Mavzu. Xalqaro va transmilliy kompaniyalar, ularni boshqarish

3.8-jadval 
2000-2020 yillarda rivojlanayotgan mamlakatlarga kapitalning sof oqimlari (mlrd doll) 
2000 
yil 
2014 
yil 
2015 
yil 
2016 
yil 
2017 
yil 
2020 
yil 
To’g’ri investitsiyalar 
170 
260 
250 
380 
440 
420 
Sof portfel investitsiyalar 
20 
- 20 
-110 
50 
-10 
-90 
Boshqa 
xususiy 
kapital 
qo’yilmalar 
-110 
15 
90 
200 
95 
-40 
Taraqqiyotga rasmiy yordam 
50 
110 
110 
110 
120 
- 
Manba: World Investment Report 2020: Transnational Corporations.and the Infrastructure 
Challenge.TNCs in infrastructure industries //New York and Geneva: United Nations, 2020. 
YUNKTAD tomonidan o’tkazilgan 2020-2017 yillar uchun Jahon Investitsion istiqbollar sharhi 
(WIPS) ko’rsatishicha, eng katta hajmdagi jahon TXI va aktsiyalar jamlangan Shimoliy Amerika 
va Yevropa Ittifoqining rivojlangan mamlakatlarida TMKlarning investitsion rejalarining 
qisqarishi kuzatiladi. 2018 yilda rivojlangan mamlakatlarga TXI oqimi 29 % ga, ya’ni 962 mlrd 
AQSh dollariga qisqardi. Bu asosan M&Aning xalqaro sotuvlar narhining besh yillik o’sishdan 
so’ng 39 % ga tushishi hisobiga ro’y berdi. Yevropada M&A bo’yicha xalqaro bitimlar 56 %, 
Yaponiyada - 43 % qisqardi. 
2017 yilda AQShdan, Yevropa mamlakatlaridan TXIning chiqib ketishi kamaygan bo’lsa, 
faqatgina yapon TMKlari 2018 yil boshida o’zlarining TXI chiqib ketishini ko’paytirishga 
erishdi. Ular global moliyaviy-iqtisodiy inqiroz natijasida firmalar narhining pasayishidan o’z 
manfaatlari yo’lida foydalanib, xorijiy xaridlari hajmini ko’paytirdi. Yapon kompaniyalarining 
xalqaro M&As qiymati 2020 yilda rekord darajaga, ya’ni 54 milliard AQSh dollariga etdi va 
Yaponiyani eng ko’p TXI chiqib ketgan mamlakatlar guruhiga qaytardi.