Mavzu: Personal va inson resurslarini boshqarish

Malakaviy mehnat taqsimoti ishchilarni kasb va mutaxassislik bo`yicha bo`ladi:

Kasb – bu ishlab chiqarish tarmoqlaridan birida ma`lum bir ishni bajarishda zarur bo`lgan nazariy va amaliy ko`nikmalar kompleksidir.

Mutaxassislik – kasb doirasida keying mehnat taqsimoti xarakterlab beradi.

Malaka – ishlovchining maxsus bilimlar va ko`nikmalar darajasiga bog`liq bo`lib, ma’lum turdagi bajarilgan ishning murakkablik darajasi bilan xarakterlanadi.

O`rtacha ro`yxatdagi ishchilar soni hisobi:

Kunlar	Ishchilar soni
1	625
2	635
3	640
4	648
5	665
6-yakshanba	665
7	670
Va hakazo
31	21447

Ko‘`rinib turganidek o`rtacha ro`yxatdagi ishchilar sonini toppish uchun har kunlik ishchilar sonini qo`shib kunlar soniga bo`lish kerak, bu yerda natija 632. kvartallik ro`yxatdagi ishchilar sonini toppish uchun esa 3 oylik ishchilar sonini qo`shib 3 ga bo`linadi.

Smenalik ishchilar koeffitsientini aniqlash.

Smenalik koeffitsienti har bir sex, bo`limlar uchun alohida hisoblanadi.

Buni hisoblash uchun barcha smenalarda ishlangan kishi/kunlar sonini eng ko`p ishlangan smena kishi kunlar soniga bo`lish kerak.

Misol: korxonada 1, 2, 3- smenalarda mos ravshda 10000, 9000, 8000 kishi/kun ishlangan. Ishchilar soni 500, kunlar esa 25 birlik.

Smenalik koeffitsienti quyidagicha bo`ladi:

(10000+9000+8000)/10000=27000/10000=2,7.

Masaladan ma`lumki smena rejimidan foydalanish koeffitsienti 2,7/3=0,9 yoki 90% ni tashkil etadi. Demak smena rejimidan 10% yutqazilmoqda, shuning uchun bu ko`rsatkichlar uzluksizlik ko`rsatkichi bilan to`ldiriladi.

Uzluksizlik koeffitsienti bu masalada

500*25=12500

10000/12500=0,8 yoki 80% deb hisoblanadi.

Uzluksizlik koeffitsienti maksimal ishlangan kishi kunlar sonini smenada ishlanishi kerak bo`lgan kishi-kunlar soniga nisbatidan olinadi.

Ishlab chiqarish quvvatlaridan foydalanish ko`rsatkichini hisoblash:

1 – usul: smena rejimidan foydalanish va uzluksizlik koeffitsienti nisbatlari orqali:

09*08=0,72

2 – usul: umumiy ishlangan kishi-kunlar sonini ishlanishi mumkin bo`lgan kishi-kunlar siniga bo`lish orqali: 27000/(12500*3)=27000/37500=0,72

Asosiy ishchilar sonini aniqlash

Mehnat sig`imi bo`yicha ( birlik mahsulotga mehnat sarfi bo`yicha):

Ar=Tr/Fr

Ar – asosiy ishchilar rejadagi soni

Tr – rejadagi mehnat sig`imi

Fr – o`rtacha ro`yxatdagi ishchini reja bo`yicha yillik ish vaqti fondi

Agarda me`yoriy mehnat sig`imi(Tnor) berilgan bo`lsa:

Ar=Tnor/F*K

F – o`racha rejadagi ishchining ish vaqti fondi;

K – me’yorni bajarish foizi.

Birlik ish vaqti uchun ishlab chiqarish me`yori bo`yicha:

Ar=Rr/Nichm*K*F

Rr – belgilangan o`lchov birliklaridagi rejali ish hajmi;

Nichm – 1soat(smena)da huddi shu o`lchov birligidagi rejali ishlab chiqarish me`yori.

Xizmat ko`rsatish me’yori bo`yicha:

Xizmat ko`rsatish me’yori bo`yicha:

Ar=(O*S/Nxk)*Kkp

O – jihozlar soni;

S – smena soni;

Kkp – ishga kelganlar sonini ro`yxatdagi ishchilar soniga keltirish koeffitsienti.

Nxk – xizmat ko`rsatish me`yori – 1 ishchi tomonidan xizmat ko`rsatilgan jihozlar soni.

Nkx=Fsm/tm

Fsmm – ish vaqti fondi;

Tmj – bir jihozga xizmat ko`rsatish vaqti me`yori

Ish joylarida o`rtacha ro`yxatdagi ishchilar soni:

Is*r=a*A*S*tp/th

a – ishchi agregatlar;

A – smena davomida 1 agregatga xizmat ko`rsatishga zarur ishchilar;

S – smenalar soni;

Tr – reja davridagi agregatni sutkada ishlagan smenalar soni;

Th – ish kunlari haqeqiy soni.

Ishga kelgan ishchilar soni

Aro`y=(PrZ*Nvm)/(Fsm*Pvn)*100

Pr3 – smenada o`rnatilgan o`lchov birliklaridagi ishlab chqarish topshirig`i;

Nvm – birlik buyum, operatsiya yoki birlik uchun vaqt me’yori;

Fsm – 1 ishchi ish vaqti fondi(smena davomiyligi).