Metallurgiyada stexiometrik hisoblash

Kerakli asbob va uskunalar:

1. 
   Turli konlarning 3 ta Na’munasi.
   
2. 
   Elaklarning to’plami.
   
3. 
   Jag’li maydalagich.
   
4. 
   SHarli tegirmon.
   
5. 
   Yanchilgan maxsulotni yig’ishga idish va x.k.
   

Ishni bajarish tartibi
O’qituvchidan topshiriq olgandan keyin talaba quyidagi tartibda ishni bajarishga kirishadi;

1. 
   Elaklar to’plami yordamida rudaning qumoqlilik tarkibini aniqlash;
   
2. 
   Yanchuvchi uskunaning tuzilishi va ishlash printsipini o’rganish va chizmasini chizish;
   
3. 
   Berilgan rudani maydalovchi uskunadan o’tkazish, xar qaysi Na’munaning maydalanish darajasi va uskunaning ish unumdorligini aniqlash;
   
4. 
   Sharli tegirmonda ishlovchilar uchun yanchiliop darajasini vaqtga bog’liqlik grafigini o’rganish (20,40,60 min).
   

Buning uchun dastlabki ruda tegirmonda 20 min. davomida yanchiladi. Tegirmon to’xtatilib rudani tegirmondan bo’shatib olinadi va uning qumoqlilik tarkibi xamda yanchilish darajasi aniqlanadi.
Keyin ruda yana tegirmonga solinadi va 20 min davomida yanchiladi va x.k. Olingan mahlumotlar asosida yanchish darajasining vaktga bog’liqligi grafigi chiziladi. Bunda abtsissa o’qiga yanchish vakti, ordinata o’qiga esa yanchilish darajasi qo’yiladi.
Tegirmonning ish unumdorligi tegirmon barabanining diametriga, ishchi xajmi, aylanish tezligiga, yanchuvchi vositalarning og’irligi va o’lchamiga, tegirmonning turi va tuzilishiga, rudaning yanchiluvchanligiga va h.k. larga bog’liq.





2-rasm. Jismni kerakli o’lchamgacha maydalash
a) ezilish, b) uzilish, v) sindirish, g) kesish, ye) ishqalanish,
j) siqiq zarba, z) erkin zarba
Tegirmonning ish unumdorligi amaldagi fabrikada ishlab turgan tegirmonning solishtirma ish unumdorligi yoki yanchish samaradorligi asosida xisoblanadi:
, t/soat (4.1)
Bu yerda: - berilgan sinfning (yanchilishi kerak bo’lgan) dastlabki rudadagi va yanchilgan maxsulotdagi miqdori;
q - ishlab turgan tegirmonning solishtirma ish unumdorligi, t/soat ∙m³
- rudaning yanchiluvchanligidagi, kattaligi va zichligidagi farqni xisobga oluvchi tuzatish koeffitsenti;
- ishlab turgan tegirmonning diametri va tuzilishini xisobga oluvchi tuzatish koeffitsenti;
- tegirmonning ishchi xajmi, m³;
4.1-jadval. Tajriba asosida olingan natijalar jadvallar tarzida berildi.

Yanchish vaqti, minut	Dastlabki kattalik, mm, dd	Oxirgi kattalik, mm d0	dd/do	Tegirmonning ish unumdorligi, t/soat
20
40
60