Mehnat muhofazasi va xafsizlik texnikasi fanidan



Download 0,56 Mb.
bet9/39
Sana02.06.2022
Hajmi0,56 Mb.
#630465
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   39
Bog'liq
Mehnat muhofazasi

Meteorologik prognoz
Zamonaviy dunyoni sayyoramizning biron bir mintaqasida ob-havo prognozi to'g'risida ma'lumotisiz tasavvur qilish qiyin. Shunday qilib, samolyot parvozlari, qishloq xo'jaligi va tijorat faoliyati har yili meteorologik ma'lumotlarga tobora ko'proq bog'liqdir. Masalan, noqulay meteorologik sharoitlarda parvozlar jadvali keskin o'zgaradi.
Meteorologik prognoz - bu ma'lum fizika qonunlaridan foydalangan holda ba'zi bir murakkab empirik model doirasida kirish ma'lumotlarini qayta ishlaydigan kuchli kompyuterlar yordamida ko'plab ma'lumotlarni qayta ishlash natijasidir. Ma'lum bir mintaqaning meteorologik sharoitlari to'g'risidagi ma'lumotlar sun'iy yo'ldoshlar va uchuvchisiz uchish vositalaridan foydalangan holda, strategik ravishda joylarda joylashgan ob-havo stantsiyalari yordamida to'planadi.
Boshqa sayyoralardagi atmosfera jarayonlarini o'rganish
Meteorologiya fanlararo fan. Ushbu fanning amaliy natijasi meteorologik prognozdir. Vazifaning o'zi murakkabligi prognoz natijasiga ta'sir qiluvchi yuzlab va minglab omillarni zaruriy ko'rib chiqish bilan bog'liq. Ushbu omillarning Yerimiz ob-havosiga ta'sirini yaxshiroq tushunish uchun butun dunyo olimlari Quyosh tizimining boshqa sayyoralarida atmosfera jarayonlarini kuzatish va o'rganish bilan shug'ullanmoqdalar.Masalan, Yupiterdagi Buyuk Qizil nuqta, bu 300 yildan ko'proq vaqt davomida mavjud bo'lgan kuchli antitsiklondir.

5-Mavzu: Harorat, namlik va havo tezligini standartlashtirish
Reja:

  1. Harorat

  2. Namlik

  3. Havo tezliki

Binolarda havo muhitining holati meteorologik sharoitlar (mikroiqlim) va gaz, bug ', chang bilan ifloslanishi mumkin bo'lgan havoning tarkibi bilan belgilanadi.
Ular xonalardagi harorat, namlik va havo tezligi bilan ajralib turadi. Havo muhitining ushbu parametrlari organizm va havo muhiti va inson hayoti o'rtasidagi issiqlik almashinuvi jarayonlariga ta'sir qiladi.
Issiqlik inson tanasida dam olish paytida yoki ish paytida hosil bo'ladi. Bundan tashqari, odam qancha jismoniy (mushak) harakatlarini qilsa, shuncha ko'p issiqlik hosil bo'ladi. Olingan issiqlik odam tomonidan atrofdagi kosmosga konveksiya, issiqlik nurlanishi, terning bug'lanishi, nafas olish yo'li bilan beriladi. Berilgan issiqlik miqdori va issiqlik uzatish usullari meteorologik sharoitga bog'liq, ya'ni. harorat, namlik va havo tezligi. Qulay sharoitlarda odam issiqlikning taxminan 30% ni konveksiya bilan, 45% - issiqlik nurlanishi bilan, 25% - terning bug'lanishi va nafas olish yo'li bilan beradi. Havoning harorati 37 ° C dan yuqori bo'lsa, hosil bo'lgan issiqlikning deyarli 100% terning bug'lanishi bilan ajralib chiqadi va past haroratlarda issiqlik asosan konveksiya va issiqlik nurlanishi bilan beriladi.
Tananing issiqlik hosil bo'lishi issiqlik uzatishga teng bo'lsa, inson tanasining harorati o'zgarmaydi. Bu holat organizmning termoregulyatsiyasi bilan saqlanib turadi.
Tananing termoregulyatsiyasi - bu organizm va atrof-muhit o'rtasidagi issiqlik almashinuvi jarayonlarining to'plamidir, buning natijasida tana harorati bir xil darajada saqlanadi. Termoregulyatsiya asosan o'zgartirish orqali amalga oshiriladi. Terlash va qon aylanishining intensivligi. Ularning ko'payishi issiqlik uzatishni ko'payishiga va normal tana haroratini saqlashga yordam beradi.
Qulay meteorologik sharoitlarda, termoregulyatsiya tufayli inson tanasining harorati deyarli o'zgarmaydi. Ammo termoregulyatsiya mexanizmining imkoniyatlari cheklangan. Noqulay meteorologik sharoitlarda organizmning haddan tashqari qizishi yoki gipotermiyasi paydo bo'lishi, kasalliklarga olib kelishi mumkin.
Qulay meteorologik sharoitlarni ta'minlash uchun ish joylarida meteorologik sharoit normalari o'rnatildi (ular uy xo'jaliklari uchun ham qo'llaniladi).
Optimal va ruxsat etilgan harorat, nisbiy namlik va havo tezligi mavsumga, ishlab chiqarish binolarining xususiyatlariga va bajarilgan ishlarning toifasiga qarab normallashtiriladi. Odatda, ikki fasl iliq qabul qilinadi, o'rtacha kunlik tashqi harorat + 10 ° C va undan yuqori, sovuq esa + 10 ° C dan past; ishning uchta toifasi (172, 172-293 va 293 J / s dan ortiq energiya sarfi bilan navbati bilan engil, o'rtacha og'ir, og'ir); va binolarning ikkita xususiyati ─, sezgir issiqlikning ahamiyatsiz haddan tashqari ko'pligi (23,2 J / (m³s) va undan kam) va berilgan qiymatlardan significant ortiqligi bilan.
Binolarda meteorologik sharoitlarni kuzatishda havo harorati termometrlar bilan, havoning nisbiy namligi - psixrometrlar bilan, havo harakatining tezligi - anemometrlar bilan o'lchanadi.
Binolarda zarur meteorologik sharoitlarni saqlash shamollatish, isitish, havoni tozalash va binolarni yaxshi holatda saqlash bilan ta'minlanadi.
Ishlab chiqarish muhitining meteorologik omillarini (harorat, namlik, havo tezligi, qizdirilgan qismlar va yig'ilishlarning nurlanish energiyasining ta'siri) insonga ta'sir qilish mexanizmlarini hisobga olgan holda shuni ta'kidlash kerakki, inson tanasi turli xil meteorologik sharoitlarda o'z vazifalarining nisbiy dinamik barqarorligini saqlashga intiladi. Ushbu barqarorlik birinchi navbatda eng muhim fiziologik mexanizmlardan biri - termoregulyatsiya mexanizmi tomonidan ta'minlanadi. U issiqlik hosil qilish (kimyoviy termoregulyatsiya) va issiqlik uzatish (fizik termoregulyatsiya) ning ma'lum nisbatida amalga oshiriladi.
Havoning ortiqcha namligi organizmning termoregulyatsiya mexanizmiga salbiy ta'sir ko'rsatishi ma'lum. 30 daraja va undan yuqori haroratda 70-75% dan yuqori bo'lgan havo namligi ayniqsa zararli ta'sir ko'rsatadi. M.E.ning so'zlariga ko'ra. Marshakov va V.G. Davydov (1985), odamning termal muvozanatining yuqori chegarasi - havo harorati 30 - 31 daraja, 85% namlik yoki 30 daraja namlik 40 daraja. Jismoniy ishlarni bajarishda ushbu chegaralar o'zgaradi.
Issiqlikni tartibga solish uchun havo harakati katta ahamiyatga ega. Havoning harakati bilan tananing yuzasidan issiqlik konveksiya bilan uzatilishi keskin oshadi. Sanoat binolarida normal meteorologik sharoitlarni ta'minlash uchun ko'plab ilmiy-tadqiqot ishlari olib borilmoqda. Gigienistlar va kasbiy fiziologlar ishlab chiqarish binolarining ish joyiga meteorologik omillarning ta'sir qilish standartlarini ishlab chiqdilar. Sanoat muhitida barcha meteorologik omillar bir vaqtning o'zida odamga ta'sir qiladi. Shuning uchun ularning ishchiga kumulyativ ta'sirini aniqlash muhimdir. Sanoat sharoitida havoning harorati va namligi aspiratsion psixrometr bilan o'lchanadi (havo harorati va namligini o'lchaydigan asbob, 2 termometrdan iborat - quruq va nam, Richard Amann tomonidan ixtiro qilingan - nemis aerologi).
Meteorologik omillarning umumiy ta'sirini taxminiy baholash usullaridan biri samarali va unga teng keladigan samarali haroratni hisobga olish usuli hisoblanadi. Samarali harorat ko'rsatkichi ish joyidagi odamga havo harorati va namlikning ta'sirini o'z ichiga oladi, bunda mavzu qulaylik hissi paydo bo'ladi. Har xil namlikdagi samarali haroratning boshlang'ich darajasi odamning sezgirligi sifatida qabul qilinadi, u quruq lampochkaning ko'rsatkichlariga yoki 100 foiz nisbiy namlikka mos keladi.
Inson tanasiga nafaqat havoning harorati va namligi, balki uning harakatlanish tezligi ta'sirini baholash uchun ekvivalent samarali haroratni aniqlash uchun nomogramma ishlatiladi (2-rasmga qarang). Psixrometrning quruq termometri 0 dan 38 darajagacha va havo tezligi 0 dan 3,5 m / sek gacha bo'lganida (engil ish bilan shug'ullanadigan ishchilar uchun) samarali va ekvivalent samarali haroratni aniqlashga imkon beradi.
Harorat quyidagicha aniqlanadi. Chizgichdan foydalanib, nomogramma shkalasidagi psixrometrning quruq va nam termometrlari ko'rsatkichlariga mos keladigan nuqtalarni ulang. Olingan chiziqning havo tezligi chizig'i bilan kesishgan joyida statsionar havoning samarali harorati va harakatlanuvchi havoning ekvivalent samarali harorati nuqtasi bo'ladi.
Havoning nisbiy namligini aniqlash uchun psixrometr va gigrometrlardan foydalaniladi.
Ushbu uchta shartdan, sanoat binolarida meteorologik sharoitlarni baholashda, nisbiy namlik ko'pincha hisobga olinadi.
Ushbu namlik har doim normal bo'lishi kerak, ya'ni. inson tanasining termoregulyatsiyasi uchun qulay sharoitlarni ta'minlovchi.
Oddiy haroratda normal nisbiy namlik (18 dan 23 0 S gacha) namlik 40-60% ni tashkil qiladi.
Havoning tezligi harorat va nisbiy namlikdan tashqari sanoat binolarida normal meteorologik sharoitlarni yaratish uchun katta ahamiyatga ega. Havoning normal haroratda shartli ravishda harakatlanishi sovuqni his qilishi mumkin, yuqori haroratda bu harakat terning bug'lanishi ortishi bilan tanadan atrofga issiqlik uzatilishini kuchaytiradi va organizmning yuqori haroratga qarshi kurashini osonlashtiradi.
Oddiy meteorologik sharoitlarni ta'minlash uchun sanoat binolarida harorat, nisbiy namlik va havo tezligini aniqlay olish kerak.


Download 0,56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   39




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©www.hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish