Mavzu; Ommaviy ovqatlanish korxonalari xarajatlari

MAVZU; Ommaviy ovqatlanish korxonalari xarajatlari

Reja:

• 1.Ovqatlanish korxonalari xarajatlarining mazmuni va tavsiflanishi
• 2.Ovqatlanish korxonalari xarajatlariga ta’sir qiluvchi omillar va ularni hisoblash
• 3.Muomala xarajatlarining umumiy darajasi bo’yicha tahlili
• 4.Ovqatlanish korxonalari xarajatlarini alohida moddalari bo’yicha tahlil qilish

Ovqatlanish korxonalari xarajatlarining mazmuni va tafsiflanishi

• Xarajat-foyda ko’rishning asosiy shartidir. Tadbirkor foyda bermaydigan ishga xarajat qilmaydi. Bu aksioma. (J.P.Morgan)

T- P- T

Ushbu formuladan ko’rinib turibdiki, har qanday korxonaning faoliyatini amalga oshirishda xarajatlar eng muhim element bo’lib hisoblanadi. Chunki , korxona faoliyatini amalga oshirishda sarflaydigan har qanday resurslar korxonada xarajat sifatida hisobga olinadi.

“Xarajat – tadbirkorning tovar ishlab chiqarishi va xizmat ko’rsatishi uchun zarur bo’lgan barcha chiqimlarining puldagi ifodasidir”

Bevosita va bilvosita xarajatlar

Bevosita va bilvosita xarajatlar

Bevosita xarajatlar korxona tomonidan mahsulot ishlab chiqarish yoki sotish jarayoni bilan bevosita bog’liq bo’ladi. Ushbu turdagi xarajatlarni ma’lum bir mahsulot turiga bog’lash mumkin.

Bilvosita xarajatlar korxona yoki umuman uning bo’linmalarining faoliyati yoki bir necha turdagi mahsulotlarni ishlab chiqarish bilan bog’liq bo’lib, ularni ma’lum turdagi mahsulot tannarxiga bevosita bog’lab bo’lmaydi.

Korxona xarajatlarining tafsiflanishi

Sotish tannarxiga kiritilgan xarajatlar
Davr xarajatlari
Kelgusi davr xarajatlari
Muddati kechiktirilgan
Molyaviy faoliyatga doir xarajatlar
Favqulotdagi xarajatlar (zararlar)
Korxona xarajatlari
Asosiy faoliyatga doir
xarajatlar
Asaosiy faoliyatga doir
bo’lmagan xarajatlar

Ovqatlanish korxonalari xarajatlariga ta’sir qiluvchi omillar va ularni hisoblash uslubi

Ovqatlanish korxonalari xarajatlariga ta’sir qiluvchi omillar va ularni hisoblash uslubi

Umumiy ovqatlanish korxonalari xarajatlari turli tashqi va ichki omillar ta’sirida shakllanadi.

Tashqi omillar umumiy iqtisodiy xususiyatga ega va ko’pincha sezilarli o’zgarishlar bo’ganda korxonada vujudga keladi. Jumladan, mamlakat va hududlardagi iqtisodiy vaziyat, xizmatlar tarflari, xom –ashyo va mahsulot tannarxi, soliq tizimi va boshqalar.

Ichki omillar boshqaruv darajasiga, texnologik rejimlarga rioya etilishiga, savdo-iqtisodiy xizmat ko’rsatishning holatiga, xo’jalik va moliyaviy faoliyat ko’rsatkichlariga (Tovar aylanmasining hajmi va tarkibi, korxonaning jihozlanishi, resurslardan foydalanish samaradorligi) va boshqalarga bog’liq. Ulardan ba’zilari o’sishni rag’batlantiradi, boshqalari xarajatlarni kamaytiradi.

Shu bilan birga, omillar kelib chiqishiga ko’ra, iqtisodiy, ijtimoiy, demografik, siyosiy, ekolgik va boshqalarga bo’linadi.

Muomala xarajatlarining umumiy darajasi bo’yicha tahlili

Muomala xarajatlarining umumiy darajasi bo’yicha tahlili

Qonundan foydalanish xarajatlari tadbirkor tanlagan tashkiliy-huquqiy shakli bilan chambarchas bog’liq holda ko’rib chiqish odatiy holdir.

Soliq yuki, siz bilganingizdek, qonun doirasida faoliyatni davom ettirish xarajatlarining asosiy turlaridan biridir.

Qonun doirasida faoliyatni davom ettirish xarajatlari (ma’muriy yuk), zamonaviy ovqatlanish korxonalarining asosiy muammolaridan biri bo’lib hududlardagi boshqaruv organlariga so’rovlari bilan belgilanadi.

Kichik biznes uchun tranzaksiya xarajatlarining yana bir muhim turi mulk huquqlarini spetsifikatsiya qilish va himoya qilish xarajatlaridir.

Intellektual mulk huquqlarini belgilash bo’yicha tranzaksiya xarajatlarining yana bir qismi patentni qidirish xarajatlari bilan bo’gliq bo’lib, ular o’z navbatida axborotni qidirish xarajatlariningb bir turi hisoblanadi.

Muomala xarajatlarining yana bir turi, korxona va xodimlar o’rtasidagi munosabatlar misolida opportunistik xatti-harakatlarning zararlarini ko’rib chiqishimiz zarur.

ETIBORINGIZ UCHUN RAXMAT