Mavzu: Qishloq xo‘jaligi va oziq-ovqat iqtisodiyoti salohiyatidan samarali foydalanish muammolarini hal etish yo‘nalishlari Mundarija

rasm.O‘zbekiston Respublikasi oziq-ovqat sanoati tarkibi.

O‘zbekiston Respublikasining mustaqillik yillarida iqtisodiyotning barcha tarmoqlarida bo‘lgani kabi sanoat tarmoqlarini isloh qilish, tarkibiy o‘zgartirish va diversifikatsiyalash dasturlarining amalga oshirilishi natijasida sanoat mahsulotlari yalpi hajmida oziq-ovqat sanoatining ulushi 1990 yildagi 14,2%dan 2016 yilda 22,0 %ga o‘sdi (qarang:1-jadval). 2018 yil yakunlari bo‘yicha, Davlat statistika xabariga ko‘ra, aholi jon boshiga hisoblangan YaIM 12,3 mln so‘mni tashkil etdi va bu ko‘rsatkich o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 3,3 foizga yuqori. Qo‘mitadan ta’kidlashlaricha, iqtisodiy o‘sish sur’ati iqtisodiyotning asosiy tarmoqlarida kuzatilgan ijobiy dinamika bilan bog‘liqdir.

Iqtisodiyotning barcha tarmoqlarida yaratilgan yalpi qo‘shilgan qiymat hajmi YaIM umumiy hajmining 88,8 foizini tashkil etdi va 5,1 foizga o‘sdi. Mahsulotlarga sof soliqlarning YaIM tarkibidagi ulushi 11,2 foizni tashkil etdi va 5,5 foiz darajasida o‘sish qayd etildi. Oziq ovqat mahsulotlari, ichimliklar va tamaki mahsulotlarini ishlab chiqarishning ulushi 17,0%, to‘qimachilik mahsulotlari, kiyim, teri va unga tegishli mahsulotlar ishlab chiqarish - 16,1%, rezina, plastmassa buyumlar va boshqa nometall mineral mahsulotlar ishlab chiqarish - 11,3%, kimyo mahsulotlari ishlab chiqarish - 9,2%, avtotransport vositalari, treylerlar, yarim pritseplar hamda boshqa transport uskunalari ishlab chiqarish - 7,4%, elektr uskunalar ishlab chiqarish - 3,5% va ishlab chiqaradigan (qayta ishlash) sanoatining boshqa mahsulotlarini ishlab chiqarish - 11,0%ni tashkil qildi⁵.
Mustaqillik yillarida sanoatda ham iste’mol mollari, shu jumladan, oziq-ovqat va nooziq-ovqat mahsulotlari ishlab chiqarish jadal sur’atlarda o‘sdi. 2005-2017 yillarda iste’mol mahsulotlari ishlab chiqarish hajmi 15,2 barobarga, shu jumladan, oziq-ovqat mahsulotlari 16,5 barobarga, nooziq-ovqat mahsulotlari 14,4 barobarga, vino-aroq mahsulotlari va pivo ishlab chiqarish hajmi эsa 12,9 barobarga o‘sdi
(2-jadval).