Mavzu: Suyaklarning organ sigatida tuzilishi. Bosh suyagi. Reja: bosh suyagi tarkibiga kiruvchi suyaklar

Chakka suyagining tangachasimon va quloq suyagi o‘rtasida chakka kanali yo‘li - meatus temporalis o‘tadi va bo‘g‘im orqa o‘simtasidan to chakka chuqurchasigacha cho‘zilgan bo‘ladi.
Quloq suyagi - os. retrosum o‘z navbatida nog‘orasimon, so‘rg‘ichsimon va qoyasimon qismlardan tarkib topgan.
Nog‘orasimon qismi - pars tympanica - pastga tomon yo‘nalgan bo‘lib, yaxshi rivojlanmagan. Unda qattiq nog‘ora suyak pardasi - bulla ossea bo‘ladi va u erda eshitish naychasi - tuba auditiva orqali tomoqqa ochiluvchi nog‘orasimon suyak bo‘shlig‘i - cavum tympani joylashadi.
Nog‘orasimon qismining yon tomonida quloq suprasiga ochiladigan tashqi eshitish yo‘li - meatus acusticus externus bo‘ladi. Tashqi eshitish yo‘li va nog‘ora pardasi o‘rtasida til osti o‘simtasi - processus hyoideus va undan orqada yuz nervlari o‘tishi uchun yuz kanalining teshigi - canalis tacialis bo‘ladi. Nog‘ora suyak pardasida muskul o‘simtasi - processus mussularis joylashadi, nog‘ora pardasining oldirog‘ida esa tashqi eshitish nayining teshigi - foramen tubae auditivae yotadi.
So‘rg‘ichsimon qismi - pars mastoidea - yaxshi rivojlanmagan va hayvon hayotining boshlanishidayoq tashqi eshitish yo‘li hamda chakka suyagining tangachasimon qismi bilan qo‘shilib ketadi.
Ensa suyagining bo‘yinturuq o‘simtasi asosida so‘rg‘ichsimon o‘simta - processus mastoideus ko‘rinishida chiqadi.
Qoyasimon qismi - pars petrosa ichki quloqning chig‘anoqsimon qismidan tuzilgan, uning yuzasi miya bo‘shlig‘iga qaragan. Uning qoyasimon tarog‘i - crista petrosa qoramolda uncha yaxshi rivojlanmagan. Qoyasimon qism yuzasida bitta kattaroq teshik bo‘lib, uning ostidan ichki eshitish yo‘li - meatus acusticus internus va yuz kanali - canalis facialis ochiladi.
Ichki eshitish yo‘li ichki quloq chig‘anoqlari (labirinti)ga borib, eshitish nervi (VIII juft) o‘tishi uchun xizmat qiladi. Yuz kanalidan esa yuz narvi (VIII juft) miya bo‘shlig‘idan tashqariga chiqadi.