Aralash suyaklar esa turli shaklda bo‘ladi. Suyaklar yuzasida notekisliklar, do‘mboq, teshiklar va egatlar bo’lib, ularga umurtqalar, kaft usti va tovon suyaklari kiradi. Muskullar, paylar, boylamlar birikadi yoki tomirlar, nervlar o‘tadi. Suyaklar tarkibi organik va anorganik moddalardan iborat. Suyakning organik moddasiga ossein deyilib, u suyak vaznining 1/3 qismini tashkil etadi, qolgan 2/3 qismi anorganik moddalardan iborat. Yosh kattalashgan sari suyaklar tarkibidagi anorganik moddalar miqdori ortib boradi. Shuning uchun keksalaming suyagi mo‘rt bo‘ladi. Kalsiy, fosfor, magniy va boshqa elementlar nisbati ham o‘zgaradi. Suyaklar tarkibi organik va anorganik moddalardan iborat. Suyakning organik moddasiga ossein deyilib, u suyak vaznining 1/3 qismini tashkil etadi, qolgan 2/3 qismi anorganik moddalardan iborat. Yosh kattalashgan sari suyaklar tarkibidagi anorganik moddalar miqdori ortib boradi. Shuning uchun keksalaming suyagi mo‘rt bo‘ladi. Kalsiy, fosfor, magniy va boshqa elementlar nisbati ham o‘zgaradi. Kichik maktab yoshidagi bolalar suyagi tarkibida ko'proq kalsiy, katta maktab yoshidagi bolalarning suyagi tarkibida fosfor tuzlari ko‘p bo’ladi. Suyaklarning tuzilishi va kimyoviy tarkibi o‘zgarishi bilan ularning fizik xossalari ham o‘zgaradi.
Suyaklarning kimyoviy tarkibi
Bolalarning suyagi, tog‘aylari mayin, qayishqoq bo‘ladi. 7 yoshda naysimon suyaklarning tuzilishi katta odamlarnikiga o'xshashdir. Lekin 10-12 yoshlarda suyakning g‘ovak moddasi jadal o‘zgaradi. Bolaning yoshi qancha kichik bo’lsa, suyak ust pardasi suyakning zich qavatiga shuncha yopishadi, 7 yoshda suyak ust pardasi zich qavatdan ajralib turadi. 7 dan 10 yoshgacha naysimon suyaklarning ilik qismi o‘sishi sekinlashadi, 11-12 yoshdan 18 yoshgacha naysimon suyaklar tola shakllanib bo’ladi. Bolalarning suyagi, tog‘aylari mayin, qayishqoq bo‘ladi. 7 yoshda naysimon suyaklarning tuzilishi katta odamlarnikiga o'xshashdir. Lekin 10-12 yoshlarda suyakning g‘ovak moddasi jadal o‘zgaradi. Bolaning yoshi qancha kichik bo’lsa, suyak ust pardasi suyakning zich qavatiga shuncha yopishadi, 7 yoshda suyak ust pardasi zich qavatdan ajralib turadi. 7 dan 10 yoshgacha naysimon suyaklarning ilik qismi o‘sishi sekinlashadi, 11-12 yoshdan 18 yoshgacha naysimon suyaklar tola shakllanib bo’ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |