 6% ni RNK, 94% ni esa oqsil tashkil etadi. Virusning sedimentatsiya koeffitsenti 114S ni, HTFY kuchli shtammlarida 52°C, kuchsiz shtammlarida 40°C, OSD esa 10-1 - 10-2 ni tashkil etadi, virus xona haroratida 18-24 soatgacha saqlanadi.

KAV tabiiy holda bir qator o’simlik bitlari, jumladan Aphis rhamni Fonse., Aulacorthum circumfletus Buckt., Masrosiphum cuphorbiae Thomas., Myzus persicae Sulz kabi turlari yordamida tarqaladi , ammo mexanik usulda yuqmaydi Virus Solanum demissum Lindl., Solanum demissum A-6 Lycopersicum pempinellifolium Mill.o’simliklari bargida 6-8 kunda , Petunia hybrida o’simligida esa 20-23 kunda o’simlikning barcha qismida qoramtir dog’larni keltirib chiqaradi Bu virusning «kuchsiz», «o’rtacha kuchli» va «o’ta kuchli» kabi bir qator shtammlari ajratilgan A.V. Krilov ma‘lumotiga qaraganda KAV ituzumdoshlar oilasi vakillaridan kartoshka, tamaki, do’rmon, fizalis kabi o’simliklarni, dukkakdoshlar oilasi vakillaridan ayrimlarini, jumladan, Cassiatora L., Melilotus italicus Lam. Kabi o’simliklarni kasallantiradi va ularda tanasida saqlanadi . Virusning alohida o’zi hosildorlikni qancha pasaytirishi haqida aniq ma‘lumotlar uchramaydi, ammo KXV bilan birgalikda kelganda hosildorlikni 60-80% gacha pasaytirishi keltirilgan

• KAV tabiiy holda bir qator o’simlik bitlari, jumladan Aphis rhamni Fonse., Aulacorthum circumfletus Buckt., Masrosiphum cuphorbiae Thomas., Myzus persicae Sulz kabi turlari yordamida tarqaladi , ammo mexanik usulda yuqmaydi Virus Solanum demissum Lindl., Solanum demissum A-6 Lycopersicum pempinellifolium Mill.o’simliklari bargida 6-8 kunda , Petunia hybrida o’simligida esa 20-23 kunda o’simlikning barcha qismida qoramtir dog’larni keltirib chiqaradi Bu virusning «kuchsiz», «o’rtacha kuchli» va «o’ta kuchli» kabi bir qator shtammlari ajratilgan A.V. Krilov ma‘lumotiga qaraganda KAV ituzumdoshlar oilasi vakillaridan kartoshka, tamaki, do’rmon, fizalis kabi o’simliklarni, dukkakdoshlar oilasi vakillaridan ayrimlarini, jumladan, Cassiatora L., Melilotus italicus Lam. Kabi o’simliklarni kasallantiradi va ularda tanasida saqlanadi . Virusning alohida o’zi hosildorlikni qancha pasaytirishi haqida aniq ma‘lumotlar uchramaydi, ammo KXV bilan birgalikda kelganda hosildorlikni 60-80% gacha pasaytirishi keltirilgan