Menejment kafedrasi

_{O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI}
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


FARG’ONA POLITEXNIKA INSTITUTI


MENEJMENT KAFEDRASI





fanidan

Farg`ona 2017

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI

OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

FARG’ONA POLITEXNIKA INSTITUTI

MENEJMENT KAFEDRASI

fanidan




Farg’ona 2017
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


FARG’ONA POLITEXNIKA INSTITUTI


MENEJMENT KAFEDRASI

“KICHIK BIZNES VA TADBIRKORLIK”

fanidan
MA’RUZALAR MATNI

FarPI uslubiy
Kengashida tasdiqlangan
bayon№___ «____ » 2017 y.
O’quv uslubiy majmua O’zbekiston Respublikasi Farg’ona Politexnika instituti uslubiy kengashida 28.05.2015 yilda ko’rib chiqilgan va o’quv ishlari bo’yicha prorektor tomonidan tasdiqlangan muvaqqat dasturga muvofiq ravishda tayyorlandi. Ma’ruzalar matni Iqtisodiyot, КТ(Iqtisodiyot), BX va A va barcha noiqtisodiy ta’lim yo’nalishlari uchun mo’ljallangan.

Tuzuvchi: k.o’. Yu.SHokirova
Taqrizchilar: i.f.n., dots. J. Qambarov
i.f.n., dots. G.Davlatova

“Menejment” kafedrasi
uslubiy seminarida ko’rib chiqilgan
201_ yil “__ ” __dagi__ - son bayoni.
Ishlab chiqarishda boshqaruv fakul’teti
Uslubiy Kengashida muhokama etilgan
20__yil ”__”__ dagi __- sonli bayoni.


KIRISH

O’zbekiston Mustaqil bo’lganidan erishganidan so’ng, uning jahon hamjamiyatidagi mavqei va obro’sini ko’tarish maqsadida ijtimoiy- iqtisodiy

SHuning uch un ham mustaqil ishbilarmon va tadbirkorlarga katta imkoniyatlar yaratib berilmoqda, ularning tashabbusi har tomonlama qo’llab quvvatlanilmokda. Mulkchilikning davlat, jamoa, xususiy ko’rinishlari tobora ijtimoiy hayotimizdan mustahkam o’rin olmoqda.
Bu borada  aynan shu maqsadlardan kelib chiqadigan vazifalarni yanada chuqurlashtirish va jadallashtirish maqsadida 2017 yil 5 oktyabr kuni qabulqilingan «Tadbirkorlik faoliyatining jadal rivojlanishini ta’minlashga, xususiy mulkni har tomonlama himoya qilishga va ishbilarmonlik muhitini sifat jihatidan yaxshilashga doir qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risida»gi Prezident Farmoni¹ tadbirkorlik sohasidagi islohotlarning yangi bosqichini boshlab berdi.
Farmon asosida tadbirkorlik sub’ektlari faoliyatiga asossiz aralashishlarga qarshi ishonchli huquqiy kafolatlarni ta’minlashga yo’naltirilgan davlat nazoratining printsipial jihatdan yangi qator mexanizmlari joriy etilgani deputatlar tomonidan alohida qayd etildi.
Farmon ayniqsa, respublikaning investitsiyaviy jozibadorligini oshirish uchun xorijiy investitsiyalar ishtirokidagi yangidan tashkil etilgan ishlab chiqarish korxonalari uchun alohida dastak va qo’shimcha imkoniyat bo’lib xizmat qiladi, chunki ularga barpo etilgandan boshlab besh yil mobaynida ular ro’yxatdan o’tkazilgan sanada amalda bo’lgan soliq stavkalari va boshqa majburiy to’lovlarni qo’llash huquqi beriladi.
Zero, bozor iqtisodiyotiga o’tishda, mamlakatni ijtimoiy va iqtisodiy jihatdan taraqqiy ettirishda va shu asosda jamiyat ahzolarining moddiy va mahnaviy farovonligini ta’minlashda tadbirkorlar alohida o’rin egallaydi. Bu muhim soha iqtisodiy asoslarining nazariy, amaliy mohiyati va ahamiyatini tushunadigan, bu boradagi barcha yangilik va tashkiliy o’zgarishlarni his eta oladigan kadrlarni tayyorlashda “Kichik biznes va tadbirkorlik” fani alohida ahamiyat kasb etadi.
Ayniqsa bugungi kun talabidan kelib chiqib kichik biznes va tadbirkorlik faoliyatiga yoshlarni jalb etish va ularni shu sohani tashkil qilish va boshqarishga doir bilimlar bilan qurollantirish, yuqori malakali mutaxassislar bilan ta’minlash Oliy o’quv yurtlari oldida tutgan muhim vazifadir. Bu oliy va o’rta maxsus o’quv yurtlari oldiga ham bir qator vazifalar qo’yadi. Ulardan biri iqtisodiyotni barcha sohalari uchun malakali mutaxassislar tayyorlash, qayta tayyorlash, xodimlar malakasini oshirish, ularni zamonaviy ijtimoiy-iqtisodiy va huquqiy bilimlar bilan qurollantirishdir. Bu yo’nalishda zarur bo’lgan moddiy-texnik baza respublikada bozor munosabatlariga o’tish bilan bir vaqtda yaratilib, rivojlantirib borilmoqda. Ushbu mavzular matni o’z oldiga imkoni boricha kichik biznes va tadbirkorlik sohasidagi ko’proq ma’lumotlarni qamrab olishni maqsad qilib qo’ygan.
Ma’ruzalar matnida kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning mohiyati va iqtisodiyotda tutgan o’rni, uning rivojiga ta’sir etuvchi omillar, xorijda va O’zbekistonda kichik biznesning shakllanishi va rivojlanishi, kichik biznes faoliyatini tashkil etish, rejalashtirish, boshqarish, tahlil etish,kichik biznesni bank, soliq xizmati va audit bilan aloqalari, uni moliyaviy holati va kredit bilan ta’minlash shakllari ko’rsatib berilgan. SHuningdek, ushbu mavzular matnida kichik biznesni axborot bilan ta’minlash usullari, kichik biznesda marketing faoliyati va tovarlarni sotishni tashkil etish yo’llari, kichik biznesni boshqarish psixologiyasi, kichik biznesda bankrotlik, kichik biznesni istiqbollari kabi dolzarb muammolar ham batafsil bayon etilgan.
«Kichik biznes va tadbirkorlik» fani muayyan iqtisodiy fanlar: marketing, menejment, korxona iqtisodiyoti, buxgalteriya hisobi, moliya va kredit, statistika, iqtisodiyot nazariyasi va boshqa ko’plab fanlar bilan chambarchas bog’liq holda o’rganiladi.
Ushbu fanning asosiy maqsadi iqtisodiy bilimlarning amaldagi yutuqlaridan biznes faoliyatida maqsadga muvofiq foydalanishi, kichik biznes korxonalarining samaradorligini oshirish, jahon bozoriga, raqobatga bardosh beradigan yuqori sifatli mahsulot turlarini ishlab chiqarishni ta’minlash va uning asosida xalq farovonligini yuksaltirish yo’llarini talabalarga o’rgatishdan iboratdir.
O’quv fanini o’rganishning asosiy vazifalari:

• 
  talabalarga bozor munosabatlari davrida iqtisodiyotda amal qiladigan qonuniyatlar harakatini, bozor mexanizmining nazariy va amaliy asoslarini, jamiyatdagi resurslar tanqisligi va kishilar ehtiyojining cheksizligi va ularni qondirish zaruriyati to’g’risidagi iqtisodiy mushohadalar yuritish va ularni amalga tadbiq etish yo’llarini;
  
• 
  insonlarni erkin, qizikarli, maqsadli va foydali mehnat orqali ehtiyojini qondirish;
  
• 
  jamiyat ehtiyojini qondirish va tanqislikka barham berish;
  
• 
  yangi ishchi o’rinlarini tashkil etish;
  
• 
  fan va texnika yutuqlaridan tezkorlik bilan foydalanish;
  
• 
  jamiyat va kishilarni boyitish manbai;
  
• 
  jamiyatni demokratik rivojlantirish va mahnaviy sog’lomlashtirish;
  
• 
  ishlab chiqarishi va foyda olib sotish mumkin bo’lgan talablarni izlash;
  
• 
  tovar ishlab chiqarish va xizmatlar ko’rsatish uchun ishlab chiqarishni tashkil etish;
  
• 
  tovarlarni tayyorlash;
  

o’z tovar va xizmatlarini sotish va shu kabilarni o’rgatishdan iborat.
“Kichik biznes va tadbirkorlik” fanidan tayyorlangan ushbu ma’ruzalar matni iqtisodiy va barcha noiqtisodiy ta’lim yo’nalishlari talabalari uchun mo’ljallangan.