Mavzu: korxona pul fondlarining shakllanishi va taqsimlanishi mavzusida

 Pul mablag`larining turkumlanishi va ularning buxgalteriya hisobini 
yuritishdagi o`rni va axamiyati 
Korxonalarga pul mablag`larining buxgalteriya hisobini yuritish kup jixatdan 
ularning turkumlanishiga boglik. Chunki pul mablag`larini manbalardan kelib 
tushishi va kaysi yunalishlar buyicha sarflanishini taxlil kilish asosida ulardan 
samarali va maksadga muvofik foydalanish mumkin. 
Xozir amaliyotda pul mablag`lari kuyidagicha turkumlanadi va ular 
buxgalteriya hisobini yuritishda foydalaniladi. 
1. 
Valyutalarni turlari buyicha guruxlash. 
2. 
Kaysi joyda saklanish buyicha guruxlash. 
3. 
Kaysi maksadlarga sarflanishi buyicha guruxlash. 
4. 
Kaysi manbalardan kelib tushishi buyicha guruxlash. 
5. 
Pul mablag`larining turlari buyicha guruxlash. 
Respublikamizda xujalik subyektlariga nafakat Uzbekiston milliy valyutasi 
sumda balki boshqa chet el valyutalarida xam banklarda hisob rakamlarini ochish 
imkoniyatlari berilgan. Uzbekiston Respublikasi Markaziy bankining karoriga kura 

---

barcha xujalik subyektlari 1999 yil 1 iyulidan bir necha banklarda uzlarining hisob 
rakamlarini turli valyutalarda ochish imkoniyatiga ega buldilar. 
Sodir bulgan xujalik muomalalarining mazmuni kuyidagicha: 
Bankdagi hisob-kitob schyotidan korxona kassasiga turli maksadlar uchun 
naqd pul olib kelishdi. 
Hisobdor shaxslar avans hisobotiga asosan ortikcha oshgan pullarni korxona 
kassasiga topshiriladi. 
Yakka uy-joy kurish uchun olingan ssudani xodimlar tomonidan kassaga 
topshirganda. 
Kvartirada turuvchi xodimlar va farzandlari bolalar muassasalarida 
tarbiyalanganligi uchun ota-onalar tomonidan uz karzlarini kassaga topshirsa. 
Maxsulot, ish va xizmatlarni sotishdan tushgan naqd pullar kassaga 
topshirilsa. 
Kassa limitidan ortikcha pullar bankdagi hisob-kitob schyotiga topshirilsa. 
Kassadan ishchi va xizmatchilarga ish xaki va nafaka berilganda. 
Kassadan hisobdor shaxslarga avans berilganda. 
Kassadan dividendlar tulanganda. 
Ish xaki, mukofotlar va boshqa shunga uxshash tulovlarning deponentga 
utkazilgan summalari kassadan tulanganda. 
Kassa 
muomalalarining hisob 
(dastlabki hisobdan to balansda 
umumlashtirilgunga kadar bulgan davrni) jarayonini sxemada kuyidagicha aks 
ettirilish mumkin.