Mavzu: Jahon, respublika viloyatlari hududlarida qishloq xo'jaligini joylashtirishning, ixtisoslashtirishning holati

3. Qishloq xojaligi ishlab chiqarishidan olingan natijalar tuproq iqlim sharoitiga bogliq bolib, ayni vaqtda ushbu omilning sanoat ishlab chiqarishga ta‘siri yoq. Bundan tashqari, tabiiy-iqlim sharoiti qishloq xojaligi ishlab chiqarishnig joylashuvi va ixtisoslashuviga sezilarli ta‘sir korsatadi. Ayrim qishloq xojaligi ekinlarini faqatgina muayyan sharoitlarda yetishtirish mumkin. Ob-havoning qulay yoki noqulay kelishi ham qishloq xojaligida muhim ahamiyat kasb etadi.

• 3. Qishloq xojaligi ishlab chiqarishidan olingan natijalar tuproq iqlim sharoitiga bogliq bolib, ayni vaqtda ushbu omilning sanoat ishlab chiqarishga ta‘siri yoq. Bundan tashqari, tabiiy-iqlim sharoiti qishloq xojaligi ishlab chiqarishnig joylashuvi va ixtisoslashuviga sezilarli ta‘sir korsatadi. Ayrim qishloq xojaligi ekinlarini faqatgina muayyan sharoitlarda yetishtirish mumkin. Ob-havoning qulay yoki noqulay kelishi ham qishloq xojaligida muhim ahamiyat kasb etadi.
• 4. Qishloq xojaligida ishlab chiqarish mavsumiy xarakterga ega. Bunda ayniqsa, kuzgi galla yetishtirishda ishlab chiqarish davri bilan ish vaqti ortasidagi sezilarli farqni korish mumkin. Kuzgi gallani tayyorlash va ekish davri avgust, sentabr oylaridan boshlanib, hosil kelasi yilning iyul oyida yigishtirib olinadi. Ushbu davr oraligida ish vaqtida bir necha marta uzilishlar boladi: ekin maydonlarini tayyorlash, ekish, ekinlar parvarishi, hosilni yigishtirib olish va boshqalar. Ishlab chiqarish davri esa ekinlarning tabiiy osishi va rivojlanishi sababli uzluksiz boladi. Mavsumiylik ishlab chiqarishni tashkil etishga, mehnat resurslari va texnikadan foydalanishga sezilarli ta‘sir korsatadi. Shuningdek, qishloq xojaligining mavsumiylik xarakteri qayta ishlash sanoatida ham aks etadi. Chunki qishloq xojaligi xom-ashyosi yil davomida notekis taqsimlanadi.

5. Qishloq xojaligida ishlab chiqarilgan mahsulot keyinchalik ishlab chiqarish jarayonida ishlab chiqarish vositasi (uruglik, yem, organik ogitlar, yosh chorva mollari va boshqalar) sifatida ishlatiladi. Sanoatda esa xom-ashyo boshqa tarmoq korxonalaridan keltiriladi. Ishlab chiqarish texnologiyasi ushbu xususiyat bilan bogliq bolib, qishloq xojaligida texnologik jarayon biologik omillar va tirik organizmlarga tayansa, sanoat kimyoviy, fizik va mexanik jarayonlarga tayanadi.

• 5. Qishloq xojaligida ishlab chiqarilgan mahsulot keyinchalik ishlab chiqarish jarayonida ishlab chiqarish vositasi (uruglik, yem, organik ogitlar, yosh chorva mollari va boshqalar) sifatida ishlatiladi. Sanoatda esa xom-ashyo boshqa tarmoq korxonalaridan keltiriladi. Ishlab chiqarish texnologiyasi ushbu xususiyat bilan bogliq bolib, qishloq xojaligida texnologik jarayon biologik omillar va tirik organizmlarga tayansa, sanoat kimyoviy, fizik va mexanik jarayonlarga tayanadi.
• 6. Tarmoq yuqori fond sigimiga ega bolib, aylanma kapital sekin aylanadi, investorlar uchun ushbu holat unchalik jozibali bolmaganligi sababli bu tarmoqni rivojlantirishda davlatning roli kuchayadi.
• 7. Malumki, qishloq xojaligi texnikalari (traktorlar, mashinalar, kombaynlar va boshqa qishloq xojaligi texnikalari) bir joydan ikkinchi joyga kochib yuradi, mehnat predmetlari (osimliklar) esa bir joyda joylashgan. 20 Sanoatda aksincha, mehnat predmetlari (xom-ashyo) kochib yursa, asbobuskuna, mashina va stanoklar bir joyga ornatilgan

E’tiboringiz uchun RAHMAT!!!

E’tiboringiz uchun RAHMAT!!!