Mavzu: Pascal dasturlash tilida modular va standart modullar

Pascal dasturlash tilida ushbu protseduralar bilan shakllar chiziladi. Grafik modulning shakllarning chiziq rangi, chiziq qalinligi, shakl ichining rangi, bo’yash usuli, grafik holatda ishlaganimizda matndan foydalanish imkoniyatlari ham bor. Grafik holatda ishlaganimizda dastur davomida ranglarni ingliz tilidagi nomlarini yoki RGB modulini qo’llash orqali hosil qilinadi. Quyidagi jadvalda dasturda ishlatish mumkin bo’lgan ba’zi ranglarni ingliz tilidagi yozilishi keltirib o’tilgan:

Black	Qora
White	Oq
Red	Qizil
Green	Yashil
Purple	Siyohrang
Yellow	Sariq
Blue	Ko’k
Maroon	Jigarrang
Navy	To’qko’k
Broun	Malla
Skyblue	Moviyrang
Cream	Qaymoq rang
Gray	Kulrang
Lime	Ochiq yashil
LtGray	Ochiq kulrang
DkGray	To’q kulrang
MedGray	Kulrang
Silver	Kumushrang

Shaklning chiziq rangi SetPenColor(cl) protsedurasi orqali amalga oshiriladi. Bu yerda cl ni davomidan rang nomi yoziladi: Masalan aylanamizni qizil rangga bo’yaymiz: Shaklning ichini rangini bo’yash uchun SetBrushColor(cl) protsedurasi qo’llaniladi. Shakllarni bo’yashning boshqa usuli ham bor. FloodFill(x,y,clrang) protsedurasi (x,y) nuqtaning atrofidagi barcha chegaralangan nuqtalarni berilgan rangga bo’yaydi. Shaklning chiziq qalinligini SetPenWidth(sz) protsedurasi orqali amalga oshiriladi. Bunda sz yani size yani hajmini o’lchami kiritiladi: Grafik holatda ishlaganda chiziqning turini ham kiritish mumkin. SetPenStyle(sz) protsedurasi chiziqni turini kiritishimizga imkon beradi. Buyerda size ga 1 dan 6 gacha sonlarni kiritish mumkin.

PascalABC da shakl ichini bo’yash usullari SetBrushStyle(sz) protsedurasi orqali bajariladi. Bo’yash usullari 6 xil bo’lib size 1 dan 6 gacha bo’lgan sonlarni kiritish mumkin. Grafik holatda ishlaganimizda matn kiritish imkoniyati mavjud bo’ib matn bilanishlaganimizda quyidagi protseduralardan foydalanamiz. Textout(x,y,’matn’) ushbu protsedura (x,y) nuqtada matnni ekranga chiqarib beradi. SetFontColor(cl) protsedurasi chiqaramoqchi bo’gan matnimizni rangini aniqlaydi. SetFontSize(sz) protsedurasi matnning o’lchamini bildiradi. Grafik muhitda ishlaganimizda matnning yozuv turini ham kiritish imkoni bor. Quyida kiritish mumkin bo’lgan matnning yozuv turlarini keltirib o’taman. fsNormal – оdatiy;  fsBold – qalin;  fsItalic – og’ma;  fsBoldItalic – qalin va og’ma;  fsUnderline – tagiga chizilgan;  fsBoldUnderline – qalin va tagiga chizilgan ;  fsItalicUnderline –og’ma va tagiga chizilgan;  fsBoldItalicUnderline – qalin,og’ma va tagiga chizilgan;

Bu yozuv turlari SetFontStyle(Fs) protsedurasi orqali dasturda ishlatiladi. Qo'shimcha Crt modulini qo’llab Gotoxy (x, y) va Write ('text') operatorlari yordamida ham matnni chiqarish ham mumkin. Grafik muhitda ishlaganda albatta rang juda kata ahamiyatga ega. Pascal grafik muhitida rangni Random funksiyasi orqali aniqlasa ham bo’ladi yoki RGB modulini qo’llash ham mumkin. Rangni RGB funktsiyasi (r, g, b) yordamida ham aniqlash mumkin, bu erda r, g va b 0 dan 255 gacha bo'lgan butun sonlardir.Funktsiya mos ravishda r, g va b intensivlikdagi qizil, yashil va ko'k komponentlarni o'z ichiga olgan rang kodi bo'lgan butun son qiymatini qaytaradi (0 minimal intensivlikka, 255 - maksimalga to'g'ri keladi). RGB (255,255,255) - oq rangga to'g'ri keladi. RGB (0,0,0) - qora rangga to'g'ri keladi.