Mavzu: Iroq davlatining siyosiy tizimi Iroq davlati siyosati, davlat tizimi, aholisi, tarixi, iqtisodiyoti va siyosiy partiyalari tashqi davlatlar bilan siyosiy aloqalar Mintaqaviy raqobat

Mavzu: Iroq davlatining siyosiy tizimi Reja: 1. Iroq hukumati va siyosiy partiyalari. 2. Rivojlangan Iroq davlatining ichki siyosati 3.Tashqi davlatlar bilan siyosiy aloqalar va mintaqaviy raqobat

I. Iroq - respublika boshqaruvidagi davlat.1970 yil 16 iyulda kuchga kirgan Muvaqqat konstitutsiya amal qiladi. Davlat boshligʻi — prezident (1979 yil iyulidan Saddom Husayn, ayni vaqtda u bosh vazir, Inqilobiy qoʻmondonlik ken-gashi raisi va qurolli kuchlar oliy bosh qoʻmondoni). Prezidentning vakolat muddati — 7 yil 2002 yil 15 oktabrdagi referendumda S. Husaynning preziden-tlik vakolati yana 7 yilga uzaytirildi. Qonun chiqaruvchi hokimiyat — Milliy kengash (parlament); u 4 yil muddatga saylanadi. Ijroiya hokimiyatni prezident va xukumat amalga oshiradi.

I. Iroq - respublika boshqaruvidagi davlat.1970 yil 16 iyulda kuchga kirgan Muvaqqat konstitutsiya amal qiladi. Davlat boshligʻi — prezident (1979 yil iyulidan Saddom Husayn, ayni vaqtda u bosh vazir, Inqilobiy qoʻmondonlik ken-gashi raisi va qurolli kuchlar oliy bosh qoʻmondoni). Prezidentning vakolat muddati — 7 yil 2002 yil 15 oktabrdagi referendumda S. Husaynning preziden-tlik vakolati yana 7 yilga uzaytirildi. Qonun chiqaruvchi hokimiyat — Milliy kengash (parlament); u 4 yil muddatga saylanadi. Ijroiya hokimiyatni prezident va xukumat amalga oshiradi.

Aholisi, asosan, arablar (75%) va kurdlar (20%); shuningdek, turkmanlar, osuriy (aysor)lar, eroniylar, armanlar va b. ham yashaydi. Rasmiy tili — arab va kurd tillari. Asosiy dini — islom. Aholisining 96% musulmonlar (62% shialar va 34% sunniylar). Xristianlar ham bor. Aholining 70,4% shaharlarda yashaydi. Yirik shaharlari: Bagʻdod, Basra, Mosul, Karkuk, Najaf.

Asosiy siyosiy partiyalari, tashkilotlari va kasaba uyushmalari
Arab sotsialistik uygʻonish partiyasi — Baas, 1947 yilda tuzilgan Umumarab Base partiyasi tarkibiga kiradi. Iroqda 1954 yil shakllangan;
Kurdiston demokratik partiyasi, 1946 yilda tuzilgan;
Kurdiston inqilobiy partiyasi, 1974 yil tashkil topgan;
Iroq kommunistax partiyasi, 1934 yilda asos solingan;
Demokratik milliy vatanparvar fronti, 1980 yil tuzilgan;
Ilgʻor milliy vatanparvar fronti, 1973 yil tashkil etilgan.
Iroq ishchi kasaba uyushmalari umumiy federatsiyasi 1959 yilda tashkil etilgan boʻlib, Jahon kasaba uyushmalari federatsiyasi aʼzosi.
Siyosiy muammolar
Ikkinchi Jahon urushi paytida va undan keyin Buyuk Britaniya 1941-yilgi Iroq to'ntarishi tufayli Iroqni qayta ishg'ol qildi, bu erda nemis razvedkasi va harbiy yordami bilan to'rt nafar millatchi Iroq generali qirol Regent Abdulillah va Bosh vazir Nuri es-Saidni ag'dardi va Rashid Ali Geylani bo'ldi. Iroq Bosh vaziri shunday qildi. Oxir-oqibat Ali inglizlar tomonidan ag'darildi va Abdullila es-Said hokimiyatga qaytdi. 1947-yilda iroqliklar Britaniya qo'shinlarini olib chiqish bo'yicha muzokaralarni boshladilar va nihoyat 1948-yil 15-yanvarda Portsmutda Iroqning harbiy rejasini va Iroq tashqi siyosatini Britaniya nazoratini nazorat qiluvchi Britaniya va Iroq qo'shma mudofaa qo'mitasini tashkil etishni nazarda tutgan kelishuvni muzokara qildilar