Mavzu: Vodorodning olinishi. Darsning maqsadi: Ta`limiy maqsad

Yangi darsni rejasi.
1.Vodorod sof ekologik yonilg, uning ishlatilishi.
Yangi darsning bayoni.
Vodorod – bu kelajak yonilg‘isi. Yonganda faqat suv hosil bo‘ladi va
atrof-muhit ni ifloslantirmaydi. Shuning uchun vodorod ekologik sof yonilg‘I sifatida istiqbolga ega.
Quyosh qa’rida sodir bo‘ladigan termoyadro reaksiyasi – vodorodninggeliyga aylanishi ko‘p tabiiy jarayonlar uchun tuganmas yagona energiyamanbayidir. Shu jara yonni sun’iy tarzda olib borishni boshqarish muammosihal etilsa, insoniyat bitmas-tuganmas energiya manbayiga ega bo‘ladi.Kimyo sanoatida vodorod eng ko‘p miqdorda ammiak ishlab chiqarishuchun sarflanadi. Ammiakning asosiy qismi o‘g‘itlar va nitrat kislotasi ishlabchiqarishga beriladi. Undan tashqari, vodorod metil spirti va vodorod xlorid(xlorid kislota) ishlab chiqarishga, yog‘-moylar, ko‘mir va neft mahsulotlarinigidrogenlash (vodo rod bilan to‘yintirish) uchun sarflanadi. Yog‘-moylargidrogenlansa – margarin, ko‘mir va neft mahsulotlari gidrogenlansa – yengilyonilg‘i hosil bo‘ladi.Vodorod-kislorod alangasi harorati (≈3000°C) qiyin suyuqlanadigan me tallar hamda kvarsni kesish va payvandlash imkonini beradi.Metallurgiyada vodorod metall oksidlaridan va galogenidlaridan tozaligiyuqori bo‘lgan metallar olish imkonini beradi.Suyuq vodo rod quyi haroratlar texnikasida ishlatiladi, reaktiv texnikada
eng qulay samarador yonilg‘i sifatida qo‘llanadi.Atom energiyasini olishda, ilmiy izlanishlarda vodorod katta ahamiyatgaega.


Savol va topshiriqlar:
1. «Vodorod – kelajak yonilg‘isi» deganda nimani tushunasiz?
2. Vodorod kimyo sanoatida qanday maqsadlar uchun ishlatiladi?
3. Vodorod-kislorod alangasida sodir bo‘ladigan kimyoviy reaksiya
tenglamasini yozing.
4. Yonilg‘ilarning qanday turlarini bilasiz?
5. 1 kg vodorod yetarli miqdordagi xlor bilan reaksiyaga kirishganda
qancha issiqlik hosil qiladi?

“Tasdiqlayman” o`quv ishlari bo`yicha direktor o`rinbosari: ________________

Sana: ____________________ Sinf: __________________FAN: Kimyo