Mavzu: Guruhdan bir predmetni ajratishni, alohida
predmetlardan guruh hosil qilishni o‘rgatish
Maqsad:
• Alohida predmetlardan guruh hosil qilishni, guruhdan bir predmetni ajratishni
o‘rgatish.
• «Ko‘p» va «bitta» tushunchalarining ma’nosini tushuntirish, nutqida «ko‘p»,
«bitta», «bitta ham», «bittadan» so‘zlarini ishlatishni mashq qildirish.
Kutilayotgan natija:
• Bolalar «bitta» va «ko‘p» haqida tushunchaga ega bo‘ladilar.
Bolalar bilimlarini kengaytirishga yo‘naltirilgan, ishtirok etishga
mo‘ljallangan interfaol usullar:
• Qisqa hikoya
•
Tushuntirish
• Savol —javob
• Bilimlarni mustahkamlash uchun o‘yin
Kerakli jihozlar:
• O‘yinchoqlar to‘plami — ona mushuk va mushukchalar (mushukchalar soni,
bolalar soniga teng bo‘lishi kerak).
Mashg‘ulotga tayyorgarlik:
• Stol ustiga o‘yinchoqlar — ona mushuk va mushukchalar usti yopiq holda
qo‘yiladi. Bolalar stol atrofida yarim doira bo‘lib o‘tiradilar.
Mashg‘ulotning borishi:
Tarbiyachi:
«Miyovv, miyovv!»— Bu miyovlayotgan nima ekan? (Tarbiyachi ona
mushukning ustini ochib ko‘rsatadi). Bu ona mushukku. Ona mushuk nechta ekan?
Ona' mushuk nimalarni chaqiryapti? (Tarbiyachi mushukchalarning ham ustini
ochadi va bolalarning diqqatini mushukchalarning ko‘p ekanligiga qaratadi. «Ko‘p»
so‘zini alohida intonasiya bilan talaffuz etadi. Bitta mushukchani qo‘liga olib
so‘raydi: «Menda nechta mushukcha bor? To‘tri. Menda bitta mushukcha bor. Ona
mushukda qancha mushukchalar bor? Ha, ona mushukda mushukchalar ko‘p», —
deb tarbiyachi bolalarning javoblarini ma’qullaydi.
Keyin bolalarni navbat bilan chaqiradi va bittadan mushukcha olishni taklif qiladi.
Har bir bola bittadan mushukcha oladi, ona mushukning
bolalari tobora kamayib
boraveradi, oxiri bitta ham qolmaydi. «Bittadan» va «bitta ham» so‘zlari urg‘u berib
aytiladi. Bolalar «bittadan» mushukcha olganlaridan keyin ona mushukda «bitta
ham» mushukcha qolmaganini ko‘radilar. Tarbiyachining taklifi bilan
mushukchalarni yaxshilab ko‘rib chiqadilar. Tarbiyachi savol beradi:
«Mushukchalar qanday rangda? Qani aytingchi, sizlarda nechtadan mushuk bor?»
Savollarga 2 — 3 bola javob beradi. Tarbiyachi ularning javoblarini umumlashtiradi:
«Jamolda bitta mushukcha, Ulug‘bekda bitta muigukcha, Lolada bitta mushukcha,
Kamolda bitta mushukcha, Yulduzda bitta mushukcha,
hammada bittadan
mushukcha bor, ona mushukda esa bitta ham mushukcha qolmadi. Kelinglar,
hammamyz birgalikda aytamiz: bitta ham mushukcha qolmadi! «Miyovv, miyovv!»
— ona mushuk mushukchalarini chaqiryapti. Ona mushukda ko‘p mushukcha
bo‘lishi uchun nima qilishimiz kerak? Ona mushukda ko‘p mushukcha bo‘lishi
uchun, qo‘lingizdagi mushukchalarni olib kelishingiz kerak». Tarbiyachi bolalarni
navbat bilan stol yoniga chaqiradi, har bir boladan
u nechta mushukcha olib
kelganligini so‘raydi, ularning olib kelgan mushukchalarining sonini ta’kidlab aytib
turadi: «Kamol bitta mushukcha olib keldi, Jamol bitta mushukcha olib keldi, Lola
bitta mushukcha olib keldi, bolalar qaranglar, mushukchalar ko‘payib bormoqda».
Hamma mushukchalar stolga qo‘yilganidan keyin ona mushukda qancha mushukcha
bo‘lgani aytiladi. «Hamma bittadan mushukcha olib keldi va ona mushukning
mushukchalari ko‘p bo‘ldi». «Ha, ona mushukning mushukchalari ko‘p. Ona
mushuk nechta? To‘g‘ri, ona mushuk bitta. Qaysi ' ko‘p: ona mushukmi yoki
mushukchalarmi ? To‘g‘ri, mushukchalar ko‘p, ona mushuk bo‘lsa bitta».
Bolajonlar, hozir men sizlarga qiziqarli hikoya aytib beraman. Bitta mushukning
ko‘p mushukchalari bor ekan. Bolajonlar mushuk nechta ekan? Bitta.
Mushukchalarchi ? To‘g‘ri, mushukchalar ko‘p ekan.
Mushuk bolalarini qanday
qilib chaqiradi? To‘g‘ri, «miyovv» deb chaqirar ekan.. Mushukchalarchi, ular
qanday javob beradilar? Mushuk mushukchalari bilan har xil o‘yinlar o‘ynar ekan.
Masalan: «Bekinmachoq» o‘yinini o‘ynar ekan. «Bekinmachoq» o‘yinini bilasizlar,
bir kishi ko‘zlarini yumib turadi, boshqalar yashirinadi. So‘ng ko‘zini yumib turgan
bola, ko‘zini ochib, yashiringanlarni topadi. Xohlaysizlarmi, hozir mushukchalar
bilan «Bekinmachoq» o‘yinini o‘ynaymiz. Biz mushukchalarning
onasi bilan
ko‘zimizni yumib turamiz. Sizlar har biringiz bittadan mushukchani olib, u bilan
birga yashirinasiz. Keyin biz sizlarni izlab topamiz. " Biz ko‘zimizni yumib
turibmiz, qani, bolajonlar, har biringiz bittadan mushukchani olib,
u bilan birga
yashirining. Hamma bolalar va mushukchalar yashirinib bo‘ldimi? Biz izlashni
boshladik! Jamolbek, siz mushukcha bilan stol yoniga yashiringansiz,
sizni topib
oldik. Mushukcha bilan yonimga keling. Jamolbek, siz nechta mushukcha olib
keldingiz? To‘g‘ri, bitta mushukcha olib keldingiz. Miyov — miyov!
Mushukchalarning onasi xursand bo‘ldi. Xuddi shunday qilib tarbiyachi hamma
bolalarni topadi. «Bekinmachoq» o‘iini yoqdimi, bolajonlar? So‘ngra
stol ustida
nechta mushuk va qancha mushukchalar borligini so‘raydi.
Bolalar bilimini tekshiriga va mustahkamlash uchun savollar:
1
.
Ona mushuk nechta?
2. Mushukchalar qancha, ko‘pmi, bittami? Mashgulot yakunida bolalarni
rag‘batlantirish.
