Mavzu: olamning universal aloqalari va rivojlanishi. Falsafaning qonun va kategoriyalari reja

-mavzu: OLAMNING UNIVERSAL ALOQALARI VA RIVOJLANISHI. FALSAFANING QONUN VA KATEGORIYALARI


REJA:
1. Falsafa tarixida rivojlanish xakidagi karashlar evolyusiyasi. Rivojlanish konsepsiyalari. Shakllanish, uzgarish va rivojlanish tushunchalari.
2. Barkarorlikning uzgaruvchanligi. Barkarorlik va bekarorlik nisbati. Rivojlanishning tiplari. Ochik tizimlarning evolyusiyasi.
3. Konun tushunchasi. Konunlarning turlari. Bazis va lokal konunlar.
4. Falsafaning asosiy konulari. Karama-karshilik birlgi va kurashi konuni. Mikdor va sifat uzgarishlari dialektikasi.
5. Inkorni-inkor konuni va vorisiylik.
6. Kategoriya tushunchasi na ularning turlari. Fan va falsafa kategoriyalarining tasnifi.
7. Ontologik munosabatdosh kategoriyalar.
1-MASALA
Axborot sivilizasiyasi davriga qadam qo’yayotgan hozirgi zamon kishisi uchun jadal sur’atlarda o’zgarayotgan dunyo haqidagi tasavvur uning dunyoqarashining ajralmas tarkibiy qismidir. Ammo rivojlanayotgan dunyoning yaxlit nazariy obrazini yaratish – og’ir va mashaqqatli vazifa. Uni yechishning falsafiy yo’li ikki yarim ming yil muqaddam boshlangan bo’lib, shundan beri o’tgan davr mobaynida rivojlanish falsafasi shakllangan va bosqichma-bosqich atroflicha ishlab chiqilgan. Falsafaning mazkur bo’limi rivojlanish muammosini turli nuqtai nazarlardan o’rganuvchi konsepsiyalarni o’z ichiga oladi. Ularning orasida dialektika, metafizika va sinergetika alohida o’rin egallaydi. Ularning ayniqsa keng e’tirof etilgani va mufassal ishlab chiqilgani dialektikadir. Shu sababli bu bo’limda unga asosiy e’tibor qaratiladi. Dialektikani bilish, uning tamoyillari, qonunlari va kategoriyalaridan ijodiy foydalanish har qanday soha mutaxassisi aniq dunyoqarashi va metodologik intizomining muhim sharti hisoblanadi.
Dialektika nima, uning mazmuni nimadan iborat, rivojlanishning dialektikaga muqobil qanday konsepsiyalari mavjud?