Ministerium für hoch- und sekundäre sonderbildung der republik usbekistan urgench staatliche universität fakultät für ausländische filologie abschlussqualifikation projektarbeit

MINISTERIUM FÜR HOCH- UND SEKUNDÄRE SONDERBILDUNG DER REPUBLIK USBEKISTAN


URGENCH STAATLICHE UNIVERSITÄT
FAKULTÄT FÜR AUSLÄNDISCHE FILOLOGIE
ABSCHLUSSQUALIFIKATION
PROJEKTARBEIT
XO’JAMURATOVA SHOIRA

für die Verteidigung des Bachelor-Abschlusses unter 5611100 - "Reiseleitung und Dolmetschen" (englische und deutsche Sprache)

Thema: POLVON TOR, OTA POOL, TOSH HOVLI PALAST.

Wissenschaftlicher Betreuer: _______________
Urgench 2022
KIRISH


I. BOB POLVON DARVOZA VA UNING YARATILISH TARIXI………………………..……….……….……………………....7
1.1. Polvon darvoza haqida ma’lumot…………………………….....…7
1.2. Polvon darvozaning tuzilishi………..…………………………….17


II. BOB. OTA HOVUZ VA TOSH HOVLI SAROYI.......................22
2.1. Ota hovuz qadamjosi haqida............................................................22
2.2. Tosh hovli haqida ma’lumot...........................................................29


XULOSA………………………………….………….………………..46
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR…………….……………….47

KIRISH
Mavzuning dolzarbligi. Polvon darvoza — Xiva shahridagi Ichan qalʼattg sharqiy darvozasi (1806). Darvoza bosh tarzi peshtoq-ravoqli, yogʻoch darvozaning 2 yoniga guldasta-minora ishlangan. Darvoza tepasida va guldasta kafasasi-daravoqli darchalar bor. Peshtogʻi va guldastalariga gʻishtlar mavjli us-lubda bezakdor qilib terilgan, moviy rang sirkori koshinlar saqlangan. Darvozaxona uzun dalon boʻlib (tarhi 51,76×17,5 m), usti 6 ta gumbaz bilan qoplangan. Katta gumbaz diametri 5,2 m, kichik gumbaz diametri esa 4,5 m dir. Dalonning ikki tomonida doʻkon (2,8×4,4 m)lar (jan.da 8 ta, shim.da 11 ta) joylashgan. Darvozaga qurilgan yili yozilgan. Olloqulixon madrasasi, Olloqulixon karvonsaroyi va timi Polvon darvozagatutash. 1954—55 va 1982—84 yillarda taʼmirlangan Shaharning sharqiy tomonidagi uch ming yillik tarixga ega bo‘lgan eng qadimgi darvoza. Qadimda bu darvoza shaharning bosh kirish eshigi bo‘lib, uni bitta mirshab boshchiligida yettita navkar qo‘riqlagan. Qal’a devorining atrofini Amudaryodan keladigan suv bilan o‘rab olgan kanal bo‘lgani uchun, darvoza oldida kechalari ko‘tarib qo‘yiladigan ko‘prik bo‘lgan. Bu darvozaning mirshabi xon saroyi Arkning darvozasidagi mirshab bilan teng miqdorda maosh olgan. Darvoza 1806 yilda Eltuzarxon tomonidan pishgan g‘ishtdan qayta qurilgan. Olloqulixon madrasasining qurilishi natijasida ichki sahni uzaytirilgan. Chiroyli koshin plitkalar bilan bezatilgani uchun «Gul darvoza» nomini ham olgan, shuningdek, xalq uni “Darvozai sharqiya”, “Poshshob darvoza”, “Qorong‘u darvoza” nomlari bilan ham atagan. Darvoza ichida savdo rastalari, qorovulxonalar joylashgan. Ichki uzunligi 52, eni 7 metr. Bu darvoza oltita gumbaz bilan bostirilgan bo‘lib, har gumbaz ostida (janub va shimoliy tomondan) ikkitadan hujralar qurilgan, bu hujralar va darvoza yo‘laklari bozor vazifasini bajargan. Polvon darvoza deb nom olishiga bu darvozadan Pahlavon hovuziga va Pahlavon Ahmad Zamjiy qabristoniga chiqilishi sabab bo‘lgan. Darvozaxonaning har ikkala tomoniga o‘rnatilgan katta darvoza eshiklari ustiga chiroyli koshinlar o‘rnatilgan bo‘lib, bu koshinlarga bir xil o‘lcham va mazmundagi yozuvlar yozilgan.
Bugungi kunda Darvoza ichida savdo shoxobchalari bo‘lgan do‘konlar ochilgan.
POLVON DARVOZA — Xiva sh. dagi Ichan qalʼattg sharqiy darvozasi (1806). Darvoza bosh tarzi peshtoq-ravoqli, yogʻoch darvozaning 2 yoniga guldasta-minora ishlangan. Darvoza tepasida va guldasta kafasasi-daravoqli darchalar bor. Peshtogʻi va guldastalariga gʻishtlar mavjli us-lubda bezakdor qilib terilgan, moviy rang sirkori koshinlar saqlangan. Darvozaxona uzun dalon boʻlib (tarhi 51,76×17,5 m), usti 6 ta gumbaz bilan qoplangan. Katta gumbaz diametri 5,2 m, kichik gumbaz diametri esa 4,5 m dir. Dalonning ikki tomonida doʻkon (2,8×4,4 m) lar (jan. da 8 ta, shim. da 11 ta) joylashgan. Darvozaga qurilgan yili yozilgan. Olloqulixon madrasasi, Olloqulixon karvonsaroyi va timi P. d. gatutash. 1954—55 va 1982—84 y. larda taʼmirlangan.