Mavzu: Sanoat kooperartsiyasini rivojlantirish yo`nalishlari

1-jadval.

Xalqaro sanoat yarmarkasi va Kooperatsiya birjasi faoliyatining asosiy ko`rsatkichlari

Ko`rsatkich	2010	2011	2012	2013	2014	2015	2016
Xalqaro sanoat yarmarkasi va Kooperatsiya birjasi ishtirokchilari soni, nafar	1487	1833	2200	2327	2940	3940	12639
Yetkazib berilgan mahsulotlar bo`yicha shartnomalari soni, dona	2668	3434	2647	3119	4101	5920	13318
Yetkazib berilgan mahsulot hajmi, mlrd. so`m	1822,5	2623	3681,8	4795,9	5424,3	6315	7904,5

Aytish joizki, yuqorida ta‘kidlab o`tilgan farmonga muvofiq, ish bilan bandlikning ushbu shaklini rag`batlantirish maqsadida bir qancha quyidagi imtiyoz va kafolatlar ko`zda tutilgan:

• 
  tovarlar (ishlar va xizmatlar) ishlab chiqarish bo`yicha kasanachilarga buyurtma beradigan korxonalar 2006 yilning 1 fevralidan boshlab 2021 yil 1 yanvarigacha, mehnat shartnomasi asosida kasanachilarga to`lanadigan mablag`larga teng miqdorda, mehnatga haq to`lash fondidan Yagona ijtimoiy to`lovni to`lashdan ozod qilinadi;
  
• 
  korxonalarga mehnat shartnomasi asosida kasanachilarga korxonalar buyurtmasi bo`yicha mahsulot ishlab chiqarishni va xizmatlar ko`rsatishni tashkil etish uchun asbob-uskuna, jihozlar va inventarlarni tekin yoki ijara sharti bilan berish, jumladan, lizing (moliyaviy ijara) asosida taqdim etish huquqi beriladi;
  
• 
  korxona tomonidan tuzilgan mehnat shartnomasiga muvofiq kasanachilarga korxona buyurtmasi bo`yicha ishlarni bajarish uchun tekin foydalanishga berilgan asbob-uskuna, jihozlar va inventarlar ulardan foydalanish davrida mulk solig`idan ozod etiladi;
  
• 
  kasanachilar buyurtmachi-korxonalarning ishlab chiqarish texnologiyasiga to`liq amal qilgan taqdirda, uy sharoitida ishlab chiqarilgan mahsulotlar va xizmatlarni qo`shimcha sertifikatlash hamda standartlash talab etilmaydi;
  
• 
  mehnat shartnomasi bo`yicha ishlayotgan korxonalarga kasanachilar tomonidan mahsulotlar (ishlar, xizmatlar)ning qaytarilishi ulgurji savdo hisoblanmaydi va litsenziyalanmaydi;
  
• 
  kasanachilar faoliyati buyurtmachi-korxona qonunchilikda belgilangan tartibda tekshirilgandagina nazorat qiluvchi organlar tomonidan tekshirilishi mumkin.
  

Kasanachilikning bir nechta turlari mavjud bo`lib, ular quyidagilarda namoyon bo`ladi:

1. 
   Qo`l mehnatini osonlashtiradigan oddiy moslamalarni qo`llanib bajariladigan qo`l mehnati (qo`lda kashta tikish, to`qish, bichish, mahsulotni qadoqlash, navlarga ajratish, yaroqsizini ajratish, bo`yash va hokazo)
   
2. 
   Murakkab bo`lmagan asbob-uskunalar qo`llaniladigan tarzda mexanizatsiyalashtirilgan mehnat (tikuvchilik ishlari, sovg`alar ishlab chiqarish, buyumlar yig`ish, mahsulotlarni konservatsiyalash, qandolatchilik mahsulotlarini tayyorlash va hokazo)
   
3. 
   Korxonaga xizmatlar ko`rsatish bo`yicha uyda bajariladigan ish (oziq ovqat yarim fabrikatlarini tayyorlash, qandolatchilik mahsulotlarini pishirish, kir yuvish va kiyim kechaklarni ta‘mirlash, qoramol boqish va etishtirish )
   
4. 
   Telefon, internet kabi aloqa vositalari qo`llaniladigan tarzda masofadan turib bajariladigan ish (ma‘lumotlar tayyorlab berish ishlari, savollarni ko`rib chiqish va ishlash, aholiga telefon orqali masofadan turib ta‘lim xizmatlarini ko`rsatish, o`tkazmalar va shu kabilarni bajarish)