|
Turli toifadagi menejerlarning boshqa odamlarga munosabatlari:
1. An’anaviy menejerlar o‘rnatilgan tartibga ko‘ra xodimlar
va boshqalar bilan mavqe hamda darajaga amal qilgan xolda ish
yuritadilar.
2. Erkin tadbirkorlar ishbilarmonlik uchrashuvlari va
munosabatlariga faoliyatning asosi sifatida qaraydilar.
3. Korporativ tadbirkorlar tashkiliy pog‘ona (iyerarxiya)da
ishbilarmonlik uchrashuvlari olib boradilar.
Menejer shaxga shuningdek raqobatga intilishi, muamolarni yechishda mas’uliyat, o‘z kuchi va intilishiga ko‘ra maqsadga erishishi kabi xislatlarni ham o‘zida tarkib topgiradi. Menejer va rahbarlar bilan ish olib borishda ijtimoiy psixologik faoliyat samarasini ham oldindan bilish loeim. Masalan, bunday shaxslarda ijobiy tafakkurni rivojlantirish, an’anaviy narsalarni idrok etishd,a yangichasiga yondashish kabi jihatlar inobatga olinadi.
Myenejer shaxsida ishga nisbatan shakllanadigan
motivlari
Ishlab chiqarishga nisbatan odamlarda ijobiy munosabatni shakllantirish ishlariga quyidagilarni kiritish mumkin:
1. Ishda ijodiy yondashuvning borish orqali uning
jozibadorligini ta’minlash. Demak, har bir xodim uchun tilning
mazmuni yokolib qolgan, monotov xarakterlar emas, balki o‘zgaruvchan
bo‘lishi kerakligi, agar samara beradigan elementlar topilsa, uni
takomillashtirish imkoniyatining borligi bu narsaning xodim yoki
ishchi tomonidan anglashshsh kuchli undovchi omildir. Bu xolat «ayniksa, yoshlar ishlaydigan va jalb kilinadigan mexnat turlariga aloqador bo‘lshi lozim.
2. Ishning maqsadi va oxirgi natijalarni, unga erishish
imkoniyatlarga aniq tasavvur qilib Aks xolda odam ishi uchun
ishlayotgani, yanada sheriyagining xam qanday manfati bor u
shaxsan o‘ziga qanday manfaat bo‘lishini bilmaydi, okibatda, ish
— qadriyat sifatida uning ongiga singmaydi.
Imkoniyat doirasida barcha ishchi va xodimlarni jamoadagi
mehnat faoliyati rejalashtirish va vazifalarni aniqlash
jarayoniga jalb etish, bu avvalgi motivga yaqin, lekin undan ham
ahamiyatli, chukur agar ana shu narsa, amalga oshsa, xodimlarda
«umumiy qadriyatni anglab yetish va yaxlit jamoa manfaatini
ko‘zlab ishlashga moyillik shakllanadi. Qolaversa, boshqaruvchida
xam, har bir xodimda ham, jamoa ishi uchun qayg‘urish, uning
yutuqlaridan g‘ururlanish, qiyinchiliklar paydo bo‘lganda qayg‘urish
hissi paydo bo‘ladi. Katta gurux yoki konkret jamoa
rejalashgirish jarayoniga jalb etilganda, fyakrlar soni ko‘p
bo‘lgani uchun xam ular orasidan yaxshi, asosli, ma’qullarini terib
olish uchun boshqaruvchyaga qo‘shimcha imkoniyat paydo bo‘ladi.
Boshharuvchi o‘z faoliyatida odamlar o‘rtasida o‘zaro hurmat,
ishonch, ochiq, samimiy munosabatlar bo‘lishiga erisha olsa, va
bunda o‘zi ham o‘rnak bo‘la olsa, jamoada, ma’naviy muxitni
boshqarish jarayoni muvafaqqiyatli kechadi. Iliq, samimiy
munosabatlar ishlab chiqarish jarayonida paydo bo‘ladigan
muammolar va qiyinchiliklarni jamoa bo‘lib xal qilish, undan
chnqish yo‘llarini birgalikda qidirib topishga xizmat qiladi.
5. Har qanday birgalikda faoliyat albatta ma’lum
natijalarni beradi, ana shu erishilgan yutuqlarga xolis va
samimiy baxo bera olish xodimlarni o‘z vaqtida va o‘rinli
taqdirlash har bir alohida xodimning bundagi ulushini tan olish,
malakali va iqtidorlilarni kerak bo‘lsa, bo‘rtarib bo‘lsa ham
mehnati samarasini ko‘rsata olish ularni yanada ko‘tarilishi
bilan mehnat qilishlariga turtki bo‘ladi.
6. Yangi sharoitlarda barcha odamlar albatta ma’lum ma’lumot
egasi ekanligi, ko‘pchilik, masalan, qo‘shma korxonalar. ilmiy
tadqiqot muassasalarida intilayotganlar ham oliy ma’lumotli
ekanliklarini hisobga olganda yana bir muxim muammo paydo
bo‘ladiki, u xam bo‘lsa, mas’uliyatli ishlarni egasiga aniq topib
topshira olish hamda u yoki bu masala va uning yechimi
xususida ularning o‘alariga mustaqillikni berish ham axamiyatga
ega.
7. Ishchi va xodimlariing samarali ishlari uchun xalaqit
berayotgan barcha omildor va shart—sharoitlarga barham berish.
Demak, ishchi xodim atrofidagi barcha tashqi omillar (jixozlar,
uskunalar, odamlar va hakozo) ta’sir ko‘rsatish omili sifatida
qaralishi va taьsir xususiyati doimo boshqaruvchining davlat
markazida bo‘lmog‘i, imkoniyat bo‘lsa, ularni to‘liq bartaraf etishga
erishishi lozim. Masalan, o‘z kotibasi ishlayotgan kompyuterningnosozligi uning ishiga fakat salbiy ta’sir ko‘rsatadi,uning
oldini olish va xodimni ishsiz qoldirmaslik chorasini ko‘rish —
menejerning bevosita vazifasidir.
8. Odamlarning lavozimlarda ko‘tarilishlarini taьminlash, ayniqsa, yosh, iqtidordi mutaxassislar ana shu maqsadda ishlaydilar, boshqaruvchn bu intilishni sog‘lom intilish sifatida karab, faqat o‘e ustida yashab, muggasil yutuqlarga erishayotganlarning lavozimlarida dinamika bo‘lishini ta’minlashi kerak.
Shunday qilib, menejerning asosiy vazifasi — ko‘l osgidagi xodimlar jipslashtirish, ularning qobiliyatlarini namoyon yekilish uchun barcha shart — sharoitlarni yaratishdan iboratdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
